Mãn dục nam (MDN) là những thuật ngữ để chỉ những hậu quả của sự suy giảm nồng độ testosteron trong máu, dẫn tới suy giảm khả năng hoạt động T*nh d*c, rối loạn cương dương, suy giảm sinh tinh và dưỡng tinh, kèm theo đó là những suy giảm về sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần.
mãn dục nam (MDN) là những
thuật ngữ để chỉ những hậu quả của sự suy giảm nồng độ testosteron trong máu,
dẫn tới suy giảm khả năng hoạt động T*nh d*c, rối loạn cương dương, suy giảm
sinh tinh và dưỡng tinh, kèm theo đó là những suy giảm về sức khỏe thể chất,
sức khỏe tinh thần.
S*nh l* sinh sản ở nam giới
bắt đầu hoạt động thời điểm tuổi dậy thì, dưới sự điều khiển của trung tâm trục
hạ đồi - tuyến yên - tinh hoàn, để điều hòa sự tổng hợp và tiết xuất hoóc-môn
giải phóng hoóc-môn hướng Sinh d*c, trong đó vai trò quan trọng là testosteron,
đây là loại nội tiết tố tạo nên nam tính của nam giới, với vóc dáng, cơ bắp,
giọng nói, và cơ quan Sinh d*c phát triển, đồng thời kích thích các tế bào mầm
nguyên thủy ở tinh hoàn tạo thành tinh trùng. Quá trình này liên tục cho đến
tuổi trưởng thành. Khi đến độ tuổi trung niên hầu như đều phải trải qua một
giai đoạn mãn dục. Thời điểm này nồng độ testosteron trong máu giảm, chức năng
ống sinh tinh giảm.
Những biểu hiện
Những biểu hiện MDN bao gồm:
giảm ham muốn T*nh d*c, rối loạn cương dương - không giao hợp được. Tinh trùng
yếu nên khó sinh con; có những rối loạn về hệ thống tim - mạch như huyết áp cao
thấp bất thường, tim đập nhanh, mặt đỏ bừng, hồi hộp… rối loạn hô hấp; khó thở
về ban đêm, ngáy to; loãng xương, rất dễ gãy xương ở những tư thế bất thường
hoặc bị các chấn thương dù nhẹ; giảm thể tích và trương lực cơ, cho nên lười
vận động vì dễ mỏi mệt; toàn thân teo tóp dần. Lượng mỡ cơ thể tăng nhất là béo
bụng; da mất nước và nhăn nhúm, tạo ra các nếp nhăn; thần kinh; mất sự nhạy cảm
của các phản xạ tâm thần: trầm cảm, thích cô độc, dễ tủi thân; rối loạn hệ
thống tạo máu: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.
Chẩn đoán lâm sàng chỉ cần 1
triệu chứng về T*nh d*c và 2 triệu chứng toàn thân là cần định hướng việc chẩn
đoán về MDN. Tiêu chuẩn vàng để xác định MDN là lượng testosterone trong máu hạ
thấp dưới mức bình thường (bình thường: 10 - 35 nanoml/ lít).
Các yếu tố thuận lợi
Các yếu tố thuận lợi đưa đến
MDN gồm: một số bệnh gây: đái tháo đường, suy tuyến yên, các khối u vùng tuyến
yên - tinh hoàn, u tuyến thượng thận và các khối u ở các phủ tạng khác; tinh
thần căng thẳng, stress, lo lắng, mất ngủ, ăn uống không điều độ, lười vận động
thân thể; một số thói quen xấu: nghiện rượu, Thu*c lá, M* t*y…; dùng nhiều các
loại Thu*c có tính chất kháng androgen và dùng kéo dài (thí dụ: dùng quá nhiều
nội tiết tố estrogen)…
Hướng
điều trị
Sử dụng liệu pháp thay thế hoóc-môn
nam giới: phương pháp này có tác dụng làm giảm các triệu chứng khó chịu và cải
thiện chất lượng cuộc sống, không có rủi ro và đã được kiểm chứng qua các
nghiên cứu lâm sàng và thực tế
điều trị. Trước khi thực hiện, cần làm các xét
nghiệm như chức năng gan, chức năng thận, siêu âm tuyến tiền liệt. Tăng cường
dưỡng chất, ăn uống, việc bổ sung dầu cá và ăn các loại cá như cá hồi, cá
ngừ... rất tốt cho đàn ông trung niên vì đây là thức ăn giàu acid béo omega 3,
giúp giảm MDN và tốt cho tim mạch. Bên cạnh đó, cần tăng cường trái cây, rau
quả trong khẩu phần ăn hàng ngày, nhất là cà chua bởi đây là loại quả giàu
lycopene, rất hữu ích cho tuyến tiền liệt và hệ thống sinh sản nam giới. Cũng
nên sử dụng sản phẩm đậu nành giúp tăng cường ham muốn T*nh d*c hơn. Không nên
dùng các chất kích thích và thức uống nhiều cồn để giảm thiểu tình trạng khó
chịu, mất ngủ, lo lắng.
Thực phẩm và trái cây có trái
màu đỏ tốt cho nam giới tuổi trung niên
Tăng cường vận động thể dục
thể thao thường xuyên, tích cực tham gia các môn thể thể thao như chạy bộ, bóng
bàn, cầu lông, bơi lặn, tennis… giúp cho cơ thể dẻo dai, các cơ bắp được săn
chắc, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, hạ cholesteron trong máu, nhằm kéo dài độ
sung mãn của cơ thể.
BS.CKII. TUỆ THÀNH