Cuộc nội chiến ở Mỹ bước vào năm 1863 với những chiến thắng thường xuyên của quân Liên minh miền nam và những thảm bại đã đến mức quen thuộc của Liên bang miền bắc.
Nhiều binh đoàn của Liên bang miền bắc phải thay tướng chỉ huy liên tục, ví dụ điển hình là binh đoàn Potomac.
Quốc hội từng đòi đuổi tướng Ulysses Simpson Grant, nhưng Lincoln không đồng ý.
Để ứng phó với tình thế không hay, ngay ngày đầu năm, Tổng thống Lincoln của Liên bang miền bắc chính thức ra Tuyên ngôn giải phóng nô lệ, tuyên bố trả tự do cho mọi người Mỹ gốc Phi xưa nay vẫn là nô lệ của các chủ nông trại Mỹ, đồng thời kêu gọi những người này nhập ngũ.
Cuộc chiến tranh ban đầu mang danh nghĩa bảo vệ quyền hạn chính phủ liên bang thì lúc này được gán cho danh nghĩa là cuộc cách mạng giải thể chế độ nô lệ.
Thật ra Tuyên ngôn giải phóng nô lệ chỉ giúp người Mỹ gốc Phi cởi bỏ thân phận nô lệ, chứ cuộc sống cũng không được cải thiện là mấy.
Bọn họ chỉ còn đường nhập ngũ, để có cuộc sống khá hơn, mặc dù trong quân ngũ vẫn tồn tại sự phân biệt giữa người da đen và người da trắng.
Ngày 3/3/3863, Quốc hội Liên bang miền bắc ra lệnh tổng động viên, bắt buộc mọi nam công dân từ 20 đến 40 tuổi đều phải nhập ngũ, trừ khi đóng 300 đô la Mỹ tiền thế chân (đô la Mỹ vẫn còn kim bản vị, 300 đô la Mỹ tương đương 12,04 lượng vàng, bằng tiền lương 3 năm của một binh sĩ bình thường).
Thông qua lệnh tổng động viên này, Liên bang miền bắc sẽ có được 2,1 triệu quân.
Lúc này, phong trào chống lệnh tổng động viên bắt đầu nhen nhóm.
Ngày 1/5/1863, một ngày trước khi Hạm đội Đại Việt mang chiến hỏa đến với Âu châu, tướng Liên minh miền nam là Robert Edward Lee dùng 60.
000 quân đã đánh bại 130.
000 quân Liên bang miền bắc ở trận Chancellorswille.
Phía Liên minh miền nam thương vong 13.
000 người, trong khi phía Liên bang miền bắc thương vong 17.
000 người.
Ngày 10/5/1863, một tướng lĩnh quan trọng của Liên minh miền nam là Stonewall Jackson chết vì vết thương trong trận Chancellorsville.
Đây không phải là chiến công của quân đội Liên bang miền bắc.
Stone Jackson bị quân của chính mình bắn nhầm.
Ngày 3/6/1863, tướng Robert Edward Lee kéo 75.
000 quân phát động chiến dịch Gettysburg đánh miền bắc, nhắm hướng Pennsylvania.
Ngày 28/6/1863, tướng Grorge Gordon Meade được Lincoln cử làm chỉ huy binh đoàn Potomac thay thế Joseph Hooker.
Chỉ trong vòng một năm, binh đoàn này đã thay chỉ huy năm lần.
Ngày 1/7/1863, trận Gettysburg bùng nổ.
Đây là một trận chiến lớn và khốc liệt nhất trong suốt cuộc nội chiến.
Tổng thương vong của cả song phương lên đến 50.
000 người.
Sau ba ngày giao tranh, quân Liên minh miền nam bị đánh lui, tướng Robert Edward Lee phải rút quân về Virginia.
Đây là một chiến thắng quan trọng có tính bước ngoặc đối với Liên bang miền bắc.
Ngày hôm sau, tướng Ulysses Simpson Grant chiếm được Vickburg, hoàn thành việc khống chế sông Mississippi ở miền nam.
Lực lượng của Liên minh miền nam do đó cũng bị chia hai, không liên lạc tiếp tế cho nhau được.
Ngày 13/7/1863, thị dân New York bạo động đốt thẻ quân dịch, chống lệnh tổng động viên.
Phong trào do người da trắng chủ động.
Có đến 120 người da đen, kẻ cả trẻ con, đã bị giết và nhà cửa bị đốt.
Cuộc bạo động nhanh chóng lan ra nhiều nơi.
Quân đội từ Gettysburg phải kéo về đàn áp.
Ngày 18/7/1863, Đội quân da đen của trung đoàn 54 Massachusetts dưới sự chỉ huy của Trung tá Robert Gould Shaw tấn công đồn Wagner thuộc nam Carolina của Liên minh miền nam.
Shaw và 600 binh sĩ da đen của ông ta đều bị bắn chết.
Sự kiện này chứng minh binh sĩ da đen được sử dụng làm pháo hôi.
Ngày 10/8/1863, chính trị gia Frederick Douglass đòi quyền bình đẳng cho binh sĩ của các đội quân da đen.
Ngày 21/8/1863, bạo động lan đến Kansas.
William Quantrill dẫn 450 người ủng hộ chế độ nô lệ tràn vào hạt Lawrence của Kansas, giết 182 người, kể cả trẻ con.
Ngày 19/9/1863, binh đoàn Tennessee do tướng Liên minh miền Nam là Braxton Bragg thống lãnh đã chiến thắng vang đội tại Chickamauga.
Đây là trận chiến đẫm máu thứ hai trong cuộc nội chiến (chỉ sau trận Gettysburg), với tổng số tổn thất là 34.
624 người.
Tướng Liên bang miền bắc là William Starke Rosecrans và binh đoàn Cumberland của ông ta (còn lại ước 44.
000 quân) bị vây chặt tại Chattanooga, bang Tennessee.
Trận chiến Chickamauga là một minh chứng cho sự hỗn loạn trong quân đội Liên bang miền bắc.
Trận chiến chính thức bắt đầu vào sáng ngày 19/9/1863, binh đoàn Tennessee của tướng Braxton Bragg tấn công mãnh liệt nhưng không chọc thủng được tuyến phòng ngự của đối phương.
Hôm sau, Braxton Bragg tiếp tục ra lệnh công kích.
Đến gần trưa, tướng William Starke Rosecrans nhận được báo cáo sai lầm rằng có một đoạn phòng tuyến đã bị chọc thủng.
Trong khi đang điều quân đi lấp “lỗ hổng” phòng ngự kia, ông ta đã vô tình tạo ra một lỗ hổng thật sự tại một trận tuyến hẹp nằm ngay trên đường tiến quân của tám lữ đoàn quân miền nam do tướng James Longstreet chỉ huy.
Cuộc tấn công của James Longstreet đã đánh bật một phần ba lực lượng của quân miền bắc, trong đó có cả tướng William Starke Rosecrans, ra khỏi chiến trường.
Sau đó, quân miền bắc tập họp lại dưới sự chỉ huy của tướng George Henry Thomas, lập một tuyến phòng thủ mới tại Horseshoe Ridge, cầm cự được đến chiều tối, rồi rút lui vào bên trong thành phố Chattanooga.
Quân miền nam đuổi theo, chiếm đóng các cao điểm xung quanh và bao vây thành phố.
Ngày 23/9/1863, bạo động chống lệnh tổng động viên lan đến các bang miền tây.
Chính phủ Liên bang miền bắc ra lệnh đàn áp.
Chính quyền bang California từ chối đàn áp người dân, và ra tuyên bố trung lập trong cuộc nội chiến.
Từ nay, bang Califonia sẽ ngừng cung cấp tiền của, binh sĩ cho bất kỳ phe nào trong cuộc nội chiến.
Tuyên bố trung lập của bang California gây chấn động cả nước Mỹ, là một đòn mạnh giáng vào uy tín của chính phủ Liên bang miền bắc.
Sở dĩ có việc này là bởi bang California giờ đây có nền công nghiệp rất phát đạt, nếu thực hiện lệnh tổng động viên, tất cả nam công dân từ 20 đến 40 tuổi đều phải nhập ngũ và sang miền đông tham chiến, thì các công xưởng ở bang California sẽ thiếu lao động, sản xuất đình đốn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.
Nguyên bản bang California lúc này chỉ có khoảng 380.
000 dân, nhưng sau khi các sản nghiệp của Tuấn Văn dời từ miền đông sang đây, dân số của bang đã vượt quá 1 triệu người, và nền công nghiệp trở nên rất phát đạt.
Do phần lớn cư dân trong bang California làm việc cho Tuấn Văn, nên ở đây mệnh lệnh của Tuấn Văn có giá trị hơn mệnh lệnh của chính phủ Liên bang.
Lệnh tổng động viên của chính phủ Liên bang miền bắc ảnh hưởng đến lợi ích của dân chúng, của chính quyền bang, của giới tư bản (và nhà tư bản lớn nhất chính là Tuấn Văn), nên mọi người đoàn kết nhất trí chống lại lệnh tổng động viên cũng là chuyện bình thường.
Ngày 24/9/1863, chính quyền bang Oregon ra tuyên bố trung lập và liên minh với bang California.
Sau đó vài ngày, các vùng lĩnh thổ (do dân số quá ít, chưa thể trở thành bang) Washington, Idaho, Nevada và Arizona cũng ra tuyên bố trung lập.
Phong trào phản chiến được cổ vũ mạnh mẽ, nhanh chóng lan rộng ra khắp nước Mỹ.
Nhiều cuộc bạo động liên tiếp nổ ra, chủ yếu là trên vùng kiểm soát của Liên bang miền bắc, để chống lệnh tổng động viên.
Ngày 1/10/1863, đại biểu các bang California, Oregon và các vùng lĩnh thổ Washington, Idaho, Nevada, Arizona họp nhau tại Sacramento, thủ phủ của bang California, thông qua tuyên bố thành lập Liên minh miền tây, đoàn kết nhất trí giữ vững chủ trương trung lập trong cuộc nội chiến.
Dân chúng Sacramento tổ chức diễu hành chúc mừng sự thành lập của “Liên minh trung lập”, “Liên minh chống tổng động viên” (cách gọi của dân chúng đối với Liên minh miền tây).
Thống đốc bang California là Amasa Leland Stanford đọc bản tuyên ngôn trung lập trước mặt đông đảo dân chúng và được ủng hộ nhiệt liệt.
Vị Thống đốc này chính là người sáng lập Đại học Stanford, đồng thời cũng là một nhà đại tài phiệt, một ông trùm tư bản ở California, nên cũng có quan hệ mật thiết với Tuấn Văn.
Nguyên bản phải đến năm 1891 Đại học Stanford mới được thành lập, nhưng nhờ có sự góp vốn và hỗ trợ của Tuấn Văn, sự nghiệp của Amasa Leland Stanford đã phát triển rất nhanh chóng.
Mấy ngày sau đó, rất nhiều cuộc diễu hành được tổ chức ở nhiều nơi để chúc mừng sự thành lập “Liên minh trung lập”.
Ở một số bang miền bắc, các cuộc diễu hành hòa bình đã diễn biến thành bạo động, khi quân đội Liên bang miền bắc được phái đến giải tán các cuộc diễu hành của dân chúng.
Sở dĩ có việc này là bởi căn cơ của Liên bang miền bắc không ổn.
Liên minh miền nam tập hợp 11 bang ly khai, đều là những bang ly khai thật sự, có tuyên bố ly khai với chính quyền Liên bang.
Còn Liên bang miền bắc trên danh nghĩa được sự ủng hộ của 21 bang còn lại, nhưng đó chỉ là trên danh nghĩa.
Liên bang miền bắc đã xem những bang nào không tuyên bố ly khai tức là ủng hộ bọn họ, mà thật ra trong số đó có cả các bang trung lập, không đồng ý ly khai, nhưng cũng không ủng hộ nội chiến.
Liên bang miền bắc phải lo đối phó với sự chống đối của dân chúng, nên kế hoạch giải vây cho tướng William Starke Rosecrans và binh đoàn Cumberland của ông ta đang bị quân đội Liên minh miền nam vây chặt tại Chattanooga không thể tiến hành được.
Ngày 16/10/1863, tướng Ulysses Simpson Grant được Lincoln giao phó chức vụ Tổng chỉ huy toàn Mặt trận miền tây (khu vực bang Tennessee) để ứng phó với tình hình chiến sự đang bất lợi cho Liên bang miền bắc.
Ngày 17/10/1863, xung đột dữ dội ở New York giữa những người biểu tình chống lệnh tổng động viên và quân đội chính phủ Liên bang miền bắc.
Kết quả là có đến hàng nghìn người thương vong.
Ngày này được báo chí gọi là “The blood Saturday” (ngày thứ bảy đẫm máu).
Ngày hôm sau, Liên minh miền tây ra thông cáo phê phán chính phủ Liên bang miền bắc tàn bạo, và trừng phạt bằng cách thiết lập quan hệ kinh tế với Liên minh miền nam.
Tiếp đó, vô số hàng hóa vật tư được vận chuyển sang Liên minh miền nam, đáp ứng nhu cầu của họ sau một thời gian dài bị phong tỏa bởi Hải quân Liên bang miền bắc.
Ngày 19/11/1863, Lincoln đọc diễn văn Gettysburg dài hai phút, công bố chiến trường Gettysburg là Nghĩa trang quốc gia, mục đích là muốn lấy lòng dân chúng, chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống trong năm sau.
Năm 1863 kết thúc với phong trào chống lệnh tổng động viên bùng nổ dữ dội ở nhiều nơi, và quân đội Liên bang miền bắc vẫn đang bị bao vây tại thành phố Chattanooga.
Mạng Y Tế