Lo lắng khi suy buồng trứng sớm

Suy giảm buồng trứng sớm là gì?

Theo bác sĩ Minh Châu (Viện Phụ sản Trung ương): Suy giảm buồng trứng sớm là hiện tượng buồng trứng ngừng hoạt động sớm khi chưa đến tuổi mãn kinh. Trường hợp này có thể xảy ra ở thiếu nữ, phụ nữ trung niên, tỉ lệ mắc bệnh này ở phụ nữ là 1%. Một thời gian dài, người ta gọi bệnh này là mãn kinh sớm. Nhưng thuật ngữ này không thật sự chuẩn xác. Mãn kinh tự nhiên thì không thấy kinh trở lại, nhưng suy buồng trứng sớm thì rất có khả năng có chu kì kinh nữa có thể không đều. Nó khiến hai buồng trứng không hoạt động bình thường nên rất khó có thai.

Do vậy, suy buồng trứng sớm nếu gặp ở thiếu nữ, phụ nữ trong giai đoạn sinh nở thì mối quan tâm lớn nhất của họ là sự ảnh hưởng tới “thiên chức” làm mẹ. Nhưng thực chất nó còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe chung của phụ nữ.

Suy buồng trứng sớm anh hưởng tới sức khỏe chung

Suy buồng trứng sớm là nguyên nhân gây ra hiếm muộn, nỗi ám ảnh lớn của phụ nữ. Nhưng không phải như vậy thì chị em đã có con “đề huề” mới mắc bệnh thì cứ thoải mái chấp nhận sự “nghỉ hưu non” của buồng trứng. Suy buồng trứng sớm khiến nồng độ hormone nội tiết tố nữ giảm mạnh.

Do đó, chúng có nguy cơ phát triển một số bệnh sau: Loãng xương: Nguyên nhân là do không còn đủ estrogen để duy trì canxi và các chất khoáng khác ở xương. Chính vì vậy cơ thể bị giảm khả năng phòng ngừa sự tiêu xương. Tỷ trọng xương giảm là yếu tố chính dẫn đến bệnh loãng xương.

Suy giảm chức năng tình dục: Suy buồng trứng sớm khiến phụ nữ giảm ham muốn tình dục, âm đạo khô rát. Ngoài ra làn da trở nên thô ráp, lão hóa sớm ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống gia đình, hôn nhân.

Nguy cơ đột quỵ: Giảm nồng độ estrogen trong bệnh suy buồng trứng sớm có thể làm tăng nồng độ LDL-C (cholesterol xấu), nguyên nhân chính gây ra mảng bám và nghẽn tắc các động mạch, từ đó dẫn đến đột quỵ.

Suy chức năng tuyến giáp trạng: Tuyến giáp kiểm soát sự chuyển hóa của cơ thể và nồng độ năng lượng. Giảm hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến chuyển hóa và làm cho phụ nữ có năng lượng rất thấp, với những triệu chứng như giảm tốc độ hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, trí tuệ về thể chất và tâm trí, hai chân lạnh. Bệnh

Addison: Đây là bệnh tự miễn dịch. Các tế bào miễn dịch lẽ ra bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn xâm nhập lại quay ra tấn công các tuyến thượng thận, làm cho tuyến này không bài tiết ra hormon có chức năng chống stress và điều hòa muối.

Dấu hiệu nhận biết auy buồng trứng sớm

Suy buồng trứng sớm gây ra những bất thường trong chu kì kinh nguyệt. Phụ nữ dưới 40 tuổi hay bị mất kinh từ ba tháng trở lên thì cần được chú ý kiểm tra sức khỏe. Dấu hiệu này thường nhầm lẫn với tình trạng stress nên rất dễ bị bỏ qua.

Một số phụ nữ bị suy buồng trứng sớm thì có những triệu chứng tương tự như phụ nữ mãn kinh tự nhiên: có những cơn bốc hỏa, vã mồ hôi về đêm, trạng thái khó tập trung tư tưởng, giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo…

Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyệt Hằng (Bệnh viện Phụ sản Trung Ương) để chẩn đoán đúng bệnh cần khám, xét nghiệm kĩ lưỡng tại các bệnh viện uy tín như Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Viện C... Ngoài kĩ thuật siêu âm, bệnh nhân phải được chẩn đoán sinh thiết buồng trứng, đo nồng độ FSH và estrogen trong máu. Tình trạng suy buồng trứng sớm sẽ cho kết quả nồng độ FSH tăng cao và estrogen thấp. Xét nghiệm này cần trải qua hai lần cách nhau vài tuần mới kết luận chuẩn xác.

Suy buồng trứng sớm có di truyền?

Ngoài nỗi lo về hiếm muộn, sức khỏe, phóng viên chúng tôi ghi nhận được nhiều chị em lo lắng khả năng di truyền. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh lí suy giảm buồng trứng sớm:

- Nguyên nhân vô căn: Đây là trường hợp những người mắc bệnh do thoái hóa buồng trứng và hội chứng kháng buồng trứng.

- Do bệnh lí tự miễn gây tổn thương buồng trứng là suy tuyến cận giáp, tiểu đường, bạch tạng, hói đầu, viêm khớp dạng thấp, lupus hệ thống…

- Do bất thường di truyền: do mất đoạn, chuyển đoạn, khiếm khuyết trên nhiễm sắc thể hoặc biến đổi gene.

- Ngoài ra có một số nguyên nhân ít gặp khác như bị bệnh quai bị, hút thuốc, động kinh, độc tố virus, bệnh Galacto máu

Tuy nhiên, nguyên nhân suy buồng trứng vô căn (do thoái hóa buồng trứng sớm và hội chứng kháng buồng trứng) là chiếm đa số, thứ đến là bệnh lí tự miễn chiếm khoảng 30%. Bác sĩ Nguyệt Hằng khẳng định khả năng di truyền là rất thấp, chị em không nên lo lắng đến nguyên nhân này.

Hướng nào khắc phục?

Đã có nhiều nghiên cứu dùng corticosteroid, oestradiol, clomiphene citrate… để hy vọng phục hồi chức năng của buồng trứng. Nhưng đến nay chưa có biện pháp nào hiệu quả để phục hồi hoạt động của buồng trứng. Khoa hiếm muộn Bệnh viện Phụ sản Trung ương hiện có hai hướng điều trị cho bệnh nhân suy buồng trứng sớm: Điều trị hiếm muộn và điều trị hormone thay thế.

Điều trị hiếm muộn:

Một số phụ nữ được chẩn đoán là suy buồng trứng sớm vẫn có thể có may mắn rụng trứng và thụ thai. Nhưng theo bác sĩ Minh Châu, chuyên gia về hiếm muộn, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, chị em nên tích cực điều trị sớm, tỉ lệ thành công chắc chắn hơn chờ đợi tự nhiên.

Điều trị hormone thay thế:

Với những chị em không còn muốn sinh nở thì điều trị suy buồng trứng sớm khắc phục một số triệu chứng của bệnh để nâng cao thể chất và tinh thần.

Liệu pháp sử dụng là dùng hormone thay thế, tức là cung cấp cơ thể các hormone mà buồng trứng của bệnh nhân không tạo ra được. Thông thường đó là sự kết hợp đưa vào bệnh nhân hai loại hormone kết hợp là estrogen và progesterone.

Liệu pháp này nếu dùng đúng chỉ định có thể hạn chế các triệu chứng mãn kinh như: rối loạn vận mạch, rối loạn chức năng tình dục, ngăn ngừa lão hóa da sớm, mệt mỏi, nóng bừng bừng trong người… Ngoài ra liệu pháp hormone ngăn ngừa hệ quả của việc thiếu hụt estrogen: loãng xương, đột quỵ...

Như Bình

Theo chuyên đề Sức Khỏe Gia đình - NXB Y học