Mùa côn trùng: Cẩn thận bệnh trọng

Nguy hiểm tính mạng

PGS.TS Trần Đăng Quyết, Chủ nhiệm Bộ môn Da liễu, Học viện Quân Y kể đã từng gặp một trường hợp bị nhiễm độc khá nặng buộc phải truyền dịch giải độc kết hợp sử dụng các thuốc kháng sinh do côn trùng. Nguyên nhân là anh đã tự ý trị vẩy nến bằng rượu ngâm kiến ba khoang. Nghe người ta mach, anh đã bắt kiến ba khoang ngâm rượu, sau đó, lấy nước rượu ấy bôi vào da trên khắp cơ thể. Ngay hôm sau, toàn thân anh xuất hiện các vết loét rất khó chịu, người vật vã, đau đầu, buồn nôn. Anh  được người nhà đưa đến cấp cứu. Lúc này độc tố đã ngấm vào máu. Sau khi được các bác sỹ cứu chữa, 1 tháng sau anh được ra viện. Trong trường hợp này, nếu không được cấp cứu kịp thời bệnh nhân có thể bị đe dọa đến tính mạng.

Không chỉ riêng kiến ba khoang, mà mùa tháng 5-6 còn rất nhiều côn trùng khác phát triển như thiêu than, ong, sâu, bướm, muỗi, bọ chét... Nếu bị côn trùng cắn, gây đỏ da tại chỗ, sưng nề, có thể hoại tử vùng da bị cắn, đốt dẫn đến nhiễm trùng (sưng nề lan rộng hơn, da đỏ đau tăng lên, có mủ, sốt), sẩn ngứa, đỏ da đến khó thở, tụt huyết áp (sốc). Nếu bị cắn, đốt vào vùng đầu, mặt, cổ có thể gây sưng nề, chèn ép đường hô hấp gây khó thở nguy kịch, tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Vết tích xấu xí

Bác sỹ Quyết cho biết: Với những người sở hữu làn da quá mẫn cảm (do cơ địa), dễ bị mẩn đỏ khi tiếp xúc với vật lạ hoặc làm việc trong môi trường không phù hợp thì tiếp xúc với côn trùng có thể gây viêm da dị ứng. Khi cơ thể tiếp xúc với chúng chỉ có cảm giác buồn buồn ở da và theo phản xạ tự nhiên (cả trong lúc ngủ và thức) lấy tay đập, miết vào vùng da đó. Hệ quả là xuất hiện vệt đỏ trên da. Vết này có thể là do tay miết côn trùng, không phải côn trùng đốt. Khi côn trùng chết, độc tố ở thân chúng tiết ra rất nhiều gây nên phỏng rộp làm cho da đau rát như bị bỏng.

Trong những trường hợp phỏng rộp nhẹ, vết thương có thể tự khỏi sau khoảng 1 tuần. Nhưng một số trường hợp bị ngứa, loét lan rộng phải vào viện điều trị. Dù tự điều trị hay điều trị theo chỉ định của bác sỹ thì những vết thương dễ để lại vết tích bằng các đám thâm, những đám trắng hồng từ vệt đỏ ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ.

Bác sỹ Quyết còn cảnh báo: Có nhiều người không phân biệt được viêm da do tiếp xúc với côn trùng và bệnh Zona bởi những dấu hiệu nhận biết hai bệnh này khá giống nhau (cảm giác đau rát, khó chịu như bị bỏng, các mụn nước xuất hiện trên vùng da nhiễm bệnh…). Do đó, họ có thể chủ quan ra quầy tự mua thuốc về dùng. Hệ quả là thuốc trị bệnh Zona không trị được vết thương do tiếp xúc côn trùng khiến tình trạng bệnh diễn biến phức tạp hơn, dẫn tới vết loét loang rộng hơn.

Tránh tác hại từ côn trùng

- Để tránh tiếp xúc với côn trùng, nên đóng kín các cửa, làm cửa chống côn trùng hoặc dùng lưới ngăn côn trùng, buông rèm nếu bật đèn để chúng không bay vào nhà, nhất là vào mùa mưa bão, mùa gặt.

- Tạo thói quen kiểm tra kỹ áo quần, khăn mặt, thau chậu, nước tắm trước khi sử dụng; kiểm tra giường chiếu trước khi ngủ để phát hiện những côn trùng ẩn nấp bên trong.

Đừng quên mắc màn trước khi ngủ, soi kỹ các góc màn để tránh côn trùng.

- Mặc quần áo dài ống, đội mũ, mang các đồ bảo vệ (như ủng, mũ, găng, đeo kính) khi đến những nơi côn trùng phát triển (bụi cây, đống rác, đống củi, đống gạch, nhà bỏ hoang,...).

- Không giết côn trùng bằng tay, không để da tiếp xúc với chất dịch do côn trùng tiết ra. Khi đã phát bệnh thì không nên chạm tay vào vùng thương tổn rồi lại chạm vào vùng da khác.

- Giữ nhà cửa và môi trường đất, nước thông thoáng, sạch, phá bỏ các đống rác, gạch vụn, cỏ khô,...Bỏ các vũng nước, các chậu nước, bồn nước không dùng đến, thả cá các bồn nước, bể nước.

- Có thể xịt các thuốc diệt côn trùng không hại vào những nơi có nguy cơ cao côn trùng sinh sống.

 Sơ cứu khi tiếp xúc với côn trùng

TS. Trần Đăng Quyết khuyên bạn:

- Ban ngày, nếu côn trùng bám vào cơ thể thì đuổi chúng.

- Ban đêm, nếu đã miết côn trùng thành vệt trên da thì bôi hồ nước, dùng thuốc chống viêm da.

- Không xát chanh, muối hoặc xà phòng vào chỗ da bị tổn thương. Nên rửa nhẹ nhàng bằng nước muối hoà loãng ngày 2 lần.

- Nếu bị diện rộng, đến bệnh viện để được xử lý kịp thời.

Mai Lan