Chữa vô sinh- từ khoa học đến… dị đoan

Oải vì… canh trứng

Vừa đến công trình cần khảo sát, Thành đã giật thót người vì tin nhắn của vợ “Mình ơi, em vừa đi soi trứng về. Bác sĩ bảo ok rồi. Tối nay mình về sớm nhé!”. Cứ nghĩ đến tối là Thành thấy toát mồ hôi vì quá hãi hùng. Số là cưới nhau đã được gần 2 năm mà vợ chồng anh vẫn chưa có con dù cả hai đều khỏe mạnh, chuyện gối chăn cũng suôn sẻ.

Nghe người ta mách ở trên đường Đê La Thành có vị bác sĩ giỏi lắm, nhiều người hiếm muộn đến đây soi trứng đã thành công, thế là chị Hoa, vợ anh hăm hở đến đó ngay. Lúc đầu anh cũng hào hứng theo vợ, nhiều khi nhịn cả chục ngày chỉ để chờ dồn tất cả “sức mạnh” vào ngày bác sĩ tiên đoán trứng sẽ rụng. Nhưng, đã cả năm nay hai vợ chồng đợi dài cổ cũng chả thấy có tin vui. Anh đâm ra nản, lúc muốn “yêu” vợ thì lại bị từ chối vì “trứng chưa rụng”, lúc “trứng rụng” thì vì quá căng thẳng thằng bé không “cương cứng” được, hoặc nếu có thì đầu óc anh cứ căng như dây đàn, đành “làm” cho xong nghĩa vụ. Lại cũng có khi do khách quan đưa đến: Có lần anh phải đi công tác vào ngày “nhạy cảm”, lần thì chị bận không đi soi được liên tục khiến trứng rụng mất lúc nào không biết; hoặc có tháng theo đúng bài bản nhưng lại không thụ thai...

Khi siêu âm trứng, bác sĩ chỉ có thể đo kích thước trứng, xem xét độ mở của cổ tử cung hay tình trạng dịch nhầy tiết ra từ vùng kín - những yếu tố báo hiệu sự rụng trứng - chứ không thể qua một lần soi mà xác định thời điểm trứng rụng. Lý do, kích thước trứng phát triển ở mỗi người khác nhau, có người trứng chỉ lớn tới 18 mm là đã rụng nhưng ở người khác, con số này lại là 26mm.

Vì vậy, bác sĩ cần phải theo dõi liên tiếp nhiều tháng, mới có thể tính được kích thước trứng rụng trung bình của một phụ nữ. Nhưng, chuyện không đơn giản như thế. Bởi, có người hôm trước siêu âm cho kết quả noãn 15mm, hôm sau đã phình ra 23mm thế là phải vội vàng về "động binh" ngay cho kịp. Chả lẽ ngày nào cũng phải đi soi, chỉ sơ sểnh một ngày là trứng rụng lúc nào không biết?

“Thôi thì đủ cách, ai mách gì vợ tôi cũng theo, cô ấy có thể nói vanh vách rất nhiều kiến thức từ cách tính kỳ kinh, đo thân nhiệt, đo dịch âm đạo, sử dụng que thử rụng trứng, rằng khi nào có cảm giác tức và nhói bụng ở khu vực buồng trứng là trứng sẽ rụng (sách vở nói thế). Vậy mà cũng chả ăn thua”, anh Thành ngao ngán nói.

“Lọc” tinh trùng

Gần đây, nhiều quý ông hiếm muộn truyền tai nhau rằng các phương pháp chọn lọc tinh trùng ở các dịch vụ y tế tư nhân cao cấp như điện di, nhuộm, lọc rửa than nồng độ, chạy điện di, miễn dịch, nhuộm… Dù có phức tạp và tốn kém đến mấy họ cũng chấp nhận miễn sao cho họ niềm hy vọng dù mong manh (mặc cho các phương pháo này đều trái với pháp luật).

Nhưng theo TS. Nguyễn Việt Tiến, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, đây không phải là phương pháp khả thi bởi khi kết thúc quá trình nhuộm, tách để nhận biết tinh trùng X hoặc Y thì hầu như tất cả số "giống" này đều đã chết. Phương pháp chạy điện di (dùng nguồn kích thích để nhận biết) thì càng nguy hiểm, bởi khi bị kích thích bằng nguồn điện, tinh trùng rất dễ biến dị và gây ra quái thai...

Ngoài ra, nhiều quý ông cũng hăm hở đến bệnh viện Phụ sản Trung ương để nhờ các bác sĩ ở đây “lọc tinh trùng”. Nhưng, hiện phương pháp này mới chỉ được áp dụng cho bệnh nhân HIV mà thôi (kèm theo cam kết sẽ chấp nhận mọi rủi ro). Lọc tinh trùng là biện pháp làm sạch tinh trùng trước khi bơm vào buồng tử cung hoặc ống nghiệm. Tinh trùng được cho vào một môi trường nuôi cấy rồi đưa vào máy quay ly tâm. Lực ly tâm sẽ tách tinh trùng khỏe về một phía, các tinh trùng chết, yếu, dị dạng và tinh tương về phía bên kia. Virus HIV nếu có trong tinh tương cũng sẽ bị tách ra khỏi tinh trùng.

Hiện nay, Thái Lan đã áp dụng khá thành công kỹ thuật này cho một số người có HIV nhưng giá thành rất đắt và thành công phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Bản thân bệnh viện Phụ sản Trung ương hiện cũng không chắc chắn phương pháp này đạt hiệu quả 100%. Bởi, nếu virus HIV tồn tại trong chính tế bào tinh trùng chứ không phải tinh tương thì việc lọc rửa cũng vô ích. Đó là lý do bệnh viện chỉ nhận “lọc tinh trùng” cho những trường hợp quyết tâm và chấp nhận rủi ro với điều kiện là người vợ không nhiễm HIV và hai vợ chồng dùng bao cao su trong tất cả các lần “quan hệ”.

Nghe đồn thế!!!

Chỉ cần vào trang web tìm kiếm google, rồi gõ cụm từ “hiếm muộn”, thì lập tức sẽ có ngay 2 triệu 540 nghìn kết quả để mà nghiên cứu và áp dụng thực tiễn. Còn nếu muốn cụ thể hơn thì gõ “thụ thai”, kết quả sẽ là 1 triệu 370 nghìn, còn “ăn gì để thụ thai” cũng nhiều chẳng kém.

Trong các diễn đàn (forum) còn kinh dị hơn. Hễ ai đó đặt một câu hỏi, rằng làm thế nào để dễ thụ thai, thì câu trả lời là: “Phải có trên 50-60 triệu tinh trùng bao vây trứng. Các tinh trùng sẽ tiết ra chất phá màng dày của trứng thì lúc bấy giờ chỉ một tinh trùng vào trong trứng được”. Hay như khi hỏi làm thế nào để sinh được con trai, hay con gái thì chỉ ngày một ngày hai sẽ có hàng chục nhà tư vấn hảo tâm, post câu trả lời. Xin trích dẫn một câu trả lời kinh điển nhất: “Để tạo điều kiện dễ thụ thai con trai, người chồng phải xuất tinh thật nhiều, càng nhiều thì hy vọng tinh trùng đực sẽ nhiều hơn, lấn áp tinh trùng cái”. Có lẽ đọc đến đây thì các chuyên gia về tế bào, mô phôi sẽ phải “ngả mũ chào thua” vì lần đầu tiên trong đời, họ mới được biết một phát kiến vĩ đại là “tinh trùng đực”, “tinh trùng cái” (!?).

Có thai nhờ… niềm tin

Nước giếng “làng sinh đôi”

Gần đây nhiều người hiếm muộn ở Tp.HCM, Đắk Lắk, Cần Thơ... tìm đến ấp Hưng Hiệp, xã Hưng Lộc, tỉnh Đồng Nai (nơi còn được biết đến với tên gọi “làng sinh đôi”) để xin hàng chục can nước về uống vì tin rằng uống nước giếng ở đây sẽ sinh được con.

Sau khi rộ lên thông tin có đến gần 60 cặp song sinh trên tổng số 474 hộ, GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, nguyên giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, đã tổ chức đưa các bác sĩ ở Tp.HCM về tìm hiểu “làng sinh đôi” vào năm 2004. Sau khi khám phụ khoa cho khoảng 300-400 phụ nữ đang mang thai và cả không mang thai ở ấp Hưng Hiệp, họ nhận thấy cơ địa của những phụ nữ này không có gì lạ so với những người bình thường. Đồng thời, họ cũng đã lấy nước ở khu vực có nhiều cặp song sinh về xét nghiệm nhưng chưa phát hiện được gì bất thường. “Theo nhận định của tôi, nguyên nhân song sinh có thể là do di truyền. Song để đưa ra kết luận cần phải điều tra lại gia phả tất cả các gia đình có con sinh đôi”, bác sĩ Phượng cho biết.

Nhưng từ đó cho đến nay, cũng chưa có một cuộc điều tra quy mô nào về hiện tượng này để có thể xác định rõ nguyên nhân gây nên hiện tượng rõ ràng là bất thường trên. Và, những người không may hiếm muộn vẫn tìm đến với con ấp này với một niềm tin vào “nước thánh thần kì” sẽ mang đến cho họ nụ cười và ánh mắt trẻ thơ.

Mang thai giả vì uống “nước thánh"

Thời gian gần đây, báo chí đã phanh phui hàng loạt vụ “mang thai giả” vì uống “nước thánh” ở Quảng Bình. Với phương pháp chữa vô sinh rất đơn giản: chỉ cần đưa ảnh 2 vợ chồng, lấy một tờ giấy ghi cầu nguyện xin đấng tối cao cho một đứa con, sau đó thầy cho uống "nước thánh" về là có thể mang thai sinh con, vậy mà có thể lừa gạt không ít người nhẹ dạ cả tin.

Một nạn nhân tên Hương (Đồng Nai) kể lại như sau: Thứ “nước thánh” ấy là một loại nước có mùi, vị. Sau hơn một tuần, chị thấy người khác lạ, bụng to dần theo ngày tháng, nhưng có điều kinh nguyệt vẫn ra đều. Do lời thầy dặn tuyệt đối không được đi siêu âm, đi khám nên chị cũng không dám đi khám. Chỉ có điều từ khi uống "thần dược" đến nay đã hơn 15 tháng nhưng chẳng thấy sinh con. Đến khi đi siêu âm, thì tất nhiên chẳng có thai nào hết, mà thay vào đó là một cục gì đó màu đen như máu tụ bầm lại”.

Được biết, việc tuyên truyền nhảm nhí "uống nước sinh con" hiện không chỉ có ở Quảng Bình mà còn có một số xã miền núi ở Quảng Trị, Hà Tĩnh.

Đấng bề trên

Gần đây, một phụ nữ 37 tuổi ở Quảng Trị, bụng to như mang thai 8-9 tháng đến Bệnh viện tỉnh để sinh, nhưng các bác sĩ không thấy thai trong bụng cô. Cô ấy khai rằng vợ chồng cô hiếm muộn đã lâu, sau khi đi cầu nguyện, về thấy bụng to nên nghĩ là mình có thai.

Không ít người nghe bạn bè, người chung quanh mách bảo đã tìm đến đan viện tại Thủ Đức (Tp. HCM) để cầu nguyện khấn xin có thai, về nhà thấy bụng to dần. Một số người còn có cảm thấy “thai gò”, ngực căng. Một số người “có thai” kéo dài trên 10, 12 tháng. Và điều đáng chú ý là các phụ nữ này đều còn có kinh nguyệt hàng tháng đều đặn trong thời gian “mang thai” này.

Các bác sĩ sản khoa kết luận: Sự thay đổi hình dáng bên ngoài như lên cân, bụng to, có thể hiểu được khi các phụ nữ này, do tin tưởng mình có thai, và để bảo đảm cho thai được phát triển tốt, tránh “động thai”, đã hạn chế hoạt động (nên tiêu hao năng lượng ít), cùng lúc lại bồi dưỡng cơ thể, tăng uống sữa, cả loại sữa dành cho phụ nữ mang thai. Năng lượng dư thừa nhiều quá biến thành lớp mỡ dày ở bụng. Một vài triệu chứng như ngực căng (giống người có thai) là do yếu tố tâm lý tác động ảnh hưởng đến quá trình bài tiết nội tiết tố nữ estrogen và progesterone, thậm chí một số phụ nữ còn có triệu chứng tiết sữa non ở hai vú. Một vài người cho biết có cảm giác là “ thai gò”: thực ra đây chỉ là co thắt các quai ruột, có thể thấy ở người bình thường. Một điều lưu ý là các phụ nữ trên đều còn có kinh nguyệt đều đặn hàng tháng: đây là dấu hiệu lâm sàng chắc chắn về mặt y khoa của sự không có thai.

La Giang

Theo chuyên đề Sức Khỏe Gia Đình