Gạo Xi được cho ngon nhất là gạo Xi ở Quảng Nam hoặc ở Hải Hậu, Nam Định. Gạo sau khi vo được trộn với đậu xanh đã bỏ vỏ, sau đó cho vào nồi nấu loãng.
Trong thời gian này lươn sẽ được chế biến riêng. Lươn tươi cho vào giỏ, thêm chút muối xóc đều cho hết sạch chất nhớt rồi rửa sạch. Người kỳ công thì rửa bằng nước giếng hoặc nước mưa, bởi họ tin rằng chỉ có thứ nước đó mới không làm mất đi hương vị nguyên bản nhất của lươn tươi. Mổ lươn bỏ ruột rồi cắt khúc bằng đốt ngón tay, ướp gia vị trộn đều với sả xắt mỏng như lá lúa.
Thêm chút dầu lạc, tiêu, hành, ớt rồi om bằng nồi đất đậy kín cho dậy mùi và cho tinh hoa của các loại gia vị ngấm vào miếng lươn. Để đảm bảo vị ngon cho lươn, nên dùng một tờ lá chuối non, lót trên miệng nồi.
Món lươn xanh được nấu bằng gạo Xi, một giống lúa địa phương có từ rất xa xưa, dẻo, thơm và có vị ngọt bùi rất riêng. Gạo sau khi làm sạch được nấu loãng với đậu xanh xay nhỏ một nồi riêng. Con lươn dưới đồng còn sống, bỏ vào hũ đất, cho muối vào chà xát nhiều lần để hết chất nhờn rồi rửa sạch bằng nước giếng. Tiếp đó, người ta bỏ ngũ tạng lươn rồi chặt từng khúc nhỏ bằng lóng tay, trộn đều với sả xắt mỏng như lá lúa với dầu phụng (dầu lạc), đậu phộng (lạc), thêm chút tiêu, hành, ớt rồi um lên bằng nồi đất đậy phía trong là lá chuối non, ngoài là nắp nồi tạo nên mùi thơm cay nồng. Khi thưởng thức cháo lươn, người xứ Quảng sẽ múc cháo thật nóng rồi cho lươn om vàng vào ăn kèm với rau cải xanh tươi xắt mỏng. Kèm đó là đĩa ngò tây, lá hành, rau răm để riêng với một chiếc bánh tráng giòn.
Có người bỏ luôn một lần cải và các lọai rau, bánh tráng bẻ nhỏ vào tô cháo vừa thổi vừa xúc từng thìa đưa vào miệng xuýt xoa. Số khác thong thả bỏ từng cọng cải xanh vào từng thìa cháo để thấy vị cay của cải xanh, vị bùi của đậu, vị béo mà thơm nồng của lươn, vị ngọt dịu thoang thoảng mùi hương của cây lúa quê nhà. Nhưng tất cả đều ăn nóng và thỉnh thoảng lại cắn một miếng trái ớt xanh làm cho ai nấy ngồi gần thấy mà thèm muốn ăn.
Nếu có dịp đi qua miền đất cổ quảng nam, hãy ghé chân vào những quán nhỏ đơn sơ bên đường, thưởng thức món cháo lươn xanh hấp dẫn với giá chỉ 10 - 15 nghìn đồng/bát, bạn sẽ vừa ăn vừa hít hà món ăn giản dị này.
Tuy chỉ là món ăn giản dị nhưng đã khiến rất nhiều du khách nhớ thương. có người từng đi nhiều cây số tới tận đây chỉ để thưởng thức đúng đặc sản cháo lươn xanh quảng nam. du lịch tới vùng quảng nam mà bỏ qua cháo lươn xanh thì coi như đã bỏ lỡ một nét hồn quê mộc mạc.