WHO ước tính rằng hơn 55 triệu người (8,1% phụ nữ và 5,4% nam giới trên 65 tuổi) đang sống chung với chứng sa sút trí tuệ. Đồng thời, con số này được dự đoán sẽ tăng lên thành 78 triệu người vào năm 2030 và lên 139 triệu người vào năm 2050.
Sa sút trí tuệ có thể hiểu là hiện tượng suy giảm chức năng trí tuệ và nhận thức, dẫn đến giảm khả năng hoạt động sống hàng ngày của người mắc, thường phổ biến nhất ở nhóm người cao tuổi do tình trạng lão hoá gây ra.
Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khác nhau có thể tác động lên não bộ nên bệnh nhân mắc sa sút trí tuệ không chỉ có người già, mà còn là những người có các yếu tố nguy cơ như: tiền sử gia đình có người mắc các bệnh liên quan đến não bộ hoặc hệ thần kinh; từng bị chấn thương sọ não; béo phì; đái tháo đường; nghiện rượu bia thuốc lá; từng bị đột quỵ,...
Người mắc chứng sa sút trí tuệ thường có những biểu hiện theo từng giai đoạn, từ nhẹ cho đến nặng. Ở giai đoạn nhẹ của bệnh, người bệnh thường rất hay quên, rối loạn nhận thức và hành vi. Khi bước sang giai đoạn nặng sẽ hoàn toàn lú lẫn, mọi hoạt động đều phải lệ thuộc vào người trong gia đình.
Để có thể ngừa bệnh, mọi người - đặc biệt là người thuộc nhóm nguy cơ cần chủ động thăm khám lâm sàng, thực hiện các bài trắc nghiệm thần kinh - tâm lý giúp chẩn đoán chính xác tỷ lệ có thể mắc sa sút trí tuệ là bao nhiêu, và nếu mắc thì mức độ nặng của bệnh sẽ đến đâu nhằm có hướng điều trị thích hợp. Bên cạnh đó là thực hiện đều đặn 5 điều sau đây để phòng ngừa bệnh cho bản thân.
Các chuyên gia sức khoẻ cho biết, những ký ức thường phân bố rải rác khắp các trung tâm cảm giác của não, nhưng được tổng hợp và điều khiển tại vùng hồi hải mã (vùng chứa các tế bào thần kinh đặc biệt giúp cải thiện khả năng ghi nhớ). Nếu một trong các giác quan của cơ thể được kích thích để gợi lên ký ức, các giác quan khác cũng được kích hoạt.
Việc sử dụng cùng lúc các giác quan của cơ thể khi học hay tìm hiểu về một điều mới như vừa nhìn, vừa nghe, nói, cảm nhận… sẽ có thể giúp ghi lại ký ức lâu hơn và tăng cường trí nhớ.
| Các hoạt động kích thích tinh thần và tận dụng tối đa các giác quan, chẳng hạn như: đọc sách, giải câu đố, chơi chữ, rèn luyện trí nhớ,... có thể trì hoãn sự khởi phát của chứng sa sút trí tuệ và giảm hậu quả của nó (Ảnh: Internet) |
Theo các chuyên gia sức khoẻ, các hoạt động thể chất có thể giúp cải thiện sức khỏe não bộ ở nhiều khía cạnh như trí nhớ, sự tập trung và khả năng phản xạ, điều này vốn đã được chứng minh bằng rất nhiều nghiên cứu.
Với thực trạng các chứng sa sút trí tuệ và Alzheimer đang gia tăng, một chế độ tập thể dục đa dạng, phù hợp với tần suất thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để khắc phục tình trạng sa sút trí tuệ.
| Theo các chuyên gia thể hình, bạn nên dành ít nhất 150 phút mỗi tuần cho hoạt động thể dục hoặc 75 phút đi bộ nhanh hay tập nặng hơn. (Ảnh: Internet) |
Ngủ không thẳng giấc và mất ngủ được xem là những tác nhân dẫn đến chứng sa sút trí tuệ. Theo Trung tâm y khoa Mayo Clinic (Mỹ), hầu hết người lớn cần ngủ đủ 8 tiếng để đảm bảo chất lượng giấc ngủ. Việc nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc ngoài tăng cường khả năng ghi nhớ còn tác động tốt đến các hormone cảm xúc do giấc ngủ có vai trò duy trì nhịp sinh học của cơ thể.
Chúng ta không nên làm quá nhiều việc cùng lúc, nên ưu tiên một việc và tập trung làm tốt việc đó. Tập trung vào một việc sẽ giúp não lưu giữ thông tin về việc đó lâu hơn và dễ dàng nhớ lại sau này.
Ngược lại, cố gắng làm quá nhiều việc cùng lúc sẽ dễ dẫn đến căng thẳng, khiến cơ thể tiết ra nhiều hormone cortisol cũng như sẽ tác động trực tiếp lên trung tâm thần kinh nhận thức và làm giảm tốc độ phản ứng với sự vật, khiến con người khó tập trung suy nghĩ, dễ phân tán tư tưởng và giải quyết vấn đề chậm chạp. Lâu ngày, nó sẽ giết chết các tế bào thần kinh, đặc biệt là vùng hồi hải mã làm não bộ suy giảm chức năng và trí nhớ sa sút dần.
| Để giảm bớt căng thẳng và bình tĩnh hơn khi gặp áp lực, bạn cũng có thể tìm hiểu và áp dụng phương pháp thiền hoặc yoga để tăng sự tập trung (Ảnh: Internet) |
Lối sống đóng một vai trò rất quan trọng đối với sức khoẻ của chúng ta, vì thế, việc duy trì việc sinh hoạt và ăn uống lành mạnh là điều cực kỳ cần thiết.
Bạn có thể ăn theo chế độ ăn uống Địa Trung Hải (được mệnh danh là lành mạnh nhất thế giới) để bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu như kẽm, sắt, chất xơ, folate và các loại vitamin A,B,C,D, axit omega-3 nhờ vào thực đơn giàu trái cây, rau củ, ngủ cốc và cá béo. Từ đó giúp tăng cường sức khỏe và giảm nguy cơ phát triển chứng mất trí. Loại chế độ ăn kiêng này cũng cải thiện sức khỏe tim mạch, có thể giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
Trong sinh hoạt cần tránh xa rượu bia và các chất kích thích, đặc biệt là thuốc lá. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc lá ở tuổi trung niên trở lên có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ và các bệnh về mạch máu. Bỏ hút thuốc có thể làm giảm nguy cơ và sẽ cải thiện sức khỏe của người bệnh.
Việc suy giảm trí nhớ thường sẽ được phát hiện nhiều ở người cao tuổi, nhưng hiện nay lại phát hiện thêm ở cả những người trẻ tuổi, xuất phát do thói quen trong sinh hoạt của mình. Chính vì vậy, mọi người nên chú ý, thực hiện đều đặn và thường xuyên 5 lời khuyên trên để hạn chế chứng bệnh sa sút trí tuệ.
Xem thêm: Đây là lý do tại sao bạn KHÔNG BAO GIỜ nên đi vệ sinh lâu hơn 5 phút
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
Chủ đề liên quan: