Ốm nghén rất thường gặp trong giai đoạn đầu mang thai, khiến các mẹ bầu rất khổ sở.
Chị em thấy sợ cơm, ăn vào nôn mửa, thèm chua muốn uống nước, mệt mỏi muốn nằm. Nôn ói kéo dài ăn kém có thể mất nước giảm cân làm thiếu dinh dưỡng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.Theo Đông y, phần nhiều do vị hư can khí nghịch lên ngoài ra còn do ngoại tà. Phép trị chủ yếu kiện tỳ vị, dưỡng can huyết. Dưới đây là 3 bài cổ phương gia giảm giúp thai phụ hết
ốm nghén, tăng cường sức khỏe.1. Có thai
ốm nghén do vị hư can khí nghịch: ba tháng đầu thai nghén, chị em mệt mỏi, ăn vào ói mửa không muốn ăn, dùng bài Thuận can ích khí thang gia giảm: đảng sâm 14g, bạch truật sao 12g, phục linh 12g, thục địa 20g, đương quy 16g, bạch thược sao 12g, mạch môn bỏ lõi 12g, trần bì 12g, thần khúc 6g, sa nhân 6g, tô tử sao 8g. Sắc uống 3-5 thang, bệnh nặng dùng nhiều hơn.Tác dụng: Kiện tỳ vị, dưỡng can huyết giáng nghịch, hòa tỳ vị..., giúp thai phụ bớt mệt mỏi, ợ hơi, ợ chua khó thở, tiểu khó, tiểu són, thai chậm phát triển, Thu*c “lành” dễ uống.Gia giảm: Nếu động thai xuống huyết gia tục đoạn, sơn thù, hoàng cầm; nếu lạnh nhiều thay hoàng cầm bằng ngải diệp; nếu can uất tức, ngực sườn tức gia sài hồ. Nếu tỳ hư đi cầu lỏng gia hoài sơn, liên nhục, bạch biển đậu. Nếu có ngoại cảm gia tô diệp, thông bạch.Kiêng kỵ: chứng nôn ói do ngoại tà, người sợ lạnh, phát sốt. Chứng âm hư tiểu ít, tiểu dắt.2. Có thai
ốm nghén do khí hư dọa sẩy thai: chị em thần sắc kém hay mệt, bụng đầy, nôn ói, dùng bài Kiện tỳ tư sinh hoàn: nhân sâm 12g, bạch truật 12g, phục linh 14g, bạch biển đậu 16g, hoài sơn 16g, liên nhục 14g, cát cánh 8g, trần bì 8g, sa nhân 4g, hoàng liên 6g, hoắc hương 12g, khiếm thực 14g, mạch nha 8g, sơn tra 12g, chích thảo 6g, ý dĩ nhân 12g. Sắc hoặc tán bột làm hoàn uống rất tốt.Tác dụng: Ích khí, kiện tỳ, hóa trệ, cố thai... Bài Thu*c giúp bổ tỳ vị hư bớt mệt mỏi ăn ngon, tăng cường kháng thể. Trị có thai 3 tháng khí huyết kém không nuôi dưỡng dọa sẩy thai.Gia giảm: Nếu vị nhiệt nóng nhiều gia hoàng cầm, sinh địa. Nếu can uất gia sài hồ. Nếu tỳ hư hàn gia ngải diệp. Nếu có ngoại cảm gia tô diệp, thông bạch. Nếu động thai người lạnh nhiều ra huyết gia a giao, ngải diệp. Nếu động thai người nóng gia củ gai, hoàng cầm.Kiêng kỵ: Chứng nôn ói do tích trệ, bụng đầy đau nôn mửa xong dễ chịu thì không dùng bài này.3. Có thai
ốm nghén do vị hư đờm ẩm: Nếu biểu hiện sắc mặt nhợt, nôn ra nhiều đờm dãi, dùng bài Bảo sinh thang: nhân sâm 12g, bạch truật 12g, trần bì 12g, hương phụ 10g, ô dược 12g, chích thảo 6g, sinh khương 12g. Sắc uống ấm.Tác dụng: Bổ khí kiện tỳ, hóa trệ hòa vị... Trị có thai bị nôn mửa, ăn ngủ kém, bài còn dùng chữa các chứng liên quan đến tỳ vị hư đau bụng, tiêu chảy.Gia giảm: Nếu can uất miệng đắng ợ chua gia hoàng cầm, bạch thược, phục linh. Nếu can huyết hư gia đương quy, bạch thược sao. Tỳ hư ăn kém gia liên nhục, hoài sơn.Kiêng kỵ: Chứng âm hư nội nhiệt miệng khô khát, nôn khan, có thai người gầy nóng thì không dùng bài này.Lưu ý: Ngoài ra, chị em cần ăn uống làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tinh thần thoải mái tránh stress.
BS. Trúc Nguyên