Bệnh nhân cho biết trong đợt Tết hầu như ngày nào cũng uống nhiều bia rượu. Sáng sớm mùng 5, anh thấy đau, sưng ngón chân cái bên phải. Hai ngày sau, thêm ngón chân cái và cổ chân bên trái sưng đau, các khớp đau dữ dội khiến anh không thể tự đi lại được.
Khi đến khám, bệnh nhân không dám để bác sĩ chạm tay vô khớp vị sợ đau. Khoảng một năm trước, anh có đợt đau, sưng khớp tương tự. Sau khi điều trị khoảng một tuần, các triệu chứng tự hết nên anh nghĩ đã khỏi bệnh.
Pgs.ts.bs nguyễn đình khoa (trưởng khoa nội cơ xương khớp, bệnh viện chợ rẫy) cho biết đây là một trong số nhiều bệnh nhân mắc gout đến khám sau kỳ nghỉ tết. không ít trường hợp nặng phải nhập viện điều trị. có những người phát hiện bệnh lần đầu, cũng có bệnh nhân đã có bệnh gout từ trước và bị đợt cấp tái diễn trong hoặc ngay sau kỳ nghỉ tết.
Bệnh nhân bị sưng, đau khớp chân do bệnh gout. Ảnh: Bệnh viện Chợ Rẫy
Theo bác sĩ khoa, tết nguyên đán với thời gian nghỉ ngơi khá dài, là dịp để mọi người sum vầy, thưởng thức nhiều món ăn ngon. với những người mắc bệnh gout hoặc hoặc lâu nay có sẵn tăng axit uric trong máu, có thể đối diện nguy cơ "mất vui" giữa chừng vì các cơn viêm khớp dữ dội do bệnh gout ngay trong hoặc sau những ngày nghỉ tết nếu không có các biện pháp phòng ngừa, điều trị thích hợp.
Gout là bệnh do rối loạn chuyển hóa chất purine trong cơ thể, dẫn đến lắng đọng các tinh thể muối urate ở khớp và một số cơ quan khác, gây những đợt sưng đau khớp tái diễn. "Những cơn viêm khớp gout ban đầu hay gặp ở ngón chân cái, cổ chân, khớp gối thường rất khủng khiếp, gây đau đớn chẳng khác nào bị dao đâm chọc vào khớp", bác sĩ Khoa phân tích. Cơn đau nhiều khi đến rất bất ngờ, thậm chí ngay trong hoặc sau một bữa tiệc thịnh soạn hay đang trong một giấc ngủ ngon về đêm.
Nếu không được chữa trị một cách hợp lý, những cơn viêm khớp này có xu hướng tái đi tái lại và thường tiến triển đến viêm đa khớp mạn tính, nổi các nốt cục ở nhiều nơi và có thể gây sỏi thận, suy thận và những biến chứng khác. Mặc dù bệnh hay gặp nhất ở nam giới, tuổi trung niên trở lên, song nam giới trẻ tuổi và phụ nữ, thường ở độ tuổi sau mãn kinh cũng có thể bị bệnh.
Bác sĩ Khoa lưu ý, một khi được chẩn đoán bệnh gout, người bệnh cần có chế độ điều trị hợp lý, kết hợp giữa việc thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và sử dụng một số Thu*c đặc trị bệnh một cách thường xuyên và lâu dài, ngay cả khi không có triệu chứng gì. Việc điều trị bệnh sẽ bao gồm hai vấn đề chính là khống chế, dự phòng các đợt viêm khớp (bằng các Thu*c kháng viêm) và hạ thấp nồng độ axit uric trong máu thông qua điều chỉnh chế độ ăn uống và sử dụng các Thu*c hạ axit uric máu. Các biện pháp điều trị cụ thể sẽ do bác sĩ chỉ định tùy vào giai đoạn và tình trạng cũng như cơ địa người bệnh.
Để phòng ngừa các cơn viêm khớp gout tái phát trong hoặc sau Tết, người bệnh và có nguy cơ bệnh cần tiếp tục duy trì các Thu*c điều trị đã được bác sĩ kê toa, không bỏ Thu*c hoặc uống Thu*c thất thường. Việc ngưng Thu*c đột ngột, dù vào bất cứ thời điểm nào đều có nguy cơ làm cho bệnh bùng phát. Tốt nhất, trước dịp Tết nên đi tái khám, nếu cần sẽ được bác sĩ cho xét nghiệm kiểm tra nồng độ axit uric máu, chức năng gan thận để thầy Thu*c đánh giá và điều chỉnh Thu*c nếu cần.
Người bị bệnh gout, kể cả những người có tăng axit uric máu đơn thuần cần chú ý tới việc ăn uống của mình, đặc biệt vào những dịp đặc biệt như lễ, Tết. Những bữa cỗ thịnh soạn, chứa quá nhiều chất đạm, cộng với việc uống rượu bia triền miên trong những ngày Tết sẽ làm gia tăng đột ngột nồng độ axit uric trong máu, là điều kiện tốt để gout xuất hiện, thậm chí ngay cả khi đang dùng các Thu*c điều trị bệnh.
Do đó, dù ngày thường hay ngày Tết cần tránh ăn nhiều thực phẩm quá giàu chất đạm như các loại thịt đỏ (thịt bò, cừu, dê, thịt thú rừng...). Hạn chế các loài hải sản nhuyễn thể (tôm, cua, sò, một số loại cá như cá trích, cá đối, cá mòi...), nấm, đậu, rau mầm. Tránh tuyệt đối việc ăn phủ tạng động vật, tiết canh, hột gà lộn, hột vịt lộn. Hạn chế tối đa uống rượu bia và các loại đồ uống ngọt như nước siro, nước ngọt có ga. Nếu cần thiết phải chúc mừng năm mới, có thể thưởng thức một chút rượu vang.
Người bị bệnh gout cần duy trì uống nước đầy đủ nước hàng ngày, tăng cường ăn rau xanh và các loại trái cây tươi, đặc biệt là các loại rau quả giàu vitamin c và có thể uống sữa, ăn sữa chua bình thường. tiếp tục duy trì kiểm soát bữa ăn một cách hợp lý để không bị tăng cân sau tết nếu đang bị thừa cân.
Một trường hợp bệnh gout bị biến chứng. ảnh: bệnh viện chợ rẫy
Bác sĩ khoa khuyến cáo nếu khớp sưng đau nhiều, tốt nhất nên đi khám bệnh càng sớm càng tốt hoặc liên hệ với bác sĩ lâu nay vẫn khám và điều trị để có xử trí kịp thời. các đợt viêm khớp cấp do bệnh gout càng điều trị sớm, hiệu quả điều trị càng cao và thời gian hết sưng đau khớp càng rút ngắn.
Trong thời gian chờ đợi đi khám bệnh, để giảm đau tạm thời, người bệnh có thể tiếp tục dùng các Thu*c điều trị gout đã được bác sĩ chuyên khoa kê trước đó nếu lâu nay vẫn đang dùng. Trường hợp chưa có Thu*c mà khớp đau nhiều và chưa thể đi viện, có thể mua dùng tạm Thu*c kháng viêm không chứa steroid loại bán không cần kê toa với liều khuyến cáo ghi trên nhãn Thu*c, nếu không có vấn đề gì đặc biệt về dạ dày, bệnh thận hay bệnh tim mạch. Tốt nhất, việc dùng bất kỳ Thu*c gì cũng nên theo hướng dẫn của bác sĩ.
Để cho khớp viêm được nghỉ ngơi bằng cách nằm nghỉ tại giường, hạn chế tối đa cử động khớp, tránh đi lại tỳ đè lên khớp đau. Tháo bỏ giày dép, mặc quần áo rộng để tránh quần áo cọ xát vào khớp đau.
Khi nằm, nên kê cao khớp viêm cao hơn một chút so với mặt giường, như kê chân đau lên trên một cái gối.
Chườm lạnh bằng cách dùng đá lạnh đã được bọc trong khăn vải chườm nhẹ hoặc đắp lên quanh khớp bị sưng đau khoảng 20-30 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày khi khớp vẫn còn đang sưng đau tấy đỏ nhiều.
Uống nhiều nước, kiêng tuyệt đối rượu bia và tuân thủ chế độ ăn uống như trên.
Khi cơn viêm khớp ổn, tiếp tục duy trì việc điều trị bệnh gout theo chỉ định và hướng dẫn của thầy thu*c chuyên khoa.