Mướp đắng (hay còn gọi là khổ qua) là một loại quả rất giàu vitamin và khoáng chất như protein, lipit, cacbon hydrat, canxi, kali, magie, sắt…
Theo các chuyên gia, mướp đắng có tác dụng diệt vi khuẩn và virus, chống lại các tế bào ung thư; hỗ trợ đắc lực cho bệnh nhân ung thư đang chữa bằng tia xạ. Lượng vitamin C dồi dào trong mướp đắng giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, kháng viêm tốt, ngăn ngừa và có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư… Còn Kali trong mướp đắng chứa có tác dụng giảm huyết áp, beta-carotene giúp sáng mắt, giúp điều trị chứng trào ngược axit và chứng khó tiêu.
Một số nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra rằng, mướp đắng làm giảm lượng đường trong máu thông qua tác dụng làm tăng quá trình chuyển hóa glucose. Đồng thời, mướp đắng cũng có thể phá vỡ viên sỏi và giúp cơ thể đào thải qua đường nước tiểu, bởi nó làm giảm nồng độ acid trong nước tiểu, giảm đau do sỏi thận.
Ngoài ra, mướp đắng giúp tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, cải thiện chức năng của túi mật, và làm giảm ứ dịch; do đó nó rất hữu ích cho những người bị xơ gan, viêm gan, táo bón. Không chỉ vậy, loại quả này còn hỗ trợ việc giảm cân cũng như làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, tác dụng thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể.
Tuy nhiên, bên cạnh giá trị dinh dưỡng và nhiều lợi ích mà mướp đắng đêm lại cho sức khỏe con người, thì loại quả này cũng sở hữu một số mặt trái mà ít người biết. Đặc biệt, nếu quá lạm dụng sẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe, nhất là những người có tiền sử bị gan thận, trẻ em và phụ nữ mang thai.
Những tác hại của mướp đắng:
- Giảm khả năng sinh sản
Theo các nhà khoa học, việc dùng mướp đắng liên tục liều cao có thể làm tổn thương tinh hoàn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tinh hoàn ít protein dưỡng chất hơn, ít tinh trùng hơn, giảm acid nhân ARN hơn.
Những kết quả nghiên cứu gần đây cũng đã cho thấy, ăn nhiều mướp đắng sẽ làm một số loại hoóc-môn ‘tình yêu’ gia tăng quá mức cần thiết, tạo ra những thành phần độc tố gây hại trong cơ thể. Quả chín của mướp đắng có tính sinh kinh nguyệt, vì thế chống thụ thai. Do đó, những người đang điều trị vô sinh thì tuyệt đối không nên ăn mướp đắng.
- Thiếu máu tan huyết
Đây cũng là một trong những ảnh hưởng tiêu cực mà mướp đắng có thể gây ra. Do trong hạt mướp đắng chứa một hoạt chất là vicine, có khả năng tạo ra nhiều men oxy hoá khử trên màng tế bào. Khi chất này được sinh ra quá nhiều trên màng tế bào máu, nhất là tế bào hồng cầu sẽ gây hư hại, thậm chí thủng màng tế bào. Điều này gián tiếp làm tan máu.
- Nguy cơ hạ đường huyết đột ngột
Thành phần tạo ra tính hạ đường trong mướp đắng gồm charantin, Polypeptid-P và Vicine. Các chất này có thể khiến cơ thể hạ đường huyết và cải thiện dung nạp glucose.
Thực ra, tính năng này của mướp đắng thì rất tốt đối với những bệnh nhân tiểu đường vì nó giúp làm ổn định đường huyết và làm chậm quá trình biến chứng ở võng mạc của người bị bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, nếu dùng quá nhiều, mướp đắng có thể gây ra tụt đường huyết đột ngột; chóng mặt, nhức đầu, vã mồ hôi, hốt hoảng, có thể bị choáng và ngất. Lưu ý, những người bị bệnh huyết áp thấp thì không nên sử dụng mướp đắng.
- Gây hại cho gan và thận
Người bị bệnh về gan và thận cần tránh ăn mướp đắng vì chúng rất khó tiêu hóa, có thể gây đầy hơi. Một số nghiên cứu cho thấy, mướp đắng có thể độc hại cho tế bào gan, enzym gan tăng cao sau khi dùng mướp đắng. Các chất trong mướp đắng có khả năng thay đổi hình dáng tế bào gan.
Không chỉ vậy, hạt mướp đắng chứa một chất tên vicine, là một độc tố có khả năng gây ngộ độc tầm đậu (favism), một hội chứng cấp tính gồm nhức đầu, đau thắt bụng và hôn mê. Những người bị thiếu men G6PD cũng nên tránh xa loại rau có vị đắng này.
Ngoài ra, khi ăn mướp đắng, nên chú ý tới nguồn gốc của thực phẩm. Vì loại cây này dễ trồng nên thường được trồng ở vùng đất cằn, có thể bị nhiễm kim loại nặng, từ đó gây độc cho gan và các bộ phận khác trong cơ thể.
Các chuyên gia cũng cảnh báo, việc ăn quá nhiều mướp đắng sẽ khiến các enzyme gan tăng cao, làm thay đổi hình dáng của tế bào gan.
- Ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ
Ngoài những dưỡng chất có lợi cho sức khỏe thì mướp đắng cũng có chứa một số hợp chất không tốt cho cơ thể. Không chỉ gây khó tiêu, phần ruột và hạt bên trong trái mướp đắng còn chứa nhiều thành phần độc tố gây hại cho sức khỏe của trẻ. Do đó, bạn không nên cho trẻ ăn mướp đắng quá sớm khi đó hệ tiêu hóa của bé không đủ khả năng hấp thụ dinh dưỡng và đào thải độc tố.
- Kích thích sảy thai
Mướp đắng gây sảy thai không chỉ là quan niệm dân gian mà đã được chứng minh bởi các nghiên cứu khoa học. Bởi các nghiên cứu cho thấy, trong mướp đắng có chứa một số thành phần tương tự như thuốc gây sảy thai và thuốc điều kinh. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ có thai và người đang trong kỳ kinh nguyệt không nên ăn.
- Không tốt cho người mắc bệnh tiêu hóa
Mướp đắng có tác dụng tăng tiết men tiêu hóa, giúp hệ tiêu hóa tốt hơn nhưng nếu những người mắc bệnh đường tiêu hóa, hệ tiêu hóa yếu thì các hoạt chất trong mướp đắng kết hợp vào sẽ tạo nên sự “quá đà” và gây nên hiện tượng tiêu chảy, lỵ, gây các bệnh ở dạ dày.
Các bác sỹ cũng khuyến cáo, ăn mướp đắng khi đói sẽ gây kích ứng đường tiêu hoá, tạo ra cảm giác bỏng rát, cồn cào, đau bụng, thậm chí tiêu chảy.
Phong Vũ
Theo tạp chí Sống khỏe
Chủ đề liên quan: