Ngày quốc tế phụ nữ 8/3 là ngày cánh đàn ông sẽ tặng những món quà ý nghĩa nhất dành cho người phụ nữ quan trọng của họ. vậy ngày quốc tế phụ nữ có lịch sử như thế nào?
cuộc khởi nghĩa hai bà trưng diễn ra vào năm 40 đầu công nguyên, cách chúng ta gần hai nghìn năm. lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc người phất cờ khởi nghĩa là phụ nữ, xưng vương dựng nước cũng là phụ nữ. chưa một dân tộc nào, một quốc gia nào lại có được niềm vinh quang như vậy.
Sử cũ còn ghi, vào giữa mùa xuân năm Kiến Vũ thứ 16 (tháng 3/40), mở đầu cuộc khởi nghĩa của nhân dân Giao Châu chống lại áp bức bóc lột của nhà Đông Hán là cuộc khởi nghĩa của nhân dân Giao Chỉ cùng với nhân dân các quận Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố dưới sự lãnh đạo của Hai Bà Trưng.
Hai Bà Trưng (chị là Trưng Trắc, em là Trưng Nhị) là con gái Lạc tướng huyện Mê Linh, thuộc dòng dõi Hùng Vương. Chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách bị viên Thái thú Tô Định giết hại. Nợ nước, thù nhà, trước sự bóc lột tàn ác của chính quyền đô hộ, Trưng Trắc cùng em là Trưng Nhị đứng lên phất cờ khởi nghĩa. Cuộc khởi nghĩa đã được phát động từ cửa sông Hát (Hát Môn, Phúc Thọ, Hà Tây). Dưới sự lãnh đạo của Hai Bà Trưng, các cuộc khởi nghĩa của các địa phương trong nước thống nhất thành một phong trào quần chúng ở khắp nơi. Trước sự tấn công mạnh mẽ của quần chúng khởi nghĩa, chính quyền đô hộ tan rã sụp đổ nhanh chóng. Nền độc lập dân tộc lại được phục hồi, Trưng Trắc được suy tôn làm vua, hiệu là Trưng Nữ Vương, đóng đô ở Mê Linh.
Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng là trang sử bất hủ của dân tộc ta ở đầu Công nguyên. Nhưng chẳng bao lâu, nghe tin Trưng Trắc xưng Vương, vua Quang Vũ nhà Hán đã cử Mã Viện đem quân sang đàn áp. Trưng Vương cùng các tướng lĩnh lại phát quân từ Mê Linh đến đánh địch ở vùng Lãng Bạc. Tại đây đã diễn ra cuộc chiến đấu rất ác liệt giữa quân của Trưng Vương và quân của Mã Viện. Quân của Trưng Vương gồm rất nhiều nữ tướng kiên cường chiến đấu rất anh dũng, xong vì thế cùng lực tận bị thua rút về Cấm Khê. Quân Mã Viện đuổi theo, cuộc chiến đấu diễn ra oanh liệt sau gần một năm trời, quân Trưng Vương hy sinh rất nhiều, Hai Bà Trưng về Hát Môn rồi gieo mình xuống dòng sông Hát tự vẫn.
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng cuối cùng thất bại, đất nước và nhân dân ta lại bị phong kiến phương Bắc đô hộ, nhưng tiếng vang của nó đời đời bất diệt. Nó đã gieo hạt giống tốt cho chủ nghĩa anh hùng Việt Nam là không sợ địch dù mạnh đến đâu, “giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”.
Cuộc khởi nghĩa của hai bà trưng không chỉ biểu thị được tinh thần bất khuất của dân tộc việt nam, mà còn nói lên khả năng hết sức lớn lao của phụ nữ việt nam trong lãnh đạo sự nghiệp xây dựng đất nước. ngày nay, cứ mỗi mùa xuân đến, các thế hệ phụ nữ chúng ta lại kỷ niệm chiến công và sự hy sinh lẫm liệt của hai bà trưng cùng các nữ tướng cách đây đúng 1979 mùa xuân.
Cuối thế kỷ xix, chủ nghĩa tư bản ở mỹ đã phát triển một cách mạnh mẽ. nền kỹ nghệ đã thu hút nhiều phụ nữ và trẻ em vào các nhà máy, xí nghiệp. nhưng bọn chủ tư bản trả lương họ rất rẻ mạt. căm phẫn trước sự bất công đó, ngày 8/3/1899 nữ công nhân mỹ đã đứng lên đấu tranh đòi tăng lương, giảm giờ làm.
Phong trào bắt đầu từ công nhân ngành dệt và ngành may tại thành phố chi-ca-gô và nữu ước. mặc dù bọn tư bản ra tay đàn áp, chị em vẫn đoàn kết chặt chẽ, đấu tranh buộc chúng phải nhượng bộ. cuộc đấu tranh của công nhân mỹ đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào phụ nữ lao động trên thế giới, đặc biệt phụ nữ ở nước đức.
Phong trào đấu tranh đã xuất hiện hai nữ chiến sỹ lỗi lạc đó là bà cla-ra-zét-kin (người đức) và bà lô-ra lúc-xăm-bua (người ba lan). nhận thức sự mạnh mẽ và đông đảo của lực lượng lao động nữ và sự cần thiết phải có tổ chức, phải có lãnh đạo để giành thắng lợi cho phong trào phụ nữ nên năm 1907 hai bà đã phối hợp với crup-xcai-a (vợ lênin) vận động thành lập ban “thư ký phụ nữ quốc tế”. bà cla-ra-zét-kin được cử làm bí thư.
Lễ kỷ niệm ngày phụ nữ tổ chức sớm nhất được tổ chức vào ngày 28 tháng 2 năm 1909 tại new york, mỹ do đảng xã hội mỹ tổ chức để tưởng niệm cuộc đình công năm 1908 của hiệp hội công nhân may mặc quốc tế. không có cuộc đình công nào vào ngày 8 tháng 3 năm đó.
Năm 1910, đại hội phụ nữ quốc tế xhcn họp tại cô-pen-ha-gen (thủ đô đan mạch) đã quyết định lấy ngày 8/3 làm ngày “quốc tế phụ nữ” - ngày đoàn kết đấu tranh của phụ nữ với khẩu hiệu:
- Ngày làm 8 giờ.
- Việc làm ngang nhau, tiền lương ngang nhau.
- Bảo vệ bà mẹ và trẻ em.
từ đó ngày 8/3 trở thành ngày đấu tranh chung của phụ nữ lao động toàn thế giới.
Tháng 8 năm 1910, hội nghị phụ nữ thế giới được tổ chức tại copenhagen, đan mạch. luise zietz đề nghị việc tạo ra một ngày phụ nữ quốc tế hằng năm và được clara zetkin ủng hộ. tuy vậy ngày cụ thể vẫn chưa xác định. các đại biểu (100 phụ nữ từ 17 quốc gia) đồng ý với ý tưởng này là một chiến lược nhằm thúc đẩy quyền bình đẳng, bao gồm cả việc phụ nữ được quyền bầu cử.
Năm 1911, ngày quốc tế phụ nữ được tổ chức lần đầu tiên vào ngày 19 tháng 3 ở áo, đan mạch, đức và thụy sĩ, với hơn một triệu người tham gia. chỉ riêng ở đế chế áo-hung đã có 300 cuộc biểu tình. tại viên, phụ nữ diễu hành tại ringstrasse và mang các biểu ngữ tôn vinh những người đã hy sinh của công xã paris. phụ nữ yêu cầu họ được quyền bầu cử và giữ chức vụ công. họ cũng phản đối việc phân biệt đối xử về giới tính trong việc làm.[11] trong khi đó tại hoa kỳ, người mỹ vẫn tiếp tục tổ chức ngày phụ nữ quốc gia vào ngày chủ nhật cuối cùng của tháng 2.
Năm 1913, phụ nữ nga đã có ngày phụ nữ quốc tế đầu tiên vào ngày thứ bảy cuối cùng của tháng 2 (theo lịch julian sau đó được sử dụng ở nga).
Mặc dù đã có những cuộc đình công của phụ nữ được tổ chức, các cuộc tuần hành và biểu tình khác trong những năm trước năm 1914 đều không diễn ra vào ngày 8 tháng 3.
Năm 1914 ngày quốc tế phụ nữ được tổ chức vào ngày 8 tháng 3, có thể bởi vì ngày đó là chủ nhật và kể từ đó ngày này được tổ chức vào ngày 8 tháng 3 ở tất cả các quốc gia. ngày 8 tháng 3 năm 1914, phụ nữ đức đòi quyền bầu cử nhưng đến ngày 12 tháng 10 năm 1918 mới được chấp thuận. tại luân đôn (anh) có một cuộc diễu hành từ bow tới quảng trường trafalgar để ủng hộ cuộc bầu cử của phụ nữ vào ngày 8 tháng 3 năm 1914. sylvia pankhurst bị bắt trước trạm charing cross trên đường tới quảng trường trafalgar.
Ngày 23 tháng 2 năm 1917 theo lịch nga, dương lịch là ngày 8 tháng 3 năm 1917, tại saint petersburg, các phụ nữ nga đã ra đường biểu tình đình công, đòi bánh mì, đòi trả chồng con họ trở về từ chiến trận, và đòi chấm dứt chế độ sa hoàng. cuộc đình công này đã khiến hoàng đế nikolai ii phải thoái vị và góp phần rất lớn vào cuộc cách mạng tháng mười ở nga. leon trotsky đã viết, 23 tháng 2 (8 tháng 3) là ngày phụ nữ quốc tế, các cuộc gặp gỡ và hành động đã được dự báo trước, nhưng chúng ta không thể tưởng tượng được ngày phụ nữ này sẽ khởi nguồn cho cuộc cách mạng. mặc dù có các lệnh ngược lại, nhưng các công nhân dệt may đã rời bỏ công việc của họ tại một số nhà máy và cử các phái đoàn yêu cầu hỗ trợ cho cuộc đình công... điều này dẫn đến các cuộc đình công hàng loạt... tất cả phụ nữ đã tràn ra đường phố. bảy ngày sau, sa hoàng nicholas ii thoái vị và chính phủ lâm thời trao quyền bầu cử cho phụ nữ.
Sau cách mạng tháng mười, alexandra kollontai và vladimir lenin đã biến ngày này thành ngày lễ chính thức ở liên bang xô viết, nhưng đó là một ngày làm việc cho đến năm 1965. vào ngày 8 tháng 5 năm 1965, theo lệnh của chủ tịch liên bang xô viết, ngày này được tuyên bố là một ngày nghỉ ở liên xô để kỷ niệm những thành tích xuất sắc của phụ nữ liên xô trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa cộng sản, trong việc bảo vệ tổ quốc của họ trong chiến tranh ái quốc vĩ đại, chủ nghĩa anh hùng và sự hy sinh quên mình ở tiền tuyến lẫn hậu phương, và đánh dấu sự đóng góp to lớn của phụ nữ để tăng cường tình hữu nghị giữa các dân tộc, và cuộc đấu tranh cho hòa bình. tuy nhiên, ngày phụ nữ cũng phải được kỷ niệm như những ngày lễ khác.
Biểu tình kỷ niệm ngày giành quyền bình đẳng giới tại Philippines, ngày 8/3/2008.Từ việc áp dụng chính thức ở liên xô sau cuộc cách mạng năm 1917, ngày lễ này chủ yếu được kỷ niệm ở các nước cộng sản và phong trào cộng sản trên toàn thế giới. ngày lễ này được những người cộng sản ở trung quốc tổ chức hằng năm kể từ năm 1922, và được những người cộng sản tây ban nha tổ chức vào năm 1936. lãnh đạo cộng sản dolores ibárruri đã dẫn đầu một cuộc tuần hành của phụ nữ ở madrid vào năm 1936 vào thời điểm trước nội chiến tây ban nha.
Vào năm 1927, tại thành phố quảng châu, trung quốc, đã có một cuộc tuần hành của 25.000 phụ nữ và nam giới ủng hộ, bao gồm đại diện của quốc dân đảng, ywca và các tổ chức lao động. sau khi thành lập nước cộng hòa nhân dân trung hoa vào ngày 1 tháng 10 năm 1949, hội đồng nhà nước tuyên bố vào ngày 23 tháng 12 rằng ngày 8 tháng 3 sẽ là một ngày lễ chính thức với phụ nữ ở trung quốc được nghỉ nửa ngày. sau khi thành lập nước cộng hòa nhân dân trung hoa vào ngày 1 tháng 10 năm 1949, hội đồng nhà nước trung quốc tuyên bố vào ngày 23 tháng 12 năm 1949 rằng ngày 8 tháng 3 sẽ là kỳ nghỉ chính thức cho phụ nữ ở trung quốc với một nửa ngày nghỉ.
Ngày này chủ yếu vẫn là một ngày lễ của các quốc gia cộng sản cho đến khoảng năm 1967 khi nó được các nhà nữ quyền làn sóng thứ hai áp dụng . ngày này lại nổi lên như một ngày của chủ nghĩa hoạt động, và đôi khi được biết đến ở châu âu với cái tên ngày quốc tế phụ nữ đấu tranh. trong những năm 1970 và 1980, các nhóm phụ nữ được các tổ chức cánh tả và lao động tham gia kêu gọi trả lương bình đẳng, cơ hội kinh tế bình đẳng, quyền hợp pháp bình đẳng, quyền sinh sản, trợ cấp chăm sóc trẻ em và phòng chống bạo lực đối với phụ nữ.
Liên hợp quốc bắt đầu kỷ niệm ngày quốc tế phụ nữ trong năm quốc tế phụ nữ - năm 1975. năm 1977, đại hội đồng liên hợp quốc đã mời các quốc gia thành viên tuyên bố ngày 8 tháng 3 là ngày của liên hợp quốc về quyền phụ nữ và hòa bình thế giới.
Ngày quốc tế phụ nữ đã gây ra bạo lực ở tehran, iran vào ngày 4 tháng 3 năm 2007, khi cảnh sát đánh hàng trăm người đàn ông và phụ nữ đang lên kế hoạch cho một cuộc biểu tình. (một cuộc biểu tình trước đó cho sự kiện này đã được tổ chức tại tehran vào năm 2003. ) cảnh sát đã bắt giữ hàng chục phụ nữ và một số được trả tự do sau nhiều ngày biệt giam và thẩm vấn. shadi sadr, mahbubeh abbasgholizadeh và một số nhà hoạt động cộng đồng khác được thả vào ngày 19 tháng 3 năm 2007, chấm dứt cuộc tuyệt thực kéo dài mười lăm ngày.
Trong thế kỷ xxi, ở phương tây, ngày này ngày càng được các công ty lớn tài trợ và được sử dụng để quảng bá những thông điệp tốt đẹp hơn là những cải cách xã hội triệt để. năm 2009, công ty tiếp thị của anh, aurora ventures, đã thành lập trang web ngày quốc tế phụ nữ với sự tài trợ của công ty. trang web này bắt đầu quảng bá hashtag làm chủ đề cho ngày này, được sử dụng trên toàn thế giới. ngày này được kỷ niệm bằng các bữa sáng và các phương tiện truyền thông xã hội gợi nhớ đến những lời chúc mừng trong ngày của mẹ
Trong 365 ngày của một năm, phụ nữ trên toàn thế giới có riêng một ngày để được xã hội quan tâm và bù đắp những thiệt thòi, vất vả trong cuộc sống.
Không ai có thể phủ nhận vai trò và trách nhiệm to lớn của người phụ nữ thời hiện đại: họ vừa là người nội trợ, vừa tham gia lao động xã hội, đóng góp sức lực của mình vào sự phát triển của đất nước, không những thế họ còn giữ một thiên chức cao cả là một người mẹ, mang nặng đẻ đau ra những đứa con và nuôi dạy chúng thành người. phụ nữ ngày nay đang dần khẳng định mình là phái đẹp chứ không còn là phái yếu như trước kia.
Ở một số nước trên thế giới, ngày quốc tế phụ nữ 8/3 được coi là ngày lễ chính trong năm và tổ chức rất lớn. trong những xã hội này, đàn ông tặng hoa và quà cho những người phụ nữ trong đời của họ như mẹ, vợ, bạn gái…
Tại một số quốc gia, ngày quốc tế phụ nữ được kỷ niệm bằng những hoạt động liên hoan, diễu hành đòi quyền bình đẳng với nam giới, ở các vấn đề thực tiễn như mức lương, cơ hội giáo dục đào tạo và thăng tiến trong nghề nghiệp hay điều kiện an sinh xã hội, chống m*i d*m và bạo lực đối với phụ nữ…
Ở nước ta, ngày 8/3 còn là ngày kỷ niệm cuộc khởi nghĩa của hai bà trưng, 2 vị nữ anh hùng dân tộc đầu tiên đã đánh đuổi giặc ngoại xâm phương bắc, giành lại chủ quyền dân tộc. niềm tự hào và ý chí vươn lên của phụ nữ việt nam một phần cũng có cội nguồn từ truyền thống dân tộc độc đáo đó.
Ngày 8/3/1965, đánh giá cao cống hiến của phụ nữ miền nam đảng, chính phủ, bác hồ đã tặng bức trướng thêu 8 chữ vàng anh hùng – bất khuất – trung hậu – đảm đang và nhà nước đã tặng phụ nữ miền nam huân chương thành đồng hạng nhất.
Vào ngày 8/3 hàng năm, những người phụ nữ trong cả nước thường được tặng hoa, tặng quà hoặc tổ chức những buổi lễ kỷ niệm để thể hiện sự quan tâm, ngợi ca và bày tỏ niềm kính trọng. một ngày bù đắp cho những vất vả của những người mẹ tảo tần cho gia đình và xã hội, những người vợ đảm đang, vun vén dựng xây tổ ấm gia đình.
Để thể hiện sự tôn vinh những người phụ nữ, một nửa thế giới, các cơ quan, đoàn thể, gia đình thường tổ chức kỷ niệm ngày 8/3 rất trang trọng, tràn ngập hoa và những lời chúc tốt đẹp.
Ngày quốc tế phụ nữ 8/3 cũng là ngày nam giới thể hiện sự chăm sóc yêu thương cho người phụ nữ mà họ yêu quý.
Nhân ngày quốc tế phụ nữ 8/3, xin gửi đến những người phụ nữ việt nam lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công trên mọi lĩnh vực để luôn xứng đáng với bốn phẩm chất đạo đức của phụ nữ việt nam thời kỳ mới “tự tin – tự trọng – trung hậu – đảm đang”
Tác giả: Thanh Ngân