Viêm tụy, máu cô đặc do uống nhiều bia

Sau cuộc nhậu dịp Tết, anh đau bụng dữ dội, nôn ói, bụng chướng, cấp cứu tại Bệnh viện Bình Dân (TP HCM) tình trạng mạch nhanh, huyết áp tăng, sốt cao, vã mồ hôi.

Bác sĩ CT Scan bụng và các xét nghiệm máu, chẩn đoán viêm tụy hoại tử nặng, cô đặc máu, có tổn thương thận cấp và nhiễm khuẩn huyết, cần theo dõi sát. Bệnh nhân được chuyển vào Khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc để điều trị phối hợp đa chuyên khoa. Điều trị bù dịch, truyền kháng sinh một ngày, bệnh nhân vẫn đau vật vã, chức năng thận xấu dần, máu cô đặc. Các bác sĩ quyết định lọc máu liên tục, phẫu thuật dẫn lưu dịch trong ổ bụng.

Sau một ngày hậu phẫu và lọc máu, tình trạng bệnh nhân cải thiện rõ, chức năng thận trở về bình thường, không còn cô đặc máu. Sau bốn ngày, bệnh nhân thoát khỏi cơn nguy kịch và tập ăn uống lại với nước đường, cháo loãng.

Bác sĩ nguyễn thanh phương, phó khoa hồi sức tích cực và chống độc, bệnh viện bình dân, ngày 17/3 cho biết, từ đầu năm đến nay, khoa tiếp nhận 14 trường hợp hoại tử nặng do rượu bia. nhiều trường hợp phải phối hợp lọc máu liên tục, dẫn lưu dịch hoại tử và kết hợp kháng sinh phổ rộng.

Theo bác sĩ Phương, khoảng 80% trường hợp viêm tụy hoại tử nặng phải điều trị, chăm sóc đặc biệt trong dịp đầu năm là nam giới, độ tuổi trung bình từ 30-40 tuổi và khởi phát đau sau khi uống rượu. Thời gian trung bình phải chăm sóc tại Khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc là 6 ngày. Tổng thời gian người bệnh phải nằm điều trị khoảng 15-20 ngày.

"bệnh nhân này là một trong những trường hợp điển hình hoại tử rất nặng, được điều trị thành công nhờ kết hợp điều trị đa chuyên khoa từ dùng kháng sinh, phẫu thuật đặt dẫn lưu ổ tụ dịch và lọc máu", bác sĩ phương đánh giá.

Một số trường hợp hoại tử do sỏi đường mật, trên nền bệnh đái tháo đường, thường diễn tiến nguy kịch hơn.

Các bác sĩ Bệnh viện Bình Dân thảo luận trên phim chụp X-quang bệnh nhân viêm tụy cấp. Ảnh: Trần Nhung.

"Uống rượu bia là nguyên nhân chính gây viêm tụy", bác sĩ Phương chia sẻ. Nguyên nhân gây viêm tụy đa số là do sỏi đường mật hoặc do uống bượu bia. Lạm dụng rượu bia được xác định là nguyên nhân của 70% trường hợp viêm tụy mạn tính. Một số nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm dùng Thu*c, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa hoặc không rõ nguyên nhân.

Tuyến tụy vừa có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu. Đây cũng là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn. Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi được đổ vào ruột non. Lúc này men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương mô tụy. Tụy bị hỏng hoàn toàn và có thể đe dọa tính mạng.

Viêm tụy cấp cần được điều trị kịp thời vì có thể tạo "cơn bão cytokine" - phản ứng miễn dịch quá mức của cơ thể, dịch tụy tràn ra ngoài tụy và đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng... Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng.

Theo bác sĩ phương, hoại tử thường có tiên lượng rất xấu. nhiều người bệnh phải chịu biến chứng nặng nề, diễn tiến suy đa cơ quan, tỷ lệ Tu vong hơn 30%.

Bác sĩ phương nhấn mạnh, suy gan, xơ gan do rượu thường gặp, song do rượu gây Tu vong nhanh chóng. cách dự phòng duy nhất là hạn chế sử dụng rượu bia quá mức. khi có dấu hiệu như đau bụng dữ dội, bí trung đại tiện, nôn ói, chướng bụng sau bữa ăn thịnh soạn hoặc uống rượu bia kéo dài, cần nghĩ đến khả năng để đến bệnh viện điều trị kịp thời.

Lê Phương