Lão hóa theo định nghĩa khoa học là sự suy giảm chức năng của cơ thể theo thời gian. Nó là một phần nguyên nhân gây ra nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm, chẳng hạn như ung thư, tiểu đường, mất trí nhớ… dẫn đến cái chết không thể tránh khỏi cho con người cũng như mọi sinh vật.
Theo các chuyên gia, có nhiều lý do giải thích tại sao các tế bào và mô của chúng ta ngừng hoạt động. Nhưng một trong những giả thuyết lớn nhất hiện nay chỉ ra lão hóa thực chất là sự tích tụ của các tế bào "già" trong từng mô và cơ quan. Các tế bào già là những tế bào bị suy giảm chức năng và không còn có thể hoạt động bình thường. Chúng không chỉ trở nên vô dụng, mà còn gây hại bằng cách làm tổn thương chức năng của các tế bào xung quanh.
Còn theo cách hiểu đơn giản, lão hóa là sự tàn phai nhan sắc ở một độ tuổi nhất định khiến da dẻ nhăn nheo và sự già nua trông thấy. Do đó, lão hóa ngược có thể được hiểu ngược lại đó là dù đã ở tuổi bước vào tiến trình lão hóa nhưng chủ nhân vẫn trông trẻ trung hay có thể hiểu nôm na ra già trước trẻ sau.
Trước đây, thử nghiệm trên động vật đã chứng minh loại bỏ những tế bào già khỏi cơ thể chuột có thể tạo ra hiệu ứng trẻ hóa và làm chậm quá trình khởi phát bệnh đục thủy tinh thể. Bởi vậy, làm việc với các tế bào này là một con đường để giải nhiều bài toán liên quan đến lão hóa.
Sự thật, các nhà khoa học vẫn chưa hoàn toàn hiểu tại sao các tế bào bị già hóa khi chúng ta nhiều tuổi. Có thể, đó là kết quả của tích lũy tổn thương DNA, trải qua nhiều đợt viêm nhiễm, sự tổn thương ở các phân tử đang bảo vệ telomere, đoạn cuối của nhiễm sắc thể đang đếm ngược tuổi thọ của bạn.
Mới đây, trong quá trình cố gắng tái tạo tuyến ức, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Los Angeles (Mỹ) đã vô tình tìm ra giải pháp không chỉ làm chậm lại quá trình lão hóa mà còn có thể đảo ngược quá trình này.
Theo đó, các nhà khoa học tình nguyện trong một nghiên cứu ở California đã được cho uống một loại cocktail gồm 3 loại thuốc phổ biến trong suốt 1 năm. Đó là một loại hormone tăng trưởng và 2 loại thuốc trị tiểu đường để kích thích sự tái tạo tuyến ức.
Được biết, mục đích chính của thử nghiệm là kiểm tra xem hormone tăng trưởng có thể được sử dụng để phục hồi mô trong tuyến ức hay không, điều này rất quan trọng đối với chức năng miễn dịch khi tuyến ức bắt đầu co lại sau tuổi dậy thì và bị tắc nghẽn do chất béo.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra hormone tăng trưởng kích thích tái tạo tuyến ức nhưng nó cũng có thể gây ra bệnh tiểu đường, đó là lý do tại sao thuốc trị tiểu đường được đưa vào nghiên cứu này.
Tuy nhiên, điều khiến các nhà khoa học bất ngờ là những người tham gia thử nghiệm này đã giảm trung bình 2,5 năm trên "đồng hồ biểu sinh", được đo bằng cách phân tích các dấu hiệu trên bộ gen của một người. Tức là, 4 biểu hiện đồng hồ sinh học của mỗi người tham gia đã đảo ngược đáng kể trong quá trình nghiên cứu thử nghiệm. Ngoài ra, hệ miễn dịch của họ cũng được trẻ hóa.
"Nghiên cứu cho thấy tác động sinh học đến việc điều trị lão hóa có hiệu quả rất mạnh mẽ. Tôi đã đoán trước việc đồng hồ (lão hóa) sẽ bị chậm lại nhưng không ngờ nó sẽ bị đảo ngược", nhà nghiên cứu Steve Horvath, chia sẻ.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, những phát hiện này mới chỉ là sơ bộ vì nghiên cứu chỉ có 9 người tham gia và không có cơ quan giám sát nào. Nếu được xác nhận, kết quả này có thể tác động lớn đến việc chăm sóc sức khỏe và mối quan hệ của xã hội với sự lão hóa nói chung.
Chỉ sau 6 tháng nghiên cứu, mẫu máu của những tình nguyện viên tham gia thử nghiệm chứng minh rằng hiệu ứng trẻ hóa vẫn được giữ nguyên. Với kết quả lạc quan này, dự kiến trong tương lai các nhà khoa học sẽ mở rộng nghiên cứu trên các đối tượng đa dạng hơn, bao gồm các nhóm người có độ tuổi, giới tính và sắc tộc khác nhau. Ngoài ra, 3 loại thuốc trong thử nghiệm cũng sẽ được tiến hành kiểm tra độc lập để xác định hiệu quả cụ thể của từng loại.
Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên các nhà khoa học Mỹ đề cập về lão hóa ngược. Trước đó, năm 2015, Công ty Bioviva USA của Mỹ cũng đã tuyên bố lần đầu tiên trong lịch sử thế giới có thể đảo ngược thành công những tác động của quá trình lão hóa tự nhiên, nhờ vào liệu pháp chỉnh sửa gene do công ty này nghiên cứu.
Phương pháp chỉnh sửa gene nhằm mục đích tìm cách chống lại sự suy giảm các tế bào cơ bắp khi con người lão hóa. Các nhà khoa học đã cố gắng tìm ra cách ngăn chặn sự suy giảm của tế bào gốc, mà là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác và lão hóa.
Nghiên cứu này chứng minh rằng, chìa khóa của việc đảo ngược quá trình lão hóa chính là Telomere. Đây là các đoạn ADN ngắn được tìm thấy ở các đầu của mỗi nhiễm sắc thể.
Các Telomere giống như bộ đếm của sự lão hóa tự nhiên. Khi số lượng các Telomere còn nhiều, tức là các tế bào vẫn còn trẻ. Theo thời gian, số lượng các Telomere giảm đi báo hiệu cho cơ thể biết là đã đến lúc lão hóa. Cơ thể phản ứng lại bằng cách làm cho các tế bào bị lão hóa và dần biến mất, nhiều hơn so với số lượng tế bào mới được sinh ra. Cơ thể chúng ta già đi, mắc phải nhiều căn bệnh về tuổi tác.
Phương pháp chỉnh sửa gene mới do Bioviva USA nghiên cứu có thể đảo ngược quá trình này, đánh lừa cơ thể rằng chưa đến lúc để lão hóa. Đặc biệt, theo các chuyên gia của công ty này, về mặt lý thuyết thì phương pháp này có thể đảo ngược quá trình Telomere giảm bớt khoảng 20 năm.
Tuy nhiên, đến nay nghiên cứu này chưa được các nhà khoa học trên thế giới xác nhận về tính hiệu quả cũng như an toàn. Để phương pháp này có thể áp dụng rộng rãi còn một chặng đường rất dài phía trước, nhưng nếu thành công đây sẽ là phương pháp có thể giúp con người trẻ mãi không già, hướng tới sự bất tử.
Đáng nói, năm 2018, một nghiên cứu mới của Đại học Exeter, Anh Quốc, cũng đã cho thấy sự đảo ngược được quá trình lão hóa của tế bào người là hoàn toàn có cơ sở.
Theo nghiên cứu này thì hơn 300 protein trong cơ thể con người được gọi là "yếu tố ghép nối" chịu trách nhiệm cho quá trình già đi của tế bào. Các nhà khoa học Anh đã tìm cách để mang các yếu tố nối trở lại. Trong nghiên cứu mới của mình, họ đã xử lý các tế bào già với một hóa chất giải phóng một lượng nhỏ Hydro sulfua (H2S). Bằng cách này, tế bào có thể tăng được nồng độ của một số yếu tố ghép nối, và từ đó trẻ hóa và giữ được nhiều chức năng hơn.
Hydro sulfua là một phân tử tự nhiên trong cơ thể chúng ta, đã được chứng minh giúp cải thiện một số bệnh liên quan đến lão hóa ở động vật.
Nhưng hóa chất này có thể gây độc khi ở liều cao, vì vậy các nhà khoa học không thể tiêm nó trực tiếp vào tế bào. Họ cần sử dụng một mã phân tử để định hướng H2S, chỉ phân phối chúng tới ty thể, cơ quan sản sinh năng lượng trong tế bào, nơi tạo ra phản ứng trẻ hóa. Bằng cách này, hydro sulfua được sử dụng ở liều thấp hơn và ít có khả năng gây tác dụng phụ.
Các nhà chuyên gia hi vọng phương pháp sử dụng công cụ phân tử mới của họ sẽ loại bỏ được các tế bào già trong người sống, từ đó làm chậm và đảo ngược quá trình lão hóa.
Phong Vũ
Theo tạp chí Sống khỏe
Chủ đề liên quan: