Phụ gia thực phẩm nếu được sử dụng sẽ giúp chúng ta có thể thưởng thức được rất nhiều loại thực phẩm lành mạnh theo từng mùa. Các chất phụ gia sẽ giúp thực phẩm luôn thật tươi ngon theo ít nhất là 5 cách: Làm chậm quá trình ôi thiu. Duy trì và làm tăng thêm giá trị dinh dưỡng cho thực phẩm. Là thành phần không thể thiếu trong sản xuất các loại bánh mỳ và bánh ngọt. Làm tăng màu sắc, mùi vị và hình thức cảm quan cho thực phẩm. Giữ cho mùi vị và cấu trúc thực phẩm không bị thay đổi
Thực ra, những ghi trên nhãn dưới tên khoa học nghe thật lạ lẫm nhưng thật ra lại rất quen thuộc với tên gọi hàng ngày. Ví dụ như: muối ăn là natri clorid, vitamin C là acid ascorbic và vitamin E là alpha-tocopherol...
Không phải tất cả các chất phụ gia đều có tên gọi quen thuộc, nhưng bạn cũng nên nhớ rằng tất cả thực phẩm mà chúng ta ăn đều được cấu tạo từ các thành phần hóa học cũng giống như cơ thể con người. Những quy trình sản xuất thực phẩm đạt tiêu chuẩn sẽ chỉ cho phép sử dụng ở mức giới hạn cho phép mà vẫn đạt được yêu cầu thành phẩm.
Các chất được sử dụng phổ biến nhất hiện nay bao gồm: muối, đường, siro ngô, vitamin C, vitamin E, butylated hydroxyanisole (BHA) và butylated hydroxytoluene (BHT). Những chất trên có tác dụng kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm, ngăn ngừa quá trình ôi thiu của dầu mỡ và ngăn cản hiện tượng đổi màu và thay đổi cấu trúc thực phẩm.
Phụ gia thực phẩm mang lại sự tiện lợi và hiệu quả của một loạt các thực phẩm tươi ngon bổ dưỡng. Hàm lượng của chúng trong thực phẩm là rất nhỏ, nhưng tác dụng lại rất lớn. Nếu không có các chất phụ gia, rất khó có thể có được sự phong phú và đa dạng của các loại thực phẩm như hiện nay.
Những phụ gia được bổ sung với mục đích làm tăng giá trị dinh dưỡng của thực phẩm lại đặc biệt có lợi cho sức khỏe vì sẽ bổ sung lại các chất dinh dưỡng đã bị mất trong quá trình chế biến thực phẩm. Ví dụ như các loại bột và gạo được bổ sung thêm các vitamin nhóm B đã bị mất trong quá trình xay xát.
Theo quy định, một số loại thực phẩm sẽ được tăng cường thêm những dưỡng chất quan trọng để đảm bảo người tiêu dùng nạp đủ những chất dinh dưỡng theo nhu cầu khuyến nghị hàng ngày như vitamin D được thêm vào sữa, vitamin A thêm vào margarine, sắt và acid folic vào bột và các loại ngũ cốc.
Một vài năm trước, TS. Benjamin Feingold - một bác sĩ nhi khoa về dị ứng đã tuyên bố rằng căn bệnh tăng động ở trẻ em đã được cải thiện đáng kể khi chúng tuân theo một chế độ ăn loại bỏ những loại phụ gia thực phẩm, bao gồm các chất tạo màu và mùi vị nhân tạo cũng như là các salicylate tự nhiên trong hoa quả và rau xanh. Tuy nhiên, khi kiểm chứng lại về mặt khoa học, chế độ ăn mà vị bác sĩ này đưa ra lại không hề có hiệu quả như lời ông nói. Sự cải thiện tình trạng tăng động ở một số trẻ lại do sự lưu ý của các bậc phụ huynh là chủ yếu.
Trong một nghiên cứu khác, một nhóm trẻ bị mắc chứng tăng động nghiêm trọng có sự thay đổi hành vi theo hướng xấu hơn khi chúng tiêu thụ các loại thực phẩm được bổ sung các chất tạo màu nhân tạo với liều lượng lớn. Tuy nhiên, liều phụ gia sử dụng trong nghiên cứu này lớn hơn gấp nhiều lần so với lượng thực tế trong các loại thực phẩm, do đó, khám phá này không mang lại giá trị thực tiễn.
Cũng cần lưu ý rằng trẻ em có thể rất dễ nhạy cảm với bất cứ loại phụ gia thực phẩm nào. Do vậy, nếu bạn chắc chắn rằng sự thay đổi bất thường về hành vi của con bạn có liên quan đến chế độ dinh dưỡng, hãy trao đổi với bác sĩ ngay. Các chuyên gia sẽ giúp bạn xác định chính xác tình trạng của trẻ và đưa ra khuyến cáo về việc cắt giảm một loại thực phẩm nào đó và đưa ra các loại thực phẩm thay thế.
PGS.TS. Phạm Văn Hoan (Viện Y học ứng dụng Việt Nam)