Trẻ em đua nhau nhảy kênh tắm vào xế chiều tại kênh Nhiêu Lộc, TP.HCM - Ảnh: CẨM NƯƠNG
Mới đây tại Thanh Hóa, sau giờ học, em N.T.N. (7 tuổi) cùng bạn đến một hồ nước chơi, không may N. bị trượt chân rơi xuống hồ nước. Sau khi được vớt lên, tình trạng em N. đã tím tái, ngưng thở, tim đã ngừng đập.
Một phó trưởng công an xã đã tìm cách cấp cứu cháu bé bằng cách thổi ngạt, ép lồng ngực, rồi xốc ngược em N. về sau, chạy xung quanh sân để nước thoát ra ngoài. May mắn, sau nỗ lực sơ cấp cứu, cơ thể N. dần ấm lại, nhịp tim đập trở lại và được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nga Sơn.
Theo BS CKII Nguyễn Minh Tiến - phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM), tinh thần giúp đỡ người hoạn nạn rất đáng trân trọng, tuy nhiên nếu cấp cứu ngưng tim, ngưng thở không đúng cách rất dễ để lại di chứng tổn thương não.
"việc dốc ngược một người bị đuối nước ngưng tim, ngưng thở chạy vòng vòng không làm nước trong phổi chảy ra ngoài, ngược lại rất có thể dẫn đến việc rút ngắn thời gian vàng cung cấp oxy cho não, tăng tỉ lệ t* vong và di chứng tổn thương não do thiếu oxy không hồi phục. có thể làm dịch trong dạ dày trào ra ngoài, tăng nguy cơ hít sặc", bs tiến khuyến cáo.
Theo bs tiến, phần lớn các nạn nhân bị ngạt nước khi đưa đến cấp cứu tại bệnh viện đều không được sơ cứu hoặc sơ cứu không đúng cách trước đó, dẫn đến t* vong hoặc di chứng não do thiếu oxy.
Chính vì thế, sơ cứu tại chỗ trước và đúng kỹ thuật rất quan trọng. để phòng ngừa và xử trí đúng khi trẻ bị đuối nước, bs tiến nhắc nhở phụ huynh cần nắm các cách sơ cấp cứu sau:
- Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, ném phao hoặc vớt nạn nhân lên.
- Đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí.
- Nếu nạn nhân bất tỉnh hãy kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực.
Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân ngưng thở, tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Phối hợp ấn tim và thổi ngạt trong 2 phút rồi đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại được không? Có phản ứng không? Nếu không, phải tiếp tục các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
Nếu nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn là nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài.
- Cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm, sau đó nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế.
Quỳ hoặc đứng bên cạnh nạn nhân, đặt gót bàn tay vào giữa ngực nạn nhân, ở nửa dưới xương ức, gót bàn tay còn lại đặt lên trên bàn tay trước. Quá trình ép khuỷu tay phải thẳng, dùng sức nặng 1/2 thân trên của người cứu hộ để tạo lực ép.
Đối với người lớn và trẻ trên 8 tuổi: dùng hai tay chồng lên nhau ấn thẳng xuống xương ức, sâu xuống 5-6cm. Trẻ 1-8 tuổi dùng một tay ấn sâu 3-4cm. Trẻ 0-12 tháng tuổi dùng 2 ngón tay sâu xuống 1-2cm.
Đặt nạn nhân ở tư thế ngửa cổ, đặt một chiếc khăn hoặc miếng vải khô lên vùng miệng nạn nhân khi thổi ngạt để hạn chế lây nhiễm cho người cứu hộ.
Người cứu hộ dùng 2 ngón tay bịt chặt mũi nạn nhân lại, ngửa mặt hít một hơi dài, áp miệng vào miệng nạn nhân thổi vào trong khoảng 2 giây. Làm lại tương tự 2 lần liên tiếp.
Sau thổi ngạt 2 lần, tiếp tục ép tim, tỉ lệ ép tim, thổi ngạt là 30:2. Sau 5 chu kỳ ép tim - thổi ngạt, kiểm tra lại mạch trong 5 giây, rồi làm tiếp cho đến khi tim đập và thở trở lại.
BS Nguyễn Minh Tiến chia sẻ thêm về một số lưu ý cần tránh khi thực hiện sơ cấp cứu cho nạn nhân:
- tránh động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết, không nên thực hiện vì lượng nước vào phổi rất ít, không phải ngạt nước là vì phổi chứa đầy nước như nhiều người dân thường nghĩ, nước sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại.
- Không nên cho trẻ nằm sấp trên cái lu có rơm nung cháy bên trong rồi lăn lu qua lại nhằm mục đích "rút nước" trong cơ thể trẻ ra. Phương pháp này không hiệu quả, còn gây phỏng cho trẻ.
Để phòng ngừa t*i n*n đuối nước cho trẻ, phụ huynh không để trẻ nhỏ một mình ở nhà, gần ao, hồ, kênh, rạch, sông. đậy kín các vật chứa nước trong nhà. không cho bệnh nhân động kinh bơi.
Từ ngày 1-11-2021, Tuổi Trẻ Online mở chuyên mục Hỏi đáp cùng thầy Thu*c. Bạn đọc có những thắc mắc, băn khoăn về các vấn đề sức khỏe, dinh dưỡng, tiêm ngừa... mời gửi email đến địa chỉ: suckhoe@tuoitre.com.vn (để chính xác nội dung bạn đọc quan tâm, vui lòng gõ tiếng Việt có dấu, xin cảm ơn!)
Bí thư Đoàn và phó Công an xã cứu cháu bé thoát ch*t đuối
TTO - Đang trong giờ làm việc, nghe tiếng kêu cứu có người bị đuối nước, anh Đào Thanh Bình - bí thư Đoàn thanh niên xã Nga Bạch, huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) và thượng úy Hà Minh Hải - phó trưởng công an xã này lao tới cứu cháu bé.
CẨM NƯƠNG