Bệnh viêm tụy là tình trạng viêm của tuyến tụy.
Khi tuyến tụy bị viêm, bệnh có thể biểu hiện thành sưng các ống tuyến và những mạch máu xung quanh, có thể chảy máu, nhiễm trùng và làm tổn thương tụy.
Ở đây, dịch tiêu hóa bị giữ lại và làm “tiêu hóa” luôn cả tụy.
Nếu tình trạng này kéo dài, tụy sẽ không còn khả năng thực hiện những chức năng bình thường của nó nữa.
Viêm tụy có thể do nhiều nguyên nhân nhưng hai nguyên nhân được biết nhiều nhất là uống rượu quá nhiều và sỏi mật.
Triệu chứng
Đau bụng, đau lưng, phân có mỡ, nôn mửa, lo lắng, ớn lạnh, sốt, vàng da, buồn nôn, ra mồ hôi, suy nhược, sút cân
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử và khám thực thể.
Xét nghiệm máu để tìm sự thay đổi nồng độ trong máu của các enzym tuyến tụy.
Xét nghiệm máu toàn bộ (CBC), xét nghiệm bảng chuyển hóa toàn diện (CMP), chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), điện tâm đồ (EKG), siêu âm, chụp X-quang, xét nghiệm Lipase, xét nghiệm sinh hóa Amylase
Điều trị
Bệnh nhân viêm tụy thường phải nằm viện.
Mục đích điều trị bao gồm kiểm soát đau, cho phép tụy được nghỉ ngơi và hồi phục sự cân bằng bình thường các dịch tụy.
Bạn không thể ăn và uống trong vài ngày, thay vào đó, bạn sẽ được truyền dịch và dinh dưỡng qua tĩnh mạch.
Thuốc giảm đau và thuốc chống buồn nôn là hữu ích.
Nếu nguyên nhân của đợt cấp là do sỏi mật chẹn ống tụy, bác sĩ có thể khuyên làm thủ thuật cắt bỏ sỏi.
Tụy là một cơ quan nội tạng nằm ở phần bụng trên, sau dạ dày, có vai trò quan trọng trong tiêu hóa.
Tụy là một tuyến tiết ra hai loại chất chính: dịch tiêu hóa và hormone chuyển hóa.
Dịch tiêu hóa bao gồm Enzyme và Bicarbonate.
Chúng đi qua ống tụy để vào tá tràng.
Ởđây, các Enzyme chia cắt Protein và chất béo trong thức ăn thành những phần nhỏ hơn giúp cơ thể có thể hấp thu được.
Bicarbonate giúp trung hòa Acid của dạ dày.
Hormone chuyển hóa chủ yếu bao gồm Insulin và Glucagon.
Chúng được tiết vào máu để điều hòa lượng đường trong máu (nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể).
Bệnh viêm tụy là tình trạng viêm của tuyến tụy.
Viêm tụy do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Khi tuyến tụy bị viêm, bệnh có thể biểu hiện thành sưng các ống tuyến và những mạch máu xung quanh, có thể chảy máu, nhiễm trùng và làm tổn thương tụy.
Ở đây, dịch tiêu hóa bị giữ lại và làm “tiêu hóa” luôn cả tụy.
Nếu tình trạng này kéo dài, tụy sẽ không còn khả năng thực hiện những chức năng bình thường của nó nữa.
Viêm tụy có thể cấp tính hoặc mãn tính.
Cả 2 thể đều rất nặng và có thể nguy hiểm đến tính mạng và gây ra những biến chứng nặng.
Viêm tụy cấp thường khởi phát sớm sau một tổn thương tụy.
Cơn viêm tụy này thường nhẹ, nhưng 20% trường hợp có thể rất nặng.
Bệnh thường diễn ra trong một thời gian ngắn và thường hồi phục hoàn toàn, tụy trở về trạng thái bình thường.
Một số người chỉ bị một cơn viêm tụy cấp, cũng có người bị nhiều hơn 1 cơn viêm tụy nhưng tụy luôn trở về tình trạng bình thường.
Viêm tụy mãn bắt đầu tương tự như viêm tụy cấp.
Nếu tụy bị hóa sẹo trong đợt cấp thì nó sẽ không thể trở về trạng thái bình thường được.
Tổn thương tiếp tục tiến triển và xấu dần đi theo thời gian.
Mỗi năm, tại Mỹ có khoảng 80.000 trường hợp viêm tụy cấp.
Viêm tụy xuất hiện ở mọi lứa tuổi; tuy nhiên rất hiếm gặp ở trẻ em.
Viêm tụy xuất hiện ở phụ nữ và nam giới, tuy nhiên viêm tụy mãn thường gặp ở nam nhiều hơn nữ.
Viêm tụy có thể do nhiều nguyên nhân.
Hai nguyên nhân được biết nhiều nhất là uống rượu quá nhiều và sỏi mật.
Ở một số trường hợp, nguyên nhân không rõ ràng.
Rượu: Nghiện rượu nặng trong nhiều năm là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mãn.
Uống quá nhiều rượu cũng có thể gây ra các đợt cấp.
Sỏi mật: Nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy cấp là sỏi mật.
Các nguyên nhân ít gặp có thể gây viêm tụy cấp: Lắng đọng Canxi hoặc sỏi có thể chẹn ống tụy hoặc ống mật chung, tăng nồng độ Triglycerid máu hoặc tăng Canxi máu, cấu trúc tụybất thường,chấn thương bụng hoặc đại phẫu, nhiễm vi khuẩn hoặc virus(như quai bị).
Viêm tụy mãn có thể khiến bạn có các dấu hiệu và triệu chứng suốt đời, như đau và kém hấp thu một số chất dinh dưỡng.
Tuy nhiên, phần lớn những người bị viêm tụy cấp có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng ngay cả khi bạn không có các triệu chứng kéo dài, thực hiện các bước dưới đây sẽ giúp cho tụy của bạn khỏe mạnh:
Tránh uống rượu.
Ăn các bữa nhỏ.
Hạn chế chất béo trong chế độ ăn.
Tuân thủ chế độ ăn giàu Carbonhydrat.
Carbonhydrat cung cấp năng lượng giúp chống mệt mỏi.
Chúng có trong các thực phẩm làm từ tinh bột hoặc đường.
Thử với phần lớn lượng calo hằng ngày từ ngũ cốc, rau và đậu.
Uống nhiều nước.
Nếu bạn bị viêm tụy mãn, phải đảm bảo uống đủ nước để cơ thể không bị mất nước.
Mất nước có thể gây đau và kích thích tụy.
Tìm các cách kiểm soát cơn đau an toàn.
Thảo luận với bác sĩ về những lựa chọn kiểm soát đau, bao gồm cả lợi ích và nguy cơ của các thuốc giảm đau kê đơn và không cần đơn.
Các thuốc giảm đau có thể có tác dụng phụ, bao gồm lệ thuộc vào thuốc và rối loạn dạ dày.
Suy nghĩ tích cực.
Sự tác động của viêm tụy đối với bạn có thể trong nhiều năm.
Phải giữ liên lạc chặt chẽ với bác sĩ, thay đổi các thói quen hằng ngày thì khả năng điều trị bệnh thành công sẽ được cải thiện rất nhiều.
1.
Viêm tụy cấp
Viêm tụy cấp nặng thường phải nằm viện.
Mục đích điều trị bao gồm kiểm soát đau, cho phép tụy được nghỉ ngơi và hồi phục sự cân bằng bình thường các dịch tụy.
Bạn không thể ăn và uống trong vài ngày, thay vào đó, bạn sẽ được truyền dịch và dinh dưỡng qua tĩnh mạch.
Nếu nguyên nhân của đợt cấp là do sỏi mật chẹn ống tụy, bác sĩ có thể khuyên làm thủ thuật cắt bỏ sỏi.
Nếu nguyên nhân là do rượu, điều trị có thể gồm cả cai rượu.
Viêm tụy cấp nhẹ thường cải thiện trong vòng 1 tuần.
2.
Viêm tụy mãn
Mục đích chính của điều trị viêm tụy mãn là kiểm soát đau và điều trị rối loạn kém hấp thu.
Viêm tụy mãn có thể gây bệnh tiểu đường ở một số người.
Điều trị thường bao gồm duy trì chế độ ăn khỏe mạnh và tập luyện thường xuyên.
Một số người cũng cần tiêm Insulin.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn cách kiểm soát bệnh tiểu đường, phát hiện các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
Lưu ý: Thông tin về bệnh chỉ mang tính chất tham khảo.