Cây hoàng liên ô rô - Cây Thuốc chữa lỵ, ăn không tiêu

Còn gọi là thập đại công lao (Trung Quốc).

Tên khoa học Mahonia healiì Carr.

Thuộc họ Hoàng liên gai Berberidaceae.

Mô tả cây

Cây hoàng liên ô rô

Cây nhỏ cao 3-4m, cành không có gai. Lá kép dìa lẻ, dài 30 cm có hai gai nhỏ ở phía cuống lá, 5-7 lá chét hình trứng. Hoàng liên ồ rô đầu nhọn sắc, phía cuống tròn, dài 6- 10cm, rộng 20-45mm, mỗi bên 3-8 răng sắc ngấn dài 3-6mm. Cụm hoa tận cùng mọc thành bông, phân cành ở phía dưới, nhiều hoa. Lá bắc hai lần ngắn hơn cuống hoa phụ. Hoa màu vàng nhạt. Lá đài 9 xếp thành 3 lớp, mỗi lớp 3. Cánh tràng 6. Nhị 6. Bầu hình nón, phình ở giữa. Quả mọng màu xanh hình cầu.

Phân bố, thu hái và chế biến

Năm 1967, cây này mới được đoàn điều tra dược liệu của tỉnh Lào Cai, do Trường đại học dược khoa giúp về chuyên môn phát hiôn lần đầu tiên ở vùng núi cao huyện Bát Xát. Nhân dân ở đây vẫn dùng như vị hoàng liên hay hoàng bá. Tên hoàng liên ô rô chúng tôi đặt cho vì lá giống cây ô rô, tác dụng như hoàng liên. Thường hái thân về, thái thành từng đoạn ngắn phơi khô, hoặc sắc uống hay tán bột uống. Không có chế biến gì khác.

Theo tài liệu cũ, chỉ nói thấy phát hiện ở miền nam, vùng cao nguyên Langbiang (Lâm Đồng), và được xác định tên khoa học là Mahonia annamica Gagne. cùng họ.

Thành phần hóa học

Trong thân cây hoàng liên ô rô có từ 0,35 đến 2,5% becberin.

Trong một loài hoàng liên ô rô Mahonỉa Ịbrtunei (Fort.) Carr. có khoáng 0,3% ancaloit, trong đó chủ yếu là becberin, panmatin, jatrorrhizin, magnoílorin, oxyacanthin, và becbamin (Dược học tạp chí, 1952, 72, 773).

Công dụng và liều dùng

Hoàng liên ô rô được nhân dân dùng chữa lỵ, ăn uống không tiêu, vàng da, đau mắt. Dùng ngoài chữa mẩn ngứa mụn nhọt. Mỗi ngày dùng 4 đến 12g dưới dạng Thuốc sắc hay Thuốc bột.