Rõ ràng, lão hóa có hại cho sức khỏe của chúng ta. Về mặt khoa học, chúng ta đã đạt được tiến bộ chưa từng có trong việc hiểu các cơ chế cơ bản kiểm soát quá trình lão hóa và bệnh tật ở giai đoạn cuối.
Nhiều câu hỏi lớn chưa được trả lời vẫn nằm trong sinh học của quá trình lão hóa. Để đánh giá những vấn đề này là gì và cách giải quyết chúng, một tổ chức từ thiện của Liên đoàn Nghiên cứu Lão hóa Hoa Kỳ, gần đây đã triệu tập một loạt cuộc họp dành cho các nhà khoa học và bác sĩ hàng đầu.
Các chuyên gia nhất trí rằng việc tìm hiểu điều gì đặc biệt về sinh học của con người sống trên 100 tuổi hiện là một thách thức then chốt. |
Các chuyên gia nhất trí rằng việc tìm hiểu điều gì đặc biệt về sinh học của con người sống trên 100 tuổi hiện là một thách thức then chốt.
Chúng ta biết rằng những người trăm tuổi sống lâu như vậy bởi vì họ khỏe mạnh một cách bất thường. Họ duy trì sức khỏe tốt lâu hơn khoảng 30 năm so với hầu hết những người bình thường và khi cuối cùng họ ngã bệnh, họ chỉ bị ốm trong một thời gian rất ngắn. Điều này rõ ràng là tốt cho họ, nhưng cũng có lợi cho toàn xã hội.
Tại Hoa Kỳ, chi phí chăm sóc y tế cho một người trăm tuổi trong hai năm cuối đời của họ bằng khoảng một phần ba chi phí của một người chết ở độ tuổi 70 (thời điểm mà hầu hết những người trăm tuổi thậm chí không cần gặp bác sĩ).
Con cái của những người sống trên 100 tuổi cũng khỏe mạnh hơn nhiều so với mức trung bình, cho thấy họ đang được thừa hưởng những thứ có lợi từ cha mẹ của mình. Nhưng điều này là do di truyền hay do môi trường?
Người già không phải lúc nào cũng có ý thức về sức khỏe
Những người sống 100 tuổi có phải là những tấm gương cho một lối sống lành mạnh? Đối với dân số chung, theo dõi cân nặng, không hút thuốc, uống rượu vừa phải và ăn ít nhất 5 phần trái cây và rau mỗi ngày có thể tăng tuổi thọ lên đến 14 năm so với những người không làm những điều này.
Nhưng thật đáng ngạc nhiên, điều này không cần thiết. Một nghiên cứu cho thấy có tới 60% người già gốc Do Thái Ashkenazi hút thuốc nhiều trong phần lớn cuộc đời của họ, một nửa bị béo phì trong cùng khoảng thời gian, ít hơn một nửa tập thể dục vừa phải và dưới 3% là người ăn chay.
Con cái của những người trăm tuổi dường như cũng không có ý thức về sức khỏe hơn so với dân số chung. Tuy nhiên, so với những người cùng trang lứa có cùng mức tiêu thụ thực phẩm, sự giàu có và trọng lượng cơ thể, họ có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch bằng một nửa. Có điều gì đó đặc biệt bẩm sinh ở những người này.
Một bí mật lớn của những người sống trên 100 tuổi
Nếu vậy, có hai cách để điều này có thể hoạt động. Người cao tuổi có thể mang các biến thể di truyền bất thường giúp kéo dài tuổi thọ, hoặc thay vào đó họ có thể thiếu những biến thể phổ biến gây ra bệnh tật và suy giảm tuổi thọ.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người sống trăm tuổi có nhiều biến thể di truyền xấu giống như dân số nói chung. Một số người thậm chí mang hai bản sao của gen nguy cơ phổ biến lớn nhất được biết đến đối với bệnh Alzheimer (APOE4), nhưng vẫn không mắc bệnh.
Hơn 60% người thọ trăm tuổi có những thay đổi di truyền làm thay đổi các gen quy định sự phát triển trong giai đoạn đầu đời. |
Vì vậy, một giả thuyết hợp lý là người sống trăm tuổi mang những biến thể di truyền hiếm có, có lợi hơn là thiếu những biến thể bất lợi. Và dữ liệu tốt nhất hiện có phù hợp với điều này.
Hơn 60% người thọ trăm tuổi có những thay đổi di truyền làm thay đổi các gen quy định sự phát triển trong giai đoạn đầu đời. Điều này ngụ ý rằng những người đáng chú ý này là ví dụ của con người về kiểu kéo dài tuổi thọ được quan sát thấy ở các loài khác.
Hầu hết mọi người đều biết rằng những giống chó nhỏ có xu hướng sống lâu hơn những con lớn nhưng ít người biết rằng đây là một hiện tượng chung trên toàn thế giới động vật.
Ngựa nhỏ có thể sống lâu hơn giống ngựa lớn và nhiều dòng chuột thí nghiệm bị đột biến lùn sống lâu hơn đồng loại kích thước đầy đủ của chúng. Một nguyên nhân tiềm ẩn của điều này là do mức độ hormone tăng trưởng IGF-1 giảm - mặc dù những người sống trên trăm tuổi không nhất thiết phải ngắn hơn phần còn lại của chúng ta.
Rõ ràng, hormone tăng trưởng là cần thiết ngay từ đầu trong cuộc đời, nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy mức độ cao của IGF-1 trong giai đoạn từ giữa đến cuối đời có liên quan đến việc gia tăng bệnh tật về cuối đời.
Các cơ chế chi tiết về điều này vẫn còn là một câu hỏi mở, nhưng ngay cả đối với những người trăm tuổi, phụ nữ với lượng hormone tăng trưởng thấp nhất sống lâu hơn những người có mức cao nhất. Chúng cũng có chức năng nhận thức và cơ bắp tốt hơn.
Tuy nhiên, điều đó không giải quyết được vấn đề. Những người trăm tuổi cũng khác với phần còn lại của chúng ta theo những cách khác. Ví dụ, họ có xu hướng có mức cholesterol tốt - cho thấy có một số lý do giúp kéo dài tuổi thọ.
Cuối cùng, những người sống lâu trăm tuổi là thí nghiệm tự nhiên cho thấy bạn có thể sống với một sức khỏe tuyệt vời ngay cả khi cơ thể bạn đã bị di truyền đầy rủi ro và không chú ý đến các thông điệp về sức khỏe - nhưng chỉ khi bạn mang những đột biến hiếm gặp.
Việc hiểu chính xác cách thức hoạt động của chúng sẽ cho phép các nhà khoa học phát triển các loại thuốc mới hoặc các biện pháp can thiệp khác nhằm vào các quá trình sinh học trong các mô phù hợp vào đúng thời điểm.
Nếu những điều này trở thành hiện thực, có lẽ nhiều người trong chúng ta hơn sẽ sống để chứng kiến thế kỷ tới. Tuy nhiên, cho đến lúc đó, đừng áp dụng những lời khuyên về lối sống lành mạnh từ những người trăm tuổi.
Xem thêm:
Omicron và Delta có thể tấn công mọi người cùng lúc và kết hợp để tạo ra siêu biến thể kinh khủng hơn
Thanh Thanh
Theo Người đưa tin
Chủ đề liên quan: