(HNM) - Nhiều đảo ven bờ khu vực các tỉnh ở phía Nam đang là điểm thu hút đông khách du lịch trong nước và quốc tế đến tham quan, nghỉ dưỡng. Tuy nhiên, kèm theo đó là vấn nạn rác thải gia tăng nhanh chóng. Hiện các địa phương đang nỗ lực triển khai các giải pháp thu gom, xử lý "dọn" số rác thải này.
Huyện đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận) nằm cách bờ hơn 120km. Đảo rộng hơn 17km2 và là nơi sinh sống của hơn 30.000 cư dân. Đảo cũng là điểm thu hút nhiều khách du lịch, với hơn 66.000 lượt du khách đến đây trong 6 tháng đầu năm 2022. Cùng với đó, các hoạt động đánh bắt, chế biến, nuôi trồng thủy sản quanh đảo khiến lượng rác thải gia tăng nhanh, lên đến gần 60 tấn/ngày.
Còn tại huyện Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), tình hình rác thải phức tạp hơn. Toàn huyện đảo với 16 hòn đảo rộng đến 76km2 này cách bờ thành phố Vũng Tàu gần 140km, với dân số gần 11.000 người. Trong 6 tháng đầu năm 2022, huyện đảo đón gần 173.000 khách du lịch. Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Đặng Sơn Hải cho biết, mỗi ngày, lượng rác thải tại Côn Đảo lên đến 26 tấn, nhưng công suất xử lý chỉ khoảng 5 tấn/ngày. Ngoài ra, tại bãi rác Bãi Nhát đang tồn đọng hơn 70.000 tấn rác từ nhiều năm qua, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Trong khi đó, tại Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), thành phố đảo đầu tiên của cả nước này rộng đến 574km2, dân số gần 150.000 người. Mỗi năm, Phú Quốc đón hàng triệu lượt khách du lịch. Tính đến đầu tháng 8-2022, mỗi ngày, Phú Quốc đón đến 25.000 du khách trong và ngoài nước. Rác thải mỗi ngày tại Phú Quốc lên đến 180 tấn. Phần lớn số rác này được đưa về bãi rác tạm Đồng Cây Sao chờ xử lý. Đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang Đặng Thị Hồng Gấm (tổ đại biểu thành phố Phú Quốc) cho biết, hiện rác thải đã được thu gom, nhưng chưa có phương án xử lý triệt để. Các dự án nhà máy xử lý rác trên đảo đều chậm so với tiến độ đã đề ra.
Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch UBND huyện Phú Quý Lê Quang Vinh cho biết, từ năm 2017, huyện đảo đã dành quỹ đất hơn 2,1ha ven bờ biển để thu hút doanh nghiệp đến từ thành phố Hồ Chí Minh đầu tư 66 tỷ đồng xây dựng Nhà máy Xử lý và tái chế rác Đa Lộc Phú Quý. Nhà máy đi vào hoạt động từ cuối tháng 5-2021 đến nay, công suất tiếp nhận xử lý đến 70 tấn rác mỗi ngày, nên có thể giải quyết 100% lượng rác thải trên đảo.
“Nhà máy tái chế các loại rác nhựa, giấy, ni lông, cao su, chất thải nguy hại như dầu nhớt, bóng đèn huỳnh quang, linh kiện điện tử… Những loại rác hữu cơ khác được chế biến thành phân bón sinh học, dùng cho các hoạt động trồng trọt ngay tại đảo”, ông Lê Quang Vinh thông tin. Ngoài ra, nhà máy này đang từng bước xử lý gần 140.000 tấn rác thải lưu cữu tại bãi rác Triều Dương, góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp trên đảo Phú Quý.
Tại côn đảo, trong tuần đầu tháng 8-2022, ubnd tỉnh bà rịa - vũng tàu đã tổ chức tuần lễ cao điểm phát động phong trào thu gom, phân loại, tái chế, xử lý và giảm thiểu rác thải nhựa tại nguồn trên địa bàn huyện côn đảo. theo đó, địa phương khuyến cáo du khách không mang rác thải nhựa đến côn đảo; thí điểm tổ chức các điểm thu gom, phân loại rác thải; thực hiện chương trình “đổi rác lấy quà”...
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Trần Văn Tuấn thông tin: “Từ tháng 2-2022, tỉnh đã khởi công xây dựng Nhà máy Xử lý rác thải Bãi Nhát tại Côn Đảo bằng công nghệ đốt tại chỗ. Tỉnh cũng đang kêu gọi đầu tư một nhà máy xử lý rác thải tại khu vực Bến Đầm công suất xử lý 48 tấn/ngày bằng công nghệ đốt, kết hợp ủ phân composite. Rác không thể phân hủy sẽ chôn lấp hợp vệ sinh”.
Còn theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Nguyễn Thanh Nhàn, ngày 11-5-2022, UBND tỉnh Kiên Giang đã ban hành Quyết định số 1176 về ứng phó với biển đổi khí hậu, trong đó có kêu gọi đầu tư 337 tỷ đồng xây dựng Khu xử lý chất thải rắn Phú Quốc công suất 150-200 tấn/ngày. Cùng với đó, tỉnh Kiên Giang tiếp tục tổ chức các phong trào quần chúng giảm xả thải, bảo vệ môi trường.
Bí thư đoàn thanh niên xã cửa cạn (thành phố phú quốc) hà như thành cho biết: “chúng tôi phát động bà con thu gom, rửa sạch rác thải nhựa và đổi 1kg rác lấy quà giá trị từ 20.000 đồng đến 100.000 đồng, với mong muốn người dân sẽ dần hình thành ý thức không xả rác bừa bãi và phân loại rác từ nguồn”.
Đáng chú ý, các sở, ngành của tỉnh Kiên Giang cùng UBND thành phố Phú Quốc đang phối hợp với chủ đầu tư Nhà máy Xử lý rác Bãi Bổn vận hành thử nghiệm dây chuyền đốt rác công suất 100 tấn/ngày từ nay đến ngày 20-9-2022 và cố gắng nâng công suất tối đa 250 tấn/ngày. “Lượng rác mới phát sinh tại Phú Quốc sẽ được đưa về đây để xử lý. UBND tỉnh đã yêu cầu đóng cửa bãi rác tạm Đồng Cây Sao, đưa dần một phần lượng rác tại đây về đất liền xử lý để giảm áp lực rác tại đảo”, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lâm Minh Thành nói.