Sản xuất và kinh doanh mỹ phẩm là một ngành công nghiệp đang phát triển rất nhanh trong những năm gần đây. Mặc dù hiện nay công nghệ sản xuất mỹ phẩm đã được cải thiện đáng kể và nhất là chú trọng sử dụng những nguyên liệu an toàn từ thiên nhiên nhưng nhiều sản phẩm vẫn có chứa chì, thủy ngân và các hóa chất độc hại khác.
Bạn nên biết những thông tin về một số
hóa chất độc hại sau đây và phải kiểm tra kỹ trước khi mua bất cứ loại mỹ phẩm nào.
Chì acetatChì là một kim loại có độc tính cao có thể gây ngộ độc thần kinh và tổn thương các cơ quan. Nó cũng là một trong những nguyên nhân gây nên ung thư. Ngộ độc chì còn đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em.Mặc dù Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ FDA đã đưa ra một số quy định về hàm lượng chì trong một số loại Thu*c nhuộm, nhưng hiện vẫn chưa có quy định nghiêm ngặt về
thành phần chì trong những loại mỹ phẩm khác như son môi. Nhiều loại son nhập khẩu cũng có chứa hàm lượng chì khá cao. Để bảo đảm an toàn, không nên cho trẻ em tiếp xúc với các mỹ phẩm này.
Hợp chất thủy ngânFDA đã ban hành những điều luật về việc sử dụng các hợp chất thủy ngân với mục đích làm chất bảo quản trong các loại phấn mắt và các mỹ phẩm trang điểm vùng mắt khác. Một số loại kem làm trắng da cũng có thể chứa dư lượng thủy ngân tồn đọng.Thủy ngân là một
thành phần rất độc hại có khả năng hấp thu qua da và gây tổn thương não bộ. Ngoài ra vẫn có một số bằng chứng khoa học đang gây nhiều tranh cãi liên kết giữa việc phơi nhiễm với thủy ngân và chứng bệnh tự kỷ ở trẻ em.
TriclosanTriclosan là
thành phần phổ biến trong một số sản phẩm mỹ phẩm có hoạt tính kháng khuẩn như xà phòng, kem dưỡng thể và kem đánh răng. Việc lạm dụng triclosan trong nhiều sản phẩm được cho là một trong những nguyên nhân làm gia tăng số lượng các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh.Triclosan đã từng được coi là an toàn đối với con người, tuy nhiên FDA hiện nay đang xem xét những nghiên cứu trên mô hình động vật chứng minh tác dụng có hại của triclosan như làm thay đổi mức nồng độ hormon trong cơ thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, sự phát triển của trẻ em và nguy cơ gây ung thư.
FormaldehydeFormaldehyde được biết đến là một chất độc có khả năng gây ung thư ở nồng độ thấp , tuy nhiên đây là hóa chất được sử dụng phổ biến nhất với mục đích để bảo quản xác ch*t. Nồng độ cao formaldehyde có thể gây kích ứng da và làm nặng thêm cơn hen phế quản. Đặc biệt, formaldehyde còn được dùng trong một số sản phẩm mỹ phẩm như chất làm cứng móng tay. Một lưu ý khi sử dụng mỹ phẩm có chứa formaldehyde là nên dùng trong phòng thông thoáng khí và để xa tầm tay trẻ em.
1,4-dioxan1,4-dioxan là sản phẩm phụ trong công nghiệp sản xuất hóa chất được tìm thấy với hàm lượng thấp trong một số loại mỹ phẩm. 1,4-dioxan có khả năng gây ung thư trên chuột, và liều cực cao còn gây tổn hại các hệ cơ quan trong cơ thể người.FDA đã tuyên bố rằng nồng độ 1,4-dioxan tồn tại trong các loại mỹ phẩm là trong giới hạn an toàn cho con người, tuy nhiên tác động đối với sức khỏe của hóa chất này vẫn chưa được hiểu một cách đầy đủ.Hãy tránh sử dụng các sản phẩm có chứa các
thành phần như: PEG, polyethylene, polyethylene glycol, polyoxyethylene, polyethoxyethylene, and polyoxynolethylene, như vậy bạn có thể giảm thiểu được khả năng phơi nhiễm với 1,4-dioxan.
Coal Tar (nhựa than đá, hắc ín)Là một
thành phần có mặt trong các loại dầu gội trị gàu, Thu*c nhuộm tóc và các sản phẩm trị vảy nến, coal tar là một chất có khả năng gây ung thư ở người. Tiếp xúc với coal tar làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư do làm tổn thương cấu trúc DNA trong tế bào. Coal tar cũng làm da tăng nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, do vậy da dễ bị cháy nắng và dễ bị ung thư da. Chúng ta nên hết sức thận trọng khi sử dụng các sản phẩm chứa coal tar hoặc tốt nhất là không nên sử dụng.
DiethanolamineDiethanolamine (DEA) là một hợp chất thường có mặt trong các loại dầu gội, kem dưỡng thể và trong các loại mỹ phẩm khác với vai trò làm chất nhũ hóa và tạo bọt.Có một số nguồn thông tin cho rằng DEA là một chất có khả năng gây ung thư. Mặc dù các nghiên cứu trên mô hình động vật của Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ không cho thấy rằng DEA có thể kích thích hình thành khối u như kết quả về tổng thể vẫn chưa thực sự thuyết phục. DEA hiện vẫn chưa được xếp vào nhóm các chất gây ung thư, tuy nhiên chúng ta vẫn nên hết sức thận trọng khi sử dụng các sản phẩm có chứa chất này.
Các hợp chất phthalateDibutylphthalate (DBP), dimethylphthalate (DMP), and diethylphthalate (DEP) thuộc cùng nhóm hợp chất phthalate: là một nhóm chất phụ trợ phổ biến dùng trong keo xịt tóc, sơn móng tay, xà phòng, dầu gội và nước hoa.Theo FDA, hàm lượng các hợp chất phthalate có trong mỹ phẩm nằm trong giới hạn an toàn đối với con người, tuy nhiên một số người vẫn cho rằng tiếp xúc với phthalate có thể gây những nguy cơ cho sức khỏe như ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi trong bụng mẹ. Các sản phẩm mỹ phẩm hầu như đều ghi rõ ràng thông tin về tất cả các
thành phần trên bao bì ngoại trừ nước hoa, cũng là một sản phảm có thể chứa phthalate.
Làm cách nào để tránh sử dụng các loại mỹ phẩm có chứa các chất nguy hiểm nêu trênViệc tránh sử dụng hoàn toàn các loại mỹ phẩm chứa các hóa chất không an toàn cho sức khỏe là một điều khá khó khăn bởi hiện nay có rất nhiều sản phẩm mỹ phẩm đến từ hàng ngàn công ty mà chúng ta không thể biết trước về chất lượng của chúng.Ngoài ra, một số kết quả từ các nghiên cứu khoa học đều dựa trên những trường hợp tiếp xúc với liều cực cao của hóa chất mà trên thực tế các hợp chất này sẽ ít khi
ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng nếu hàm lượng trong giới hạn cho phép.Do vậy, lời khuyên tốt nhất dành cho những chị em yêu thích sử dụng mỹ phẩm là hãy lựa chọn những sản phẩm từ các công ty uy tín, có danh tiếng mà bạn tin tưởng. Đồng thời nên đọc kỹ nhãn sản phẩm,
thành phần có trong mỹ phẩm để quyết định lựa chọn sản phẩm.
Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam