Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã giao nhiệm vụ cho Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) đi đầu trong việc thực hiện một kế hoạch hành động nhằm đạt được mục tiêu này tại hội nghị khí hậu tiếp theo của Liên Hợp Quốc ở Ai Cập vào tháng 11 năm nay.
| Việt Nam cần đầu tư hệ thống cảnh báo thiên tai hiện đại. |
“biến đổi khí hậu do con người gây ra hiện đang gây tác động xấu tới mọi khu vực. báo cáo gần đây nhất của ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã nêu chi tiết những mất mát đã và đang xảy ra. mỗi sự thay đổi nhỏ trong mức tăng nhiệt toàn cầu sẽ làm tăng thêm tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt”, ông guterres cho biết.
“chúng ta phải đầu tư một cách công bằng vào khả năng thích ứng và khả năng phục hồi. điều đó bao gồm các thông tin cho phép chúng ta dự đoán các cơn bão, nắng nóng khắc nghiệt, lũ lụt và hạn hán”, người đứng đầu liên hợp quốc nhấn mạnh.
Tuy nhiên, một phần ba dân số trên thế giới, chủ yếu sống ở các quốc gia kém phát triển nhất và các quốc đảo nhỏ đang phát triển, vẫn không được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm. Ở châu Phi, tình trạng thậm chí còn tồi tệ hơn khi có tới 60% người dân không được bảo vệ.
Ông Guterres nói: “Điều này thật khó có thể chấp nhận, đặc biệt là khi các tác động khí hậu chắc chắn sẽ còn tồi tệ hơn nữa”.
“Cảnh báo sớm và hành động sẽ cứu sống con người. Vì mục tiêu đó, hôm nay tôi tuyên bố Liên Hợp Quốc sẽ dẫn đầu các hành động mới để đảm bảo mọi người trên Trái đất được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm trong vòng 5 năm. Tôi đã yêu cầu Tổ chức Khí tượng thế giới đi đầu trong nỗ lực này và trình bày một kế hoạch hành động tại hội nghị khí hậu tiếp theo của Liên Hợp Quốc được tổ chức vào cuối năm nay ở Ai Cập”, ông Guterres truyền tải thông điệp trong một video gửi tới lễ kỷ niệm Ngày Khí tượng Thế giới (23/3).
Ông guterres cho rằng, phải tăng cường khả năng dự đoán cho mọi người và xây dựng năng lực phản ứng của họ. nhân ngày khí tượng thế giới này, hãy để mọi người nhận ra giá trị của những hoạt động cảnh báo sớm và hành động sớm, như những công cụ quan trọng để giảm thiểu rủi ro từ thiên tai và hỗ trợ thích ứng với biến đổi khí hậu.
Biến đổi khí hậu đã hiện hữu rõ ràng thông qua các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn ở tất cả các nơi trên thế giới. chúng ta đang chứng kiến những đợt nắng nóng, hạn hán và cháy rừng gay gắt hơn. lượng hơi nước trong khí quyển nhiều hơn, dẫn đến lượng mưa rất lớn và lũ lụt gây thiệt hại về nhân mạng. sự nóng lên của đại dương khiến các cơn bão nhiệt đới mạnh hơn và mực nước biển dâng cao làm tăng thêm các tác động.
Trong 50 năm qua (1970-2019), trung bình mỗi ngày có 1 thảm họa liên quan đến thời tiết, khí hậu, thủy văn xảy ra - cướp đi sinh mạng của 115 người và gây thiệt hại 202 triệu USD, theo số liệu phân tích trong báo cáo năm 2021 của WMO về thảm họa thiên nhiên.
Số lượng các hiện tượng thiên tai được ghi nhận đã tăng lên 5 lần trong khoảng thời gian 50 năm đó, có nguyên nhân từ biến đổi khí hậu do con người gây ra, từ các hiện tượng thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn và năng lực thông tin tốt hơn của con người.
Nhưng nhờ có việc cảnh báo sớm và quản lý thiên tai được cải thiện, cho nên số người thiệt mạng đã giảm gần ba lần so với cùng kỳ, do khả năng dự báo thời tiết tốt hơn và công tác quản lý thiên tai chủ động và nhịp nhàng hơn.
Giáo sư petteri taalas - tổng thư ký wmo cho biết: “ngày càng có nhiều thảm họa do biến đổi khí hậu đang gây ảnh hưởng xấu tới việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. bên cạnh mục tiêu giảm thiểu, việc đầu tư vào mục tiêu thích ứng với khí hậu cũng ngày càng quan trọng. một trong những khoản đầu tư thu được thành quả cao nhất là cải thiện các dịch vụ cảnh báo sớm về thời tiết, thủy văn và khí hậu và các cơ sở hạ tầng giám sát liên quan. cần phải đầu tư 1,5 tỷ usd trong 5 năm tới để nâng cao chất lượng dịch vụ và cơ sở hạ tầng liên quan, đặc biệt là ở các nước kém phát triển (ldc) và các quốc đảo nhỏ đang phát triển (sids)”.
Với mức đầu tư dự kiến khoảng 800 triệu usd, đã đến lúc việt nam cần nghiêm túc tính toán triển khai dự án cảnh báo thiên tai để giảm thiệt hại đến mức tối thiểu sự ảnh hưởng của bão, lũ, sạt lở đất mỗi năm.
| Hệ thống cảnh báo sớm về lũ lụt, hạn hán, nắng nóng hoặc bão, là một hệ thống tích hợp cho phép mọi người biết rằng hiện tượng thời tiết nguy hiểm sắp xảy đến và khuyến cáo cho các chính phủ, cộng đồng cũng như các cá nhân có thể hành động như thế nào để giảm thiểu các tác động. Chỉ cần cảnh báo trước 24 giờ về một cơn bão hoặc đợt nắng nóng có thể giúp giảm 30% thiệt hại cho các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển sẽ giảm được thiệt hại 3-16 tỷ USD mỗi năm. |
| Hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai, sự cố gây ra | |
| Trung Quốc "trảm" hàng loạt quan chức vì yếu kém trong xử lý thảm họa, thiên tai |