Phát hiện di chứng đông máu gây ra đột quỵ sau khi khỏi Covid-19

Bệnh nhân được đưa tới bệnh viện trong tình trạng lơ mơ, nửa tỉnh nửa mơ, bị liệt nửa người, được bác sĩ chẩn đoán là đột quỵ dạng nhồi máu não do cục máu đông gây ra (hay còn gọi là tai biến mạch máu não). Rất may mắn là bệnh nhân được người nhà phát hiện sớm và đưa đến bệnh viện kịp thời, sau khi được cho sử dụng thuốc tiêu sợi huyết, mạch máu bị tắc nghẽn cũng được tái thông hoàn toàn. Hiện sau hai tuần được điều trị, bệnh nhân cũng dần hồi phục sức khỏe, chỉ còn hơi yếu nhẹ nhưng may mắn là không bị liệt.

Cũng từng có trường hợp bệnh nhân khác nhập viện với tình trạng bị thuyên tắc phổi gần như toàn bộ hai bên, kèm huyết khối trong nhĩ phải, tiền sử mắc Covid-19 tự điều trị tại nhà, không dùng thuốc kháng đông.

Các bác sĩ chịu trách nhiệm điều trị cho biết, bệnh nhân này có nhiều bệnh nền tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, thoái hóa khớp, loãng xương, phổi tắc nghẽn mạn tính, và việc vô tình mắc Covid-19 được xem là nguy cơ kép dẫn đến cơn đột quỵ. Ngoài ra, người lớn tuổi, là nữ giới, người hút thuốc lá, hoặc có các bệnh lý mạn tính trước đó như tim mạch, tăng huyết áp, bệnh phổi, phế quản mạn tính, đái tháo đường, ung thư đang tiến triển, bệnh thận mạn tính và các bệnh nhân phải nằm, bất động lâu, người đang uống thuốc ngừa thai cũng rất dễ mắc di chứng tăng đông máu hậu Covid-19.

Đặc biệt, những ai từng phải nhập viện do Covid-19 cũng có nguy cơ cao sẽ xuất hiện huyết khối, nhất là thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch (VTE). Phân tích gộp 86 nghiên cứu, tần suất VTE ở bệnh nhân Covid-19 là 14,1%, với tỷ lệ mới mắc cao nhất là 22,7% ở bệnh nhân nhập khoa hồi sức (ICU).

Lý giải cho câu hỏi vì sao F0 đã vượt qua giai đoạn cấp tính, khỏi bệnh rồi vẫn bị đông máu hậu Covid-19, các chuyên gia cho rằng khi nhiễm bệnh, virus SARS-CoV-2 đã kịp thời kích hoạt một loại kháng thể tự miễn trong máu và tấn công các tế bào, gây tình trạng đông máu ở động mạch, tĩnh mạch và mao mạch. Ngoài ra, virus còn kích hoạt gia tăng các hóa chất trung gian gây viêm đó là Interleukin 6, IFN alpha, dẫn đến tình trạng tăng đông máu. Trong trường hợp này, các cục máu đông nhỏ xíu có thể di chuyển đến phổi, ngăn máu lưu thông và cản trở quá trình trao đổi oxy. Chúng có thể gây thiếu máu cục bộ các cơ quan hoặc nặng hơn là hoại tử các mô, bao gồm các tế bào cơ, não, thận, lách, phổi...

Một người đều có thể bị tắc nghẽn mạch máu nhiều lần, ở nhiều vị trí, cả trong điều trị và sau khi khỏi Covid-19, tùy mức độ đông máu nặng, trung bình hay nhẹ. Nguyên nhân là di chứng tăng đông máu hậu Covid-19 có thể gây tắc nhiều mạch máu, gồm cả động mạch, tĩnh mạch và mao mạch, từ đó gây thiếu máu cục bộ các cơ quan, các vùng cơ thể. Ví dụ: tắc động mạch thận gây hoại tử thận; huyết khối động mạch phổi gây hoại tử nhu mô phổi gây suy hô hấp; huyết khối động mạch chi gây hoại tử chi; huyết khối động mạch não gây nhồi máu não; huyết khối động mạch vành gây nhồi máu cơ tim. Đây là những di chứng nghiêm trọng, nếu không được can thiệp kịp thời người bệnh sẽ nguy hiểm tính mạng.

Để tránh biến chứng nặng, thậm chí tử vong do đông máu hậu Covid-19, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh khi có các dấu hiệu như nhức đầu dữ dội; đau bụng, đau lưng; buồn nôn và nôn; thay đổi thị lực; thay đổi trạng thái tinh thần như cáu gắt, buồn rầu, hay giận vô cớ, ngủ gà và lơ mơ; đau ngực và khó thở; sưng chân và đau chân, tăng hơn khi vận động... cần đến ngay bệnh viện để được chẩn đoán và xử trí kịp thời.

Bên cạnh đó, để hạn chế nguy cơ mắc phải di chứng máu đông, mọi người cần uống nhiều nước, mặc quần áo rộng rãi, tập thể dục thường xuyên, trong đó ưu tiên đi bộ và kéo duỗi chân đều đặn nếu có thể. Trường hợp đã bị suy giãn tĩnh mạch chân, cần mang tất (vớ) y khoa để ngăn chặn sự hình thành cục máu đông ở chân. Tuy nhiên, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về phương pháp này vì một số đối tượng không nên mang vớ y khoa, như những người mắc bệnh tiểu đường hoặc có vấn đề về lưu thông máu.

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin