Đây là lần mang thai thứ 4, hai lần trước đều sảy, nên gia đình quyết định giữ thai nhi. Bác sĩ Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Phó trưởng khoa phụ trách khoa Chăm sóc và điều trị đặc biệt 1, Trung tâm sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết bé chào đời ở tuần thai thứ 29, nặng 1,5 kg, ngày 29/7. Sau sinh, trẻ không khóc, tím tái toàn thân, nhịp tim rời rạc, được các bác sĩ Bệnh viện Sản nhi Bắc Ninh cấp cứu ngừng tuần hoàn tại phòng sinh, thở máy.
5 giờ sau sinh, trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương, SPO2 còn 85%, mạch 160 lần/phút, thở máy. Bé được chẩn đoán mắc bệnh tim bẩm sinh: Chuyển gốc động mạch, thông liên thất, còn ống động mạch. Các bác sĩ nhận định bé nhiễm trùng nặng do đẻ non, chưa phải thời điểm tốt nhất để phẫu thuật mà tiếp tục được hồi sức tích cực, thở máy cao tần, truyền máu, nuôi dưỡng để đảm bảo tình trạng tuần hoàn và hô hấp.
"Giai đoạn hồi sức trước phẫu thuật là giai đoạn đầy khó khăn, cam go. Bé nhẹ cân, sinh non tháng, nhiễm trùng rất nặng, bất cứ sơ sẩy nào dù là nhỏ nhất cũng có thể khiến cho tình trạng của trẻ xấu đi nhanh chóng. Các y bác sĩ quyết tâm điều trị cho bé ổn định để có thể bước vào cuộc phẫu thuật tim", bác sĩ Nga nói.
Các bác sĩ bệnh viện nhi trung ương phẫu thuật tim cho bé. ảnh: khánh chi
Sau 2 tuần điều trị tích cực, khi bé 15 ngày tuổi, phổi cải thiện, thở máy không xâm nhập. Ngày 18/9, khi bé được 21 ngày tuổi, các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch quyết định phẫu thuật do tình trạng tim mạch của bé không thể đợi lâu hơn được nữa, mặc dù cân nặng vẫn chỉ 1,5 kg.
Bé là trường hợp mổ tim hở nhẹ cân nhất tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Bác sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, cho biết tình trạng bé đòi hỏi các bác sĩ có kỹ năng phẫu thuật vi phẫu rất cao, nhất là trong quá trình can thiệp trên động mạch vành của trẻ và rất nhiều nguy cơ rối loạn trong cả quá trình phẫu thuật.
Với trẻ đẻ non nhẹ cân, công tác gây mê và hồi sức trong phòng mổ cũng đặc biệt khó khăn. Việc đặt các đường theo dõi xâm nhập và đặc biệt là khi chạy máy tim phổi nhân tạo cho em bé chỉ nặng 1,5 kg là thách thức chưa từng có với ê kíp phẫu thuật cũng như gây mê và chạy máy tim phổi nhân tạo.
"Các mạch máu của trẻ có kích thước rất nhỏ, đòi hỏi y bác sĩ phải vận dụng toàn bộ kỹ năng và kinh nghiệm thì mới có thể đảm bảo an toàn cho trẻ", bác sĩ Trường nói.
May mắn, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, quá trình phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Trẻ được chuyển đến khoa Điều trị tích cực ngoại tim mạch, Trung tâm Tim mạch sau gần 5 giờ liên tục trong phòng mổ.
6 ngày sau phẫu thuật, trẻ đã cai được máy thở. Sau 17 ngày, trẻ được đánh giá tình trạng tim mạch ổn định, tự thở tốt, ăn sữa tiêu, được chuyển lại Trung tâm Sơ sinh để tiếp tục theo dõi và chăm sóc tình trạng sơ sinh non yếu.
Hơn một tháng sau phẫu thuật, ngày 29/9, trẻ tràn dịch màng tim, các bác sĩ nhanh chóng hội chẩn, tiếp tục điều trị nội khoa. Ngày 8/10, trẻ được bác sĩ Nguyễn Văn Linh, khoa Phẫu thuật lồng ngực, Trung tâm Ngoại Tổng hợp cùng ê kíp phẫu thuật lần 2 bằng phương pháp mổ nội soi để giải phóng dịch màng tim. Sau phẫu thuật mở cửa sổ màng tim, tình trạng của trẻ hoàn toàn ổn định.
Hiện tại, sau gần 3 tháng chiến đấu để giành giật lại sự sống, trẻ đã tăng cân, tự thở và bú mẹ hoàn toàn, không còn tình trạng nhiễm trùng, siêu âm tim cho thấy các đại động mạch chuyển về vị trí bình thường. Dự kiến trẻ sẽ được ra viện trong một vài ngày tới.
Em bé ổn định sau 3 tháng trải qua 2 ca phẫu thuật tim mạch. ảnh: khánh chi
Theo bác sĩ Trường, chuyển gốc động mạch là một khuyết tật nghiêm trọng của trái tim, xuất hiện ngay từ khi mới sinh ra. Chuyển gốc động mạch lớn làm thay đổi đường máu lưu thông khắp cơ thể, gây ra tình trạng thiếu oxy trong máu đi từ tim đến các phần còn lại của cơ thể. Trẻ sẽ đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng hoặc T* vong nếu không được điều trị.
Bệnh lý chuyển gốc động mạch thường được phát hiện trước khi sinh hoặc trong những giờ đầu tiên đến vài tuần sau khi sinh ra. Nếu không kịp thời phẫu thuật trước khi trẻ được 1 tháng tuổi sẽ gây ra nhiều biến chứng nặng, trẻ đối diện với nguy cơ T* vong.
Trong hơn 11 năm qua, Bệnh viện nhi Trung ương đã phẫu thuật và điều trị thành công cho hơn 600 bệnh nhi mắc bệnh lý bẩm sinh chuyển gốc động mạch.