Bao cao su và câu chuyện “ăn cơm trước kẻng”

Cái “tội” của bao cao su

Câu chuyện về một chàng trai cho lắp đặt máy bán bao cao su tự động tại một quán bia hơi ở Hà Nội khiến dân tình vừa tám chuyện vừa đỏ mặt. Máy bán bao cao su tự động xuất hiện lần đầu năm 1982 ở nước ngoài và rất phổ biến, nhưng tại Việt Nam nó trở thành một “sự kiện”. Rất nhiều người hiếu kỳ đến đây chỉ để xem chiếc máy vận hành như thế nào, không ít người đi qua rồi xấu hổ bước nhanh như vừa gây ra tội.

Nói đến bao cao su là người ta nghĩ ngay tới chuyện tình dục mờ ám và họ thường cảm thấy ngại ngần khi đề cập đến chuyện này một cách công khai. Tâm lý e ngại khi phải nhắc tới bao cao su còn tồn tại ở ngay cả những người bán sản phẩm này.

Một khảo sát mới được công bố của các thành viên Học viện RMIT Việt Nam cho thấy, 6 trên 10 nhà thuốc được khảo sát đặt bao cao su trong các hộc tủ đã khóa hoặc không trưng bày tại những nơi dễ nhìn thấy. Đa phần người bán cảm thấy xấu hổ khi trưng bày những sản phẩm nhạy cảm.

Chuyện khôi hài một bà vợ kể trên một diễn đàn về chuyện đi mua bao cao su khiến ai đọc cũng cười nghiêng ngả. Chẳng là hai anh chị đi siêu thị, ngang quầy trưng bày bao cao su mới sực nhớ ra “hàng nhạy cảm” ở nhà đã hết. Chị vô tư kêu anh lấy mấy hộp bỏ vô giỏ nhưng anh chồng nhất định không nghe. Hỏi ra thì anh bảo, xung quanh người ta đứng đầy ra đấy, rồi các quầy tính tiền cũng toàn con gái, ngượng chết đi được. Cuối cùng chị phải tự lấy bỏ vô giỏ đồ, thế mà vẫn chưa yên, anh bắt chị phải nhét “cái của ấy” xuống tận dưới đáy giỏ, lúc thanh toán thì lỉnh đi mất. Từ chuyện đó mới biết, lúc nào “hết hàng”, anh phải đi khắp quận, kiếm nhà thuốc nào không có khách mà dược tá là đàn ông mới dám vô mua. Nghe kể cứ lén lút y như ăn trộm.

Người có gia đình còn thế, các thanh niên còn tệ hơn. Theo một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Quốc tế về Sức khỏe và Y học Vị thành niên (Mỹ) hồi tháng 1 năm nay, có tới hơn 70% thanh thiếu niên Việt Nam không sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục đầu tiên. Và nguyên nhân chính là do họ ngại khi phải mua bao cao su. Trong những nhóm bạn bè, dù là cùng giới, chuyện gì cũng chia sẻ với nhau nhưng riêng vấn đề bao cao thì tuyệt đối lại không. “Sợ bị coi là sành sỏi”, một cô bạn giải thích.

Trả lời cho thắc mắc của một bạn gái giấu tên trên diễn đàn rằng: “Em và bạn em có quan hệ tình dục. Bạn em bảo dùng bao cao su nhưng em thấy rất kỳ quặc khi tự nhiên ra cửa hàng thuốc và nói: “Chị ơi bán cho tôi cái bao cao su”? Những ai có kinh nghiệm đi mua bao cao su chỉ giùm em với?”, nickname Vtrungkien chia sẻ: “Không phải ngại, ở phương Tây, 15 tuổi ra đường mà không có cái “áo mưa” trong túi là lạc hậu đấy! Cố lên vài lần rồi quen còn hơn đi giải quyết”. Nhưng đó chỉ là một ý kiến lạc lõng trong hàng chục ý kiến khác, mà nội dung chung chung là: “Canh chừng xem chỗ nào có nam giới bán thì vô mua”, “Chọn lúc vắng vẻ mà mua”. Thậm chí còn có bạn “hiến kế”: “Cứ bảo là em làm công tác tuyên truyền cần nhiều bao cao su, mấy cô bán hàng còn rất khuyến khích nữa”.

Nguồn gốc của tâm lý e ngại này, theo TS. Khuất Thu Hồng, Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội Việt Nam (ISDS) là do bắt nguồn từ văn hóa. Từ xa xưa, chúng ta đã coi tình dục là chuyện trong chốn phòng the. “Ngay cả giữa các cặp đôi người ta cũng rất ngại thảo luận về tình dục. Họ có thể có hành động nhưng lại rất ngại trao đổi”, Tiến sĩ Hồng nói.

Đến chuyện “ăn cơm trước kẻng”

Một nghịch lí chỉ có ở Việt Nam, đó là mặc dù coi bao cao su là thứ “hư hỏng”, nhưng Việt Nam là quốc gia tìm kiếm sex nhiều nhất và có tỷ lệ trẻ vị thành niên nạo phá thai vào loại cao nhất thế giới. Nếu năm 2010 tỷ lệ nữ vị thành niên phá thai là 2% trong tổng số ca nạo phá thai thì năm 2013 con số này đã tăng gấp đôi. Lứa tuổi quan hệ tình dục trung bình hiện là 14 tuổi. Thậm chí nhiều em mới chỉ 10-12 tuổi đã từng quan hệ tự nguyện.

Các chuyên gia tư vấn tại Trung tâm Ứng dụng Khoa học về Giới-Gia đình-Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) cho biết: Có rất nhiều trường hợp các đôi nam nữ quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su, dẫn đến có thai ngoài ý muốn. Lý do của việc “vỡ kế hoạch” này cũng là ngại mua và sử dụng bao cao su.

Hiện thanh thiếu niên Việt Nam ngày càng đối diện với nhiều vấn đề, đó là tuổi dậy thì sớm hơn, kết hôn muộn hơn, quan hệ tình dục lần đầu sớm hơn, trong khi tuổi trẻ ham thử nghiệm nhưng khả năng kiểm soát bản thân rất yếu, xã hội tự do hơn nhưng bạn trẻ thiếu kỹ năng cần thiết. Trong gia đình cha mẹ ngại nói chuyện giới tính cho con, các biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục lại càng là điều cấm kỵ, cho nên việc con trẻ thiếu kiến thức và coi bao cao su như “tội phạm” là điều dễ hiểu.

Khi tình dục trở thành một đề tài cấm kỵ, khi các tỷ lệ các trung tâm tư vấn về sức khỏe tình dục ít hơn nhiều so với trung tâm nạo phá thai, và khi các thầy cô giáo cũng ngại khi phải dạy các tiết học về giáo dục giới tính, học sinh... thì những người trẻ buộc phải tìm kiếm đến những nguồn thông tin khác, trong đó có internet. Điều này đang gây ra nhiều hệ quả tiêu cực khi thông tin trên Internet luôn giống như con dao hai lưỡi.

Hạ Uyên