Phụ gia thực phẩm là các thành phần được cho vào thực phẩm với mục đích đáp ứng nhu cầu sản xuất, chế biến để tạo màu, tạo hương vị,… tăng giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.
Gần gũi nhất chính là các loại gia vị cơ bản, quen thuộc như muối, đường, giấm, bột ngọt... luôn có sẵn trong căn bếp của chúng ta, cũng được gọi là phụ gia thực phẩm. cũng như từ lâu, người ta đã sử dụng các gia vị vào mục đích giúp bảo quản thực phẩm. ví dụ: muối đã được sử dụng để ướp cá, thịt khi phơi khô, xông khói hay giấm dùng để lên men chua các loại rau củ. kế đến là các chất phụ gia tạo màu có nguồn gốc từ thiên nhiên như màu nghệ, màu lá dứa, màu lá cẩm…hoặc các loại enzymes dùng để sản xuất ra sữa chua cũng là một loại chất phụ gia được tổng hợp từ vi sinh vật. đôi khi còn là các vitamin được cho thêm vào thực phẩm để tăng thêm tính bổ dưỡng.
Nhất là với thời đại công nghệ hiện nay, khi yêu cầu của con người "ăn ngon, mặc đẹp" của con người được nâng cao, đòi hỏi phải có thêm các phương pháp xử lý, chế biến, bảo quản để có thể kéo dài thời gian sử dụng mà không bị lãng phí, thậm chí còn phải đáp ứng thêm về an toàn vệ sinh…, do vậy đã có sự xuất hiện của các phụ gia thực phẩm được nghiên cứu và cải tiến đa dạng, phong phú hơn từ nguồn gốc tổng hợp hoặc bán tổng hợp hóa học.
Được biết, các chất phụ gia trong thực phẩm phải được nghiên cứu sâu, rộng và chứng minh về tính an toàn. ủy ban tiêu chuẩn thực phẩm codex quốc tế (codex alimentarius commission - cac) đã có quy định danh mục phụ gia thực phẩm, được xây dựng trên nguyên tắc bảo đảm an toàn đối với sức khỏe con người, hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế.
Bên cạnh đó, tại các quốc gia phát triển, cơ quan quản lý cũng kiểm soát chặt chẽ dựa trên các quy định của mình, cụ thể ở Việt Nam có "Quy định về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm" kèm theo Thông tư 24/2019/TT-BYT của Bộ Y tế.
Theo các chuyên gia, nếu các chất phụ gia được sử dụng đúng quy định về loại phụ gia, giới hạn hàm lượng an toàn thì cơ thể sẽ tự động đào thải các chất này ra ngoài mà không gây nên các biến đổi bất thường hay ung thư. Vì vậy, người tiêu dùng cần lựa chọn sản phẩm của các nhà sản xuất uy tín, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng để bảo đảm sức khỏe cho bản thân.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp người có cơ địa đặc biệt, phản ứng quá nhạy cảm với một hoặc một số phụ gia ngay cả khi nó được sử dụng ở mức an toàn. vì vậy, cần hiểu rõ tình trạng sức khỏe của bản thân và đọc kỹ thành phần trên bao bì của thực phẩm để cân nhắc trước khi sử dụng.