Lòng bàn chân (hay gan bàn chân) là nơi phải chịu đựng tất cả áp lực của toàn bộ cơ thể trong suốt cuộc đời mỗi khi chúng ta đi bộ, chạy hay đứng. Theo giải phẫu học, có 26 xương và dây chằng liên kết ở bàn chân, cấu trúc giải phẫu này cho phép bàn chân hoạt động như một bộ phận giảm sang chấn và đòn bẩy. Đau chân có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cấu trúc nào của bàn chân. Trong đó, đau lòng bàn chân trái, chân phải hay cả hai chân có thể được cảm nhận ở phần gót chân, giữa vòm của lòng bàn chân hay phần ụ ngón chân tuỳ thuộc vào các bệnh lý khác nhau.
- Tuổi tác: Tình trạng đau bàn chân, lòng bàn chân và xương chân phổ biến nhất ở những người có độ tuổi từ 40 đến 60.
- Một số động tác thể dục làm bàn chân: Các hoạt động gây sức căng lên gót như chạy đường dài, nhảy xa, múa ba lê và aerobic có thể góp phần vào sự khởi phát của viêm cân gan chân. Trong đó, phổ biến nhất là đau lòng bàn chân chạy bộ.
- Sử dụng giày dép không phù hợp: Giày quá chật, quá cao đều là nguyên nhân của bệnh đau dưới lòng bàn chân. Ngoài ram thường xuyên phải dùng giày cao gót còn gia tăng nguy cơ bị các vấn đề về xương khớp và viêm cân gan chân do dây gân gót chân có thể co rút và bị ngắn lại.
| Các yếu tố khiến đau lòng bàn chân (ảnh minh hoạ) |
- Viêm cân gan chân và viêm xương gót
Cân gan chân là một dây chằng rộng và dày, chạy dọc theo lòng bàn chân từ gót chân đến các ụ ngón chân. Dây chằng này duy trì cấu trúc vòm cho gan bàn chân. Theo MedlinePlus, cân gan chân có thể bị viêm khi bị tổn thương hoặc hoạt động quá mức, gây đau nhức bàn chân.
Viêm cân gan chân thường gây cơn đau nhói ở gan bàn chân gần gót chân hoặc nhẹ hơn thì đau lòng bàn chân như bị kim châm. Bạn sẽ cảm nhận đau lòng bàn chân mỗi sáng ngủ dậy đặc biệt là những bước đi đầu tiên hoặc cũng có thể khởi phát sau một khoảng thời gian dài đứng lâu hoặc đứng dậy sau khi ngồi lâu. Cơn đau có thể tồi tệ hơn sau khi tập thể dục xong.
Trong những tình huống thường ngày, cân gan chân hoạt động như một bộ phận giảm sốc và góp phần duy trì cấu trúc hình vòm cho bàn chân bạn. Hoạt động quá mức và lặp đi lặp lại sẽ tạo nên các vết rách nhỏ trong cân gan chân gây nên hiện tượng viêm.
- Gãy xương cơ học hoặc gãy xương stress
Gãy xương có thể là kết quả của chấn thương trực tiếp hoặc gián tiếp. Gãy xương do stress có thể xảy ra do áp lực lặp đi lặp lại chạy hoặc nhảy. Gãy xương gây ra một cơn đau nhói xuất hiện đột ngột trên bàn chân, trong khi đau do gãy stress xuất hiện như một cảm giác khó chịu nhưng không rõ ràng và trở nên nặng dần theo thời gian.
| Gãy xương cơ học hoặc gãy xương stress - nguyên nhân gây đau lòng bàn chân |
- Bệnh béo phì
Cũng giống như việc đi giầy cao gót thì béo phì cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng bị đau lòng ở bàn chân. Khi cơ thể thừa cân trọng lượng sẽ dồn lên 2 chân, khiến người bệnh bị đau nhói lòng bàn chân.
- Người có cấu tạo bàn chân phẳng, vòm chân không có độ cong
Cấu tạo bàn chân như vậy cũng là một trong những nguyên nhân đau ở lòng bàn chân. Cấu trúc này khiến cho toàn bộ lòng bàn chân nằm áp sát trên mặt đất, cân mạc thường xuyên phải hoạt động căng thẳng. Tuy nhiên, những người có cung bàn chân quá cong cũng dễ bị đau ở lòng bàn chân do bị viêm cân mạc.
Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết bạn bị tử cung lạnh.
- Người có bàn chân quay sấp vào trong quá mức
Những người có cấu tạo bàn chân như vậy thì khi di chuyển phần trong của gót chân sẽ tiếp xúc xuống mặt đất trước, lúc này toàn bộ sức nặng của cơ thể sẽ dồn hết xuống phía trong bàn chân rồi chuyển trọng lượng đến ngón chân cái. Như vậy, người có bàn chân quây sấp vào trong quá mức, sức nặng cơ thể sẽ đè trực tiếp xuống phía trong phần gót chân và vòm chân gây đau cho lòng bàn chân.
- Bong gân và căng cơ
Bong gân và căng cơ là những chấn thương phổ biến ảnh hưởng đến cơ và dây chằng. Nguyên nhân phổ biến khiến bạn gặp phải các chấn thương này là do sự thay đổi đột ngột hướng đi và tốc độ, té ngã hoặc va chạm với chướng ngại vật khi chơi thể thao. Ngoài triệu chứng đau, chân người bệnh có thể bị sưng, bầm tím hoặc bị yếu đi.
| Bong gân và căng cơ - nguyên nhân gây đau lòng bàn chân |
- Người bị bệnh đái tháo đường
Do biến chứng thần kinh nên bàn chân bị suy giảm cảm giác (đau, nóng hay lạnh) do đó mỗi khi đứng thì người bệnh sẽ không thể điều chỉnh tư thế bàn chân, các vị trí chịu áp lực nhiều sẽ có những biến đổi của cơ và da kéo theo những thay đổi của các khớp.
- Bệnh đau thần kinh tọa
Bệnh đau dây thần kinh tọa bắt nguồn từ bệnh thoát vị đĩa đệm gây ra các cơn đau ở cột sống thắt lưng. Do chèn ép dây thần kinh tọa và lan xuống một đến 2 chân. Tùy theo vị trí tổn thương của dây thần kinh mà đau lòng bàn chân lan bên đùi, cẳng chân hoặc cả lòng bàn chân. Điều này có nghĩa là không phải tất cả các trường hợp đau thần kinh tọa đều bị đau ở lòng bàn chân.
- Người bị bệnh gout
Gout là một loại viêm khớp do tích tụ axit uric trong cơ. Cơn đau có thể kéo dài một vài ngày trong cùng một khoảng thời gian và thường ảnh hưởng đến các cơ ngón chân cái. Người bị gout có thể bị đau chân dữ dội, ở các cơ chân bị ảnh hưởng có thể sưng đỏ kể cả khi bạn đang nghỉ ngơi.
| Bệnh gout - nguyên nhân gây đau lòng bàn chân |
Để điều chị đau lòng bàn chân bạn có thể sử dụng các phương pháp sau:
- Vật lý trị liệu
Phương pháp này thực hiện bằng các bài tập kéo dãn cân gan chân. Đồng thời kết hợp thường xuyên massage để có thể giảm cơn đau một cách tự nhiên. Cần thực hiện theo hướng dẫn của chuyên gia y bác sĩ để đạt được hiệu quả cao nhất.
- Châm cứu, bấm huyệt
Phương pháp châm cứu bấm huyệt để chữa đau ở lòng bàn chân được thực hiện sẽ day ấn lên huyệt dũng tuyền ở gan bàn chân khoảng 1 phút. Tiếp đó là châm cứu ở các huyệt như côn lôn, dương lăng tuyền, huyết hải, phong trì để giảm đau nhức chân và thư giãn cơ bắp. Để đạt hiệu quả cao hơn khi thực hiện phương pháp này cần phải nhờ đến các cơ sở y tế chuyên nghiệp. Tuy nhiên, để giảm đau tức thời bạn có thể xác định huyệt vị dưới lòng bàn chân rồi ấn từ từ nhẹ đến mạnh bằng ngón tay cái trong vài phút.
| Châm cứu, bấm huyệt - cách chữa trị đau lòng bàn chân |
- Sử dụng thuốc tây y
Bị đau nhói ở lòng bàn chân bạn cũng có thể đến cơ sở y tế chuyên khoa để được cấp thuốc và hướng dẫn sử dụng thuốc để điều trị. Vì có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đau bàn chân, vậy nên nhất định chỉ được uống thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ, không sử dụng thuốc bừa bãi sẽ mang lại những tác dụng phụ làm bệnh càng nặng thêm.
5. Nguyên tắc chung trong điều trị đau ở lòng bàn chân
- Nghỉ ngơi đôi chân của bạn khi có thể, đặc biệt là sau các hoạt động dùng nhiều sức. Nếu chân bị đau và sưng, bạn hãy chườm túi nước đá trong khoảng thời gian 20 phút, khoảng cách giữa các lần chườm là 20 phút..
- Cần hạn chế mang giày cao gót và nên chọn size giày của mình vừa vặn. Giầy dép có thể gây bàn chân không thẳng hàng trong khi bạn đứng và đi bộ, tạo ra sự cân bằng không đúng.
- Lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, đặc biệt là các bài tập giúp kéo dãn vì có thể làm giảm đau, tăng tính linh hoạt và sức mạnh cho khớp.
- Dùng dụng cụ hỗ trợ như miếng lót giầy cơ học. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, bác sỹ sẽ khuyến cáo sử dụng dụng cụ này vì nó có thể giúp căn chỉnh chân và tăng độ đàn hồi.
- Xoa bóp nhẹ bàn chân trước khi bước xuống giường, giúp giảm hiện tượng đau lòng bàn chân khi ngủ dậy. Điều này làm giảm tụ dịch vùng xung quanh chỗ viêm, giảm cảm giác đau tấy. Đối với các mẹ bầu đau lòng bàn chân khi mang thai cũng nên xoa bóp bàn chân mỗi ngày để giảm đau hiệu quả.
Những chia sẻ về đau lòng bàn chân trên hy vọng đã giúp bạn giải đáp được các thắc mắc đau lòng bàn chân bệnh gì, cách điều trị như thế nào? Hãy ghi nhớ những thông tin này để sử dụng khi cần thiết nhé!
Quỳnh Hoa
Theo tạp chí Sống khỏe
Chủ đề liên quan: