Phong tục kiêng kỵ trong ma chay Việt Nam là một nước phương đông với lịch sử hàng ngàn năm phát triển. Những phong tục của cha ông để lại, con cháu đời sau nên giữ lại, nhưng phải biết chắt lọc cái tốt, bỏ dần đi cái xấu, không còn phù hợp. Tại sao người Ch?t đường, Ch?t chợ không được phép đưa quan tài vào trong nhà? Cùng Lịch Vạn Niên 365 tìm hiểu nhé.
Theo quan niệm của người Việt từ xa xưa đến nay, người Ch?t bên ngoài gia đình, bên ngoài ngôi nhà của mình là những cái Ch?t bất đắc kì tử, những cái Ch?t không đáng Ch?t. Những cái Ch?t này mang lại đau khổ cho cả người Ch?t và người còn sống. Cái Ch?t này không chỉ mang lại sự tang thương cho người thân còn sống sót mà còn bị xem là xúi quẩy.
Người Ch?t đường, Ch?t chợ không được phép đưa quan tài vào trong nhà làm tang lễ, chỉ được phép đặt ngoài sân, hoặc ngoài ngõ. Đây là một tập quán từ lâu đời của người Việt Nam. Người thân rất đau lòng nhưng không dám đưa vào trong gia đình làm tang lễ. Một phần họ quan niệm, đưa quan tài vào trong gia đình sẽ gián tiếp gây thêm những cái Ch?t đau lòng đó.
Cái Ch?t đối với con người là một nỗi kinh hoàng, cả với người sống và người bị Ch?t. Lễ tang tuy là chuyện đau buồn nhưng nó thể hiện giá trị nhân bản của con người từ xa xưa.
Ngay trong cuộc sống hiện đại vẫn còn dấu ấn của phong tục này. như tại hà nội, khi người Ch?t ở bệnh viện và làm tang lễ ở đây thì trước khi đưa đi mai táng, người thân vẫn đưa quan tài ghé qua một chút về khu phố, ngôi nhà, như đưa họ về nhìn lại nơi mình sinh sống, đưa về nhìn lại người thân, trước khi đi về cõi vĩnh hằng.
Sự việc một cô gái vừa tốt nghiệp đại học bị Ch?t đuối tại con sông cuối làng, khi tìm thấy thi thể nạn nhân, theo phong tục của người dân nơi đây, người Ch?t bên ngoài phạm vi làng không được đưa qua đường làng, khiến người thân và hàng xóm phải chứng kiến một đám tang rất buồn thảm.
Thi thể của cô gái phải khâm liệm ngoài bờ sông và đặt quan tài lên một chiếc bè chuối kéo trôi sông gần 3km hết phạm vi của làng, ra cánh đồng gần nghĩa trang mới được đưa lên đường.
Theo Giáo sư Phạm Đức Dương Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa phương Đông:
Đây là một cách cư xử rất quá đáng với người Ch?t và làm mất đi cái giá trị nhân bản của con người. Khi có người Ch?t đã là một nỗi kinh hoàng với người thân trong gia đình, bạn bè, làng xóm. Nhưng cách đưa tang này đã làm cho nỗi kinh hoàng này tăng lên bội phần.
Tang lễ là nghi lễ cuối cùng với con người khi ở lại dương gian nhưng người dân bắt quan tài trôi sông, điều này gây ra sự ám ảnh, tang thương với những người còn sống. Đây là một biến thể trong phong tục tang ma của người Việt khiến phong tục biến thành hủ tục.
Đây là một quan điểm không thực tế và phi khoa học. Con người khi Ch?t đi, thân nhiệt sẽ hạ thấp và thấp hơn cả nhiệt độ bên ngoài. Đây là một điều bình thường. Trong khoa học chưa có một tài liệu nào nói về vấn đề này. Tuy nhiên, trong quan niệm của người Việt, hơi lạnh của người Ch?t sẽ được xua đuổi bằng hương khói trong lễ tang.
Phong tục của cha ông để lại, con cháu đời sau nên giữ lại, nhưng phải biết chắt lọc cái tốt, bỏ dần đi cái xấu, không còn phù hợp. Phong tục này đã ăn sâu vào cuộc sống của người dân, muốn loại bỏ phải có một quá trình, trải qua từng bước, không thể trong ngày một ngày hai có thể loại bỏ ngay. Biện pháp tốt nhất là đưa vào tuyên truyền cho người thân thông qua các cán bộ phụ trách văn hóa, qua các cuộc hội họp trong làng xóm và đưa vào hương ước của làng.