Aspirin (acid acetylsalicylic) là một trong những Thuốc có trong Danh mục Thuốc thiết yếu và Danh mục Thuốc chữa bệnh chủ yếu sử dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh ở nước ta.
Aspirin (acid acetylsalicylic) là một trong những Thuốc có trong Danh mục Thuốc thiết yếu và Danh mục Thuốc chữa bệnh chủ yếu sử dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh ở nước ta. Thuốc có mặt khá phổ biến trong các hiệu Thuốc với nhiều dạng và hàm lượng khác nhau như viên nén, viên nén giải phóng chậm, viên nén bao phim, viên nén nhai được…
Thuốc được dùng để giảm các cơn đau nhẹ và vừa, đồng thời giảm sốt (nhưng do Thuốc có tác dụng phụ ở đường tiêu hóa cao nên hiện nay người ta dùng paracetamol thay thế aspirin để giảm đau, hạ sốt). Aspirin cũng được sử dụng trong chứng viêm cấp và mạn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp dạng thấp thiếu niên, viêm (thoái hóa) xương khớp và viêm đốt sống dạng thấp. Nhờ tác dụng chống kết tập tiểu cầu, aspirin còn được sử dụng trong một số bệnh lý tim mạch như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và dự phòng biến chứng tim mạch ở các bệnh nhân có nguy cơ tim mạch cao; điều trị và dự phòng một số bệnh lý mạch não như đột quỵ...
Bên cạnh tác dụng chữa bệnh, Thuốc có thể gây ra những tác dụng không mong muốn cho người sử dụng, phổ biến nhất liên quan đến hệ tiêu hóa, thần kinh và cầm máu. Các tác dụng bất lợi này còn phụ thuộc vào liều dùng, liều càng cao càng dễ gặp tai biến. Thường gặp nhất là các triệu chứng buồn nôn, nôn, khó tiêu, khó chịu ở thượng vị, ợ nóng, đau dạ dày, loét dạ dày - ruột; mệt mỏi; ban, mày đay; thiếu máu tan máu, chảy máu ẩn, thời gian chảy máu kéo dài, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu; yếu cơ; khó thở và thậm chí là sốc phản vệ…
Do các tác dụng bất lợi trên nên không dùng aspirin trong các
trường hợp sau: người đã bị dị ứng với Thuốc, tiền sử bệnh hen, người có bệnh ưa chảy máu, giảm tiểu cầu, loét dạ dày hoặc tá tràng đang hoạt động, suy tim vừa và nặng, suy gan, suy thận, xơ gan.
Phụ nữ có thai trong 3 tháng cuối của thai kỳ không được dùng aspirin vì aspirin ức chế co bóp tử cung, do đó gây trì hoãn chuyển dạ. Sử dụng aspirin trong giai đoạn này còn có thể dẫn đến đóng sớm ống động mạch trong tử cung, với nguy cơ nghiêm trọng tăng huyết áp động mạch phổi và suy hô hấp sơ sinh. Do aspirin ức chế kết tập tiểu cầu ở mẹ và thai nhi nên nguy cơ chảy máu tăng lên ở cả mẹ và thai nhi.
Cần thận trọng khi dùng aspirin đồng thời với Thuốc chống đông máu hoặc khi có nguy cơ chảy máu khác. Không kết hợp aspirin với các Thuốc kháng viêm không steroid và các glucocorticoid. Ở trẻ em, khi dùng aspirin đã gây ra 1 số
trường hợp hội chứng Reye, vì vậy cần hạn chế hoàn toàn chỉ định aspirin cho trẻ em dưới 16 tuổi.
Dược sĩ Nguyễn Thị An