Cây gỗ nhỏ, cao 8 - 10m, mọc lâu năm, thân nhẵn, phân cành nhiều, màu đo đỏ, chồi có lông mềm. Lá hình bầu dục ngọn giáo, dài 8 - 15cm, rộng 2 - 3cm, có mũi nhọn dài, nhăn nheo, có răng mịn, màu lục thẫm hay lục nhạt tuỳ giống; cuống lá có tuyến. Hoa hình chuông màu đo đỏ, có khi trắng, thường mọc đơn độc, có cuống ngắn. Quả hạch hình cầu, có một rãnh bên rõ, phủ lông tơ mịn, khi chín hơi có màu đỏ, vỏ quả trong hoá gỗ bao lấy hạt (nên người ta gọi là quả hạch). Mùa hoa tháng 1 - 4, quả tháng 5 - 9.
Nơi sống và thu hái: cây của bắc trung quốc và mông cổ, đã được trồng lâu đời ở nước ta. đào thích nghi với vùng khí hậu nhiệt đới núi cao các tỉnh lào cai, hà giang, lạng sơn. đào cũng được trồng ở những nơi có khí hậu mát và ấm ở miền bắc nước ta. người ta ăn quả lấy hạch. đập vỡ vỏ lấy hạt, ta thường gọi là nhân, nên mới có tên là đào nhân, thực ra đó mới là hạt đào, đem phơi hoặc sây khô. lá thu hái quanh năm, dùng tươi.
Phần thịt của quả đào chứa chất màu (carotenoid, lycopen, cryptoxanthin, zeaxanthin), 15% đường, acid hữu cơ (acid citric, acid tariric), vitamin c, acid clorogenic, ít tinh dầu. hạt chứa 50% dầu béo, 3,5% amygdalin. 0,40 - 0,70%, tinh dầu, ennulsin; còn có acid prussie, cholin, acetylcholin. lá đào chứa amygdalin, tanin, coumarin. hoa chớm nở chứa glucosid, trifolin. nhựa đào chứa i-arabinose, d-xylose. i-rhamnose, acid d-glucuromic.
Đào nhân có vị đắng, ngọt, tính bình, có tác dụng phá huyết, khử tích trệ, nhuận táo, hoạt trướng, lợi tiểu. lá đào có vị đắng, tính bình, có tác dụng làm tan kết tụ và giảm đau, ngoài ra còn có tác dụng lợi tiểu mạnh. người ta đã nghiên cứu về các tác dụng ức chế sự đ ông máu, tác dụng chống dị ứng, tác dụng chống viêm của nhân đào, tác dụng diệt khuẩn, tẩy và diệt giun của lá đào.
Đào nhân, dùng sống trị kinh nguyệt bế tắc, sinh hòn cục, bụng dưới đầy, đau, vấp ngã ứ huyết; dùng chín thì hoạt huyết, chữa đại tiện khó đi do huyết táo, ngày dùng 6 - 12g dạng Thuốc sắc. đào nhân còn dùng chữa ho như hạt mơ. lá đào thường dùng sắc nước hoặc vò ra lấy nước tắm ghẻ, sưng ngứa, chốc lở, xát và ngâm chữa đau chân. hoa đào có khi cũng được dùng làm Thuốc thông tiểu tiện và tẩy dùng chữa thuỷ thũng, bí đại tiện. ngày dùng 3 - 5g hãm uống. nhựa đào dùng trị đái ra dưỡng trấp, đái đường.
Chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng máu: đào nhân, hồng hoa, ngưu tất, tô mộc, mần tưới, nghệ vàng đều bằng nhau, mỗi vị 8-15g sắc uống.
Chữa đái dưỡng: dùng nhựa đào 20g tán nhỏ uống với nước sắc. địa cốt bì và râu ngô mỗi vị 30g làm thang.
Chữa bại liệt nửa người: lấy 2000 nhân quả đào đã bóc vỏ cho vào một lít rưỡi rượu để ngâm 21 ngày, vớt nhân đào đem phơi khô sấy dòn, tán nhỏ mịn, trộn với nước cháo cho vừa dẻo làm viên to bằng hạt đậu đen, mỗi ngày uống 30 viên với một thìa rượu ngâm nước của nó.
Chữa đau vùng tim đột ngột: lấy 30 g nhân hạt đào bóc vỏ giã nhừ, cho vào một chén nước đun kỹ để uống 3 lần.
Chủ đề liên quan:
cây thuốc chữa bế kinh