Thời gian gần đây, ở Kon Tum, nhiều thương lái mua gom cây đinh lăng với giá cao, khiến loại cây này trở nên khan hiếm, đặc biệt là những cây đinh lăng càng lâu năm, giá trị càng lớn.
Cây
đinh lăng thường được trồng làm cảnh, lấy lá ăn sống hoặc dùng trong đông y, giá trị kinh tế không cao. Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh, nhiều thương lái đi mua gom cây
đinh lăng với giá cao, khiến loại cây này trở nên khan hiếm, đặc biệt là những cây
đinh lăng càng lâu năm, giá trị càng lớn.
Trước đây, cây
đinh lăng thường chỉ được một số người chơi cây cảnh săn lùng. Ban đầu, một cây
đinh lăng 5 đến 7 năm tuổi, có giá khoảng vài chục nghìn đồng 1 cây, sau đó giá tăng dần, nhưng cũng chỉ dừng lại ở con số vài trăm ngàn đồng 1 cây.
Thời gian gần đây, cây
đinh lăng trên địa bàn tỉnh được các thương lái lùng mua nhiều, nên giá được đẩy lên tới hàng triệu đồng, thậm chí hàng chục triệu đồng. Không chỉ có giá cắt cổ, người mua còn phải đặt cọc tiền trước và chờ đợi hàng tháng trời, mới có thể sở hữu được những gốc
đinh lăng tốt.
Giới chuyên
đinh lăng">săn lùng
đinh lăng hay kháo nhau rằng, cây
đinh lăng càng già càng tốt, càng lâu năm, các hoạt chất của cây
đinh lăng càng nhiều. Thậm chí củ và thân
đinh lăng già có tuổi thọ hàng chục năm, có giá trị tương đương với nhân sâm, vân vân.
Ông Nguyễn Văn Tý, nhà ở thôn Tam An, xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy, cho biết: Nhà tôi có trồng 2 cây
đinh lăng trước nhà cho đẹp, hai cây này được trồng cách đây hơn chục năm rồi. Nghe mấy ông hàng xóm nói, cây
đinh lăng dạo này được giá lắm. Cách đây không lâu, có mấy người lạ đến hỏi mua nhưng tôi chưa bán. Tôi nghĩ nếu người ta đi tìm nhiều như vậy, thì chắc chắn công dụng của cây
đinh lăng rất tốt, nên mới đây, tôi đã đào một cây ngâm rượu uống dần. Rượu
đinh lăng uống có vị ngọt, mùi khá thơm, dễ uống. Thấy nhiều nhà ngâm, mình cũng ngâm, vì nghe đồn nó tốt như nhân sâm. Cây còn lại tôi vẫn chưa có ý định bán, cho dù có nhiều người lui tới hỏi mua.
Chị Hạnh, nhà ở sau lưng chợ Đăk Hà, huyện Đăk Hà, là người chuyên mua bán
đinh lăng và một số loại thảo dược khác, cho biết: Giá trị gốc
đinh lăng được tính theo tuổi đời và màu sắc của rễ. Gốc càng to, càng lâu năm, càng đắt tiền. Đặc biệt,
đinh lăng cũng có nhiều loại, chỉ có cây
đinh lăng loại lá nhỏ mới được ưa chuộng. Thường 1 gốc
đinh lăng có tuổi đời 10 năm, được thu gom với giá từ 3 đến 4 triệu đồng. Những gốc trên 10 năm, có khi giá lên đến hàng chục triệu đồng. Tuy nhiên, những gốc lâu năm ngày càng hiếm. Mới đây tôi bán một hũ rượu ngâm gốc
đinh lăng, với giá gần 40 triệu đồng cho một khách hành ở tận Hà Nội. Khách mua gốc
đinh lăng, chủ yếu là người có thu nhập khá, thường độ tuổi trung niên, mua về ngâm rượu, gốc nhỏ để nấu nước uống. Tùy vào khách thương lượng, mà người buôn thu được lời. Do hiện nay, nhiều người đổ xô lùng mua
đinh lăng về bán kiếm lời, nên nguồn hàng đang khan hiếm dần. Nhiều khi tôi phải đi qua các tỉnh khác thu gom, để cung cấp cho những khách hàng đặt cọc tiền trước.
Trước thực trạng nhiều người đổ xô đi tìm cây
đinh lăng, chúng tôi đã đi tìm hiểu và được biết, có nhiều thương lái thường lần mò tới các xóm nhỏ, ở các địa phương để mua
đinh lăng, bởi người dân dường như không biết về giá trị của cây
đinh lăng. Vì vậy, các thương lái thường mua được với giá hời và cứ mua theo kiểu, cây nhỏ giá thấp, cây lớn giá cao. Tuy nhiên, khi bán lại cho các tay chơi
đinh lăng, thì họ tính theo kilôgam, có khi lên đến gần cả triệu đồng trên 1kg.
Lý do khiến
đinh lăng bỗng trở nên đắt giá, cũng xuất phát từ những thông tin trị bệnh của loài cây này, liên tục được lan truyền rộng rãi. Nhiều người truyền tai nhau, đây là cây Thu*c quý, với khả năng trị bách bệnh. Nhiều tác dụng nổi bật của
đinh lăng được truyền tụng đó là, làm tăng cường sức dẻo dai và nâng cao sức đề kháng của cơ thể, chống được hiện tượng mệt mỏi, giúp cơ thể ăn ngon, ngủ yên, tăng khả năng lao động và làm việc bằng trí óc, lên cân và chống độc. Đặc biệt cây
đinh lăng là một phương Thu*c hữu hiệu, để chữa trị căn bệnh rối loạn tiền đình, chữa bại liệt, vân vân.
Chúng tôi đã tìm đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh, để tìm hiểu công dụng của cây
đinh lăng. Bác sĩ Đoàn Thị Tuần, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum cho biết: Cây
đinh lăng còn được dân gian gọi là cây gỏi cá, là cây gỗ nhỏ, không lông, không gai. Theo Từ điển cây Thu*c Việt Nam, của Võ Văn Chi, thì rễ của cây
đinh lăng tính bình, vị ngọt, có tác dụng bổ ngũ tạng, giải độc, bổ huyết, tăng sữa, tiêu thực, tiêu sưng. Ngoài ra,
đinh lăng cũng là loại Thu*c tăng lực.
đinh lăng ít độc hơn nhân sâm, không gây tăng huyết áp.
đinh lăng còn dùng làm Thu*c bổ trị suy nhược cơ thể, tiêu hóa kém. Kinh nghiệm cho thấy,
đinh lăng còn làm tăng trí nhớ, dùng tốt cho người già, trí nhớ giảm sút, hay quên, vân vân. Chính vì thế, do có những tính chất như nhân sâm, nhưng là loại cây dễ trồng, dễ tìm, nên người dân có thể trồng và sử dụng. Danh y Hải Thượng Lãn Ông, từng gọi cây
đinh lăng là: cây sâm của người nghèo. Thân, rễ
đinh lăng, thường để ngâm rượu hoặc sắc nước uống.
Với những giá trị y dược như vậy của cây
đinh lăng, việc nhiều người chọn rễ loại cây này làm thảo dược, bồi bổ sức khoẻ là bình thường. Tuy nhiên, trước thực trạng vì lợi nhuận, mà các thương lái săn lùng cây
đinh lăng mua với bất kỳ giá nào, theo kiểu tận diệt, chúng tôi tin rằng, trong một tương lai gần, cây
đinh lăng sẽ bị tuyệt diệt. Các cơ quan hữu quan, cần sớm có những cảnh báo, cho người dân biết và giữ gìn giống cây
đinh lăng, trước khi mọi việc quá muộn.
Theo: Bảo Châu.