Khẩu phần ăn thực tế của trẻ em 2-6 tuổi hiện nay tại Việt Nam tuy đã có nhiều cải thiện nhưng vẫn chưa đảm bảo đa dạng, cân đối, chưa đáp ứng được nhu cầu năng lượng và một số chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin A, sắt, kẽm… Vì vậy bên cạnh vấn đề suy dinh dưỡng đang còn tồn tại thì vấn đề thừa cân cũng đã tăng nhanh, tạo ra gánh nặng kép về dinh dưỡng.
Đó là thông tin đưa ra tại hội thảo “Dinh dưỡng cho trẻ em 2-6 tuổi” diễn ra sáng 10-11 do Viện Y học ứng dụng Việt Nam tổ chức với sự tham gia của các Nhà khoa học, các Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ đầu ngành y khoa.
Bữa ăn của trẻ tuy được cải thiện hơn trước nhưng còn thiếu vi chất dinh dưỡngTại hội thảo, Ts.Bs Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết: Khẩu phần ăn thực tế của trẻ em 2-6 tuổi hiện nay tại Việt Nam tuy đã có nhiều cải thiện nhưng vẫn chưa đảm bảo đa dạng, cân đối, chưa đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về năng lượng và một số chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin A, sắt, kẽm…Ở giai đoạn 2 đến 6 tuổi, trẻ sẽ tăng khoảng 8,5kg và 28,5 cm nếu được chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ. Tuy nhiên, vai trò của giai đoạn phát triển ở trẻ em độ tuổi từ 2 – tuổi hiện nay chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy bên cạnh vấn đề suy dinh dưỡng đang còn tồn tại thì vấn đề thừa cân cũng đã tăng nhanh, tạo ra gánh nặng kép về dinh dưỡng.PGs.Ts Lê Bạch Mai – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã đưa ra Khẩu phần ăn thực tế của trẻ em Việt Nam từ 2 – 5 tuổi. Theo đó, khẩu phần ăn của trẻ trong độ tuổi 2 – 5 chưa đảm bảo đa dạng. Tỷ lệ năng lượng do protein cung cấp chiếm 16% nhưng protein động vật còn thấp, năng lượng do lipid < 25% ở một số vùng.Khẩu phần canxi còn thấp, tỷ số Canxi/Photpho mất cân đối và chưa đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về một số chất dinh dưỡng quan trọng (vitamin A, Fe, Zn,…). Ngoài ra, khẩu phần của trẻ có sự khác biệt giữa các vùng sinh thái, khu vực và mức kinh tế.Ts. Bs Bùi Thị Nhung – Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết: Trẻ em lứa tuổi mầm non Việt Nam (từ 2 – 6 tuổi) hiện nay thường bị thiếu vi chất và
thừa cân béo phì do chế độ ăn chưa cân đối, đa dạng, còn thiếu vi chất dinh dưỡng.Theo Ts. Bs Bùi Thị Nhung, cần xây dựng tiêu chuẩn bữa ăn học đường, tháp dinh dưỡng cho học sinh; phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng; giáo dục dinh dưỡng; tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ; theo dõi và đánh giá tình trạng dinh dưỡng học sinh.Ts. Bs Bùi Thị Nhung cho biết thêm: Nhằm cải thiện tầm vóc trẻ em Việt Nam, nhiều chính sách, chương trình/dự án đã và đang được thực hiện. Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng 2011-2020, Chương trình Sữa học đường và Dự án Bữa ăn học đường là những giải pháp đã được tiến hành để cải thiện tình trạng dinh dưỡng và tầm vóc ở trẻ.“Tiêu biểu như Dự án Bữa ăn Học đường cung cấp thực đơn cân đối, hợp lý, đa dạng cho trẻ, Chương trình Sữa học đường nhằm giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao tầm vóc, thể lực của trẻ em mẫu giáo và tiểu học thông qua hoạt động cho trẻ uống sữa hằng ngày” - Ts. Bs Bùi Thị Nhung cho biết.
Theo Ts. Bs Bùi Thị Nhung: Trẻ em lứa tuổi mầm non Việt Nam (từ 2 – 6 tuổi) hiện nay thường bị thiếu vi chất và thừa cân béo phì do chế độ ăn chưa cân đối, đa dạng, còn thiếu vi chất dinh dưỡng.PGs.Ts Nguyễn Xuân Ninh – Phó Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho biết: Độ tuổi 2 – 6 tuổi cũng là độ tuổi có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao ở tất cả các thể (nhẹ cân, thấp còi, gầy còm). Do đây là giai đoạn chuyển tiếp về chế độ ăn nên trẻ cũng dễ bị thiếu các vi chất dinh dưỡng. Trẻ trong độ tuổi này đặc biệt dễ mắc nhiều bệnh như còi xương, thiếu máu, nhiễm giun sán, tiêu chảy,… nên cần chú ý và chăm sóc đặc biệt.Theo PGs. Ts Nguyễn Xuân Ninh trẻ trong độ tuổi 2 – 6 tuổi cần được bổ sung vitamin tan trong dầu, nhu cầu vitamin tan trong nước. Những Vitamin này có trong: rau xanh, trái cây, ngũ cốc, bánh mỳ, sữa, sữa chua, phô mai, thịt, cá, trứng…Bên cạnh bổ sung dinh dưỡng, cần rèn luyện cho trẻ 2 – 6 tuổi có chế độ luyện tập hợp lý như: Hoạt động thể chất ít chất 60 phút/ngày thông qua hình thức đi bộ, bơi lội, ném bóng,…; hạn chế thời gian trẻ ngồi một chỗ xem TV, nghịch điện thoại, máy vi tính (dưới 2 tiếng/ngày); nên để trẻ tiếp xúc với tự nhiên nhiều hơn…Đối với trẻ suy dinh dưỡng, biếng ăn, có thể sử dụng sản phẩm có đậm độ năng lượng, dinh dưỡng cao theo công thức F75 và F100 của Tổ chức Y tế thế giới và một số chất bổ sung giàu acid amine, chất béo, vitamin và chất khoáng.
4 khuyến nghị chăm sóc sức khỏe cho trẻ từ 2 – 6 tuổiTại hội thảo, các nhà khoa học đã thảo luận và thống nhất các quan điểm chính theo khuyến nghị của các tổ chức quốc tế về sức khoẻ cho trẻ em 2-6 tuổi và đưa ra khuyến nghị chăm sóc dinh dưỡng phù hợp đối với trẻ em Việt Nam từ 2 – 6 tuổi như sau:1. Cần các can thiệp ưu tiên giải quyết gánh nặng kép về dinh dưỡng, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng và có giải pháp đặc thù cho từng vùng.2. Đảm bảo chế độ ăn của trẻ 2-6 tuổi phong phú, đa dạng, cân đối, giàu dinh dưỡng, đáp ứng nhu cầu khuyến nghị một ngày của trẻ. Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh và trái cây, hạn chế tiêu thụ thực phẩm nhiều đường, muối, khuyến khích trẻ tập luyện thể thao và hình thành những thói quen ăn uống tốt ngay trong giai đoạn này3. Đối với trẻ suy dinh dưỡng nhẹ cân, thấp còi, cần cho trẻ sử dụng sữa có đậm độ năng lượng cao theo công thức F75 và F100 của Tổ chức Y tế thế giới (cung cấp từ 75-100kcalo/100ml). Đồng thời, các chương trình, dự án can thiệp dinh dưỡng có thể có thể sử dụng một số sản phẩm bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, canxi và các vi chất dinh dưỡng khác nhằm góp phần cản thiện tốc độ tăng trưởng và tầm vóc của trẻ em Việt Nam.4. Ngoài chăm sóc dinh dưỡng, cũng cần quan tâm đến vấn đề rèn luyện thể chất, hình thành thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ ngay từ nhỏ. Đây là một giải pháp toàn diện, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.
Thanh Loan