Bệnh viêm tụy cấp là tình trạng viêm cấp tính tại nhu mô tụy, sau khi hết viêm, chức năng của tụy có thể hồi phục hoàn toàn.
Bệnh có thể gây các biến chứng nặng với tỷ lệ tử vong cao trong trường hợp viêm tụy nặng mặc dù đã được điều trị.
Khoảng 2/3 số bệnh nhân là viêm tụy cấp ở mức độ nhẹ và 1/3 là viêm tụy cấp nặng.
Triệu chứng
Đau bụng đột ngột, từ nhẹ đến rất nặng.
Các triệu chứng khác cũng xuất hiện như: nôn, bụng chướng, vàng da.
Chẩn đoán
Hỏi bệnh sử và khám thực thể.
Xét nghiệm máu toàn bộ, siêu âm tuỵ, chụp X-quang.
Điều trị
Điều trị viêm tuỵ cấp mang tính chất của điều trị cấp cứu nội ngoại khoa kết hợp với hồi sức cấp cứu; ngoài biện pháp điều trị chung trong viêm tụy cấp cần chú ý đến điều trị theo nguyên nhân và điều trị biến chứng, như trong viêm tuỵ cấp do giun cần xử dụng ngay thuốc liệt giun và kháng sinh, trong viêm tuỵ cấp do sỏi cần kết hợp điều trị loại trừ sỏi.
Bệnh viêm tụy cấp là tình trạng viêm cấp tính tại nhu mô tụy; sau khi hết viêm, chức năng của tụy có thể hồi phục hoàn toàn.
Bệnh có thể gây các biến chứng nặng với tỷ lệ tử vong cao trong trường hợp viêm tụy nặng mặc dù đã được điều trị.
Khoảng 2/3 số bệnh nhân là viêm tụy cấp ở mức độ nhẹ và 1/3 là viêm tụy cấp nặng.
Hai nguyên nhân gây viêm tụy cấp hay gặp nhất trên thế giới là do rượu hoặc bia và sỏi mật.
Vì ở nước ta, vệ sinh ăn uống chưa được tốt nên giun đũa cũng là nguyên nhân hay gặp gây viêm tụy cấp.
Các nguyên nhân ít gặp hơn như:
Tăng Triglyceride máu.
Tăng canxi máu.
Viêm tụy do di truyền.
Chấn thương tụy.
Ổ loét tại hành tá tràng thâm nhiễm vào tụy.
U đầu tụy hoặc u bóng Vater.
Do thuốc: Corticoide, Furocemide, Thiazide.
Do ký sinh trùng: giun đũa, sán lá gan nhỏ.
Do vi-rút: sởi, Coxsackie, Mycoplasma pneumoniae.
Do bất thường cấu trúc: nang ống mật chủ, tụy phân chia.
Viêm tụy do rượu bia: Cần tuyệt đối không uống rượu bia.
Viêm tụy do sỏi mật: Lấy sỏi ống mật chủ qua nội soi mật tụy ngược dòng, nếu có sỏi túi mật cần tiến hành cắt túi mật sau khi viêm tụy cấp lần đầu ổn định.
Viêm tụy cấp do giun: Cần tẩy giun định kỳ 4-6 tháng/lần.
Viêm tụy cấp do tăng Triglyceride:Điều trị hạ mỡ máu - giảm tối đa ăn chất béo, đặc biệt chất béo có nguồn gốc động vật như: lòng đỏ trứng, mỡ, phủ tạng động vật, hạn chế cân nặng đối với người thừa cân hoặc béo phì, tăng cường ăn nhiều rau và chất xơ.
Giảm đau.
Nhịn ăn.
Nuôi dưỡng đường tĩnh mạch.
Bồi phụ đủ nước và điện giải.
Điều trị các biến chứng: Chọc hút dịch ổ bụng, dẫn lưu nang giả tụy khi có triệu chứng.
Điều trị kháng sinh: Trong trường hợp viêm tụy do sỏi mật, áp-xe tụy, hoại tử tụy nhiều có nguy cơ nhiễm trùng.
Điều trị nguyên nhân: Nếu viêm tụy cấp có thể dẫn lưu đường mật tạm thời hoặc lấy sỏi ống mật chủ qua nội soi mật tụy ngược dòng, nếu viêm tụy do tăng Triglyceride cần điều trị hạ mỡ máu.
Lưu ý: Thông tin về bệnh chỉ mang tính chất tham khảo.