Phát hiện đột phá: Khả năng miễn dịch với coronavirus có thể tồn tại nhiều năm

Hai nghiên cứu này đồng loạt cho thấy rằng hầu hết những người hồi phục sau khi mắc COVID-19 và sau đó được chủng ngừa sẽ không cần tiêm nhắc lại. 

Xoa đi nỗi lo về hiệu quả bảo vệ ngắn hạn trước virus

Cả hai nghiên cứu này đều được thực hiện ở những người đã tiếp xúc với coronavirus khoảng một năm trước. Nghiên cứu thứ nhất được đăng tải trên tạp chí chuyên ngành Nature cho biết các tế bào giữ bộ nhớ của virus vẫn nằm trong tủy xương và có thể giải phóng kháng thể bất cứ khi nào cần thiết.

Nghiên cứu còn lại, được đăng trực tuyến trên trang web nghiên cứu sinh học BioRxiv, phát hiện ra rằng những tế bào giữ bộ nhớ của virus, được gọi là tế bào ghi nhớ B, tiếp tục trưởng thành và trở nên mạnh mẽ hơn trong 12 tháng sau lần lây nhiễm đầu tiên.

Nhà miễn dịch học Scott Hensley của Đại học Pennsylvania (Mỹ), người không tham gia các nghiên cứu trên cho biết: “Các nghiên cứu này giống như các tài liệu ngày càng tăng cho thấy rằng nhiễm trùng SARS-CoV-2 và khả năng miễn dịch do tiêm chủng đem lại có vẻ tồn tại lâu dài”.

Kết quả của các nghiên cứu trên phần nào làm giảm bớt lo ngại rằng khả năng miễn dịch với virus chỉ là tạm thời, theo đó, trường hợp của coronavirus có thể giống như cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, những loại virus này thay đổi đáng kể sau mỗi vài năm. “Lý do khiến chúng ta có thể bị nhiễm coronavirus phổ biến liên tục trong suốt cuộc đời có thể liên quan nhiều đến đột biến ở những loại virus này hơn là khả năng miễn dịch” - Tiến sĩ Hensley giải thích.

Cơ chế hoạt động của khả năng miễn dịch 

Trên thực tế, các tế bào ghi nhớ B được tạo ra để phản ứng với sự lây nhiễm SARS-CoV-2 và được tăng cường sau tiêm chủng đến mức có thể ngăn chặn ngay cả các biến thể của virus, không cần đến các mũi tiêm kích đẩy.

“Những người bị nhiễm bệnh và được tiêm chủng tiếp tục phát triển các kháng thể của họ, vì vậy họ có một phản ứng thực sự tuyệt vời, một bộ kháng thể tuyệt vời. Tôi hy vọng khả năng miễn dịch này sẽ tồn tại trong một thời gian dài" – Nhà miễn dịch học Michel Nussenzweig thuộc Đại học Rockefeller ở New York (Mỹ) người dẫn đầu về nghiên cứu sự trưởng thành của tế bào ghi nhớ B – cho biết.

Tuy nhiên, kết quả này có thể không áp dụng với sự bảo vệ có nguồn gốc từ vắc xin, bởi vì trí nhớ miễn dịch có thể được tổ chức khác sau khi chủng ngừa, so với sau khi bị nhiễm tự nhiên. điều đó có nghĩa là những người chưa tiêm vắc xin covid-19 và đã được chủng ngừa đầy đủ có thể cần tiêm nhắc lại, “đó là điều mà chúng ta sẽ biết được sớm” - tiến sĩ nussenzweig cho hay.

Khi lần đầu tiên gặp virus, tế bào ghi nhớ B nhanh chóng tăng sinh và sản xuất kháng thể với số lượng lớn. Khi tình trạng nhiễm trùng cấp tính được giải quyết, một số lượng nhỏ tế bào sẽ cư trú trong tủy xương, đều đặn bơm ra lượng kháng thể khiêm tốn.

Để xem xét các tế bào ghi nhớ B đặc trưng cho loại coronavirus mới, các nhà nghiên cứu do Ali Ellebedy thuộc Đại học Washington ở St. Louis đứng đầu đã phân tích máu của 77 người trong khoảng thời gian ba tháng, bắt đầu khoảng một tháng sau khi họ bị nhiễm coronavirus. Chỉ sáu trong số 77 người đã phải nhập viện vì COVID-19; số còn lại có triệu chứng nhẹ. 

Mức độ kháng thể ở những người này giảm nhanh chóng 4 tháng sau khi nhiễm bệnh và tiếp tục giảm chậm trong nhiều tháng sau đó - kết quả phù hợp với kết quả từ các nghiên cứu khác.

Một số nhà khoa học đã giải thích sự sụt giảm này là dấu hiệu của khả năng miễn dịch suy giảm, nhưng đó chính xác là những gì được mong đợi, các chuyên gia khác cho biết. Nếu máu chứa một lượng lớn kháng thể chống lại mọi mầm bệnh mà cơ thể từng gặp phải, máu sẽ nhanh chóng chuyển thành dạng cặn lắng.

Thay vào đó, nồng độ kháng thể trong máu giảm mạnh sau nhiễm trùng cấp tính, trong khi các tế bào ghi nhớ vẫn nằm yên trong tủy xương, sẵn sàng hoạt động khi cần thiết.

Dù khỏi COVID-19 vẫn nên chủng ngừa

Nhóm của Tiến sĩ Ellebedy đã lấy mẫu tủy xương từ 19 người khoảng 7 tháng sau khi họ bị nhiễm COVID-19. 15 người có các tế bào ghi nhớ B có thể phát hiện được, nhưng 4 người khác thì không, cho thấy rằng những người này có thể mang rất ít tế bào ghi nhớ B hoặc không có tế bào ghi nhớ B nào.

“Điều này cho thấy rằng ngay cả khi bạn bị nhiễm bệnh không có nghĩa là bạn có phản ứng siêu miễn dịch” - Tiến sĩ Ellebedy cho hay. Những phát hiện trên củng cố thêm quan điểm về việc những người đã khỏi bệnh sau khi mắc COVID-19 vẫn nên tiêm chủng đầy đủ.

Việc tiêm chủng sẽ khiến lượng kháng thể trong cơ thể được khuếch đại mạnh mẽ. Ngoài ra, việc tiêm chủng cũng giúp hoạt động vô hiệu hóa của kháng thể trong cơ thể được tăng khoảng 50 lần.

Các nhà khoa học cho biết, những người chưa từng mắc COVID-19 sẽ có phản ứng miễn dịch rất khác. Cuộc chiến của cơ thể trước virus sống sẽ khác với việc phản ứng trước protein virus do vắc xin đưa vào cơ thể. Hơn nữa, ở những người từng mắc COVID-19, phản ứng miễn dịch ban đầu đã có thời gian để củng cố trong 6-12 tháng, trước khi được vắc xin thách thức.

Hà Anh

(Theo New York Times)