Thực trạng giới trẻ hiện nay sa lầy vào các chất gây nghiện ngày càng tăng

Bệnh nhân được bạn đưa vào cấp cứu vào đêm muộn. Khi tiếp nhận, các bác sĩ cho thực hiện nhiều loại xét nghiệm, kết quả đưa ra cho thấy bệnh nhân không bị rối loạn tăng/ hạ đường huyết, không rối loạn điện giải, chụp CT sọ não thấy bình thường, bệnh nhân không bị yếu liệt hay tê các dây thần kinh do đột quỵ não. Kết quả đo điện tâm đồ, chụp X-quang ngực thẳng, siêu âm bụng... cũng không thấy bất thường.

Bạn của bệnh nhân có thông báo với bác sĩ, trước khi xảy ra tình trạng này và được đưa đến bệnh viện, cô gái có sử dụng qua “thuốc”, có thể là chất kích thích, song không rõ loại. Kết quả xét nghiệm nước tiểu người bệnh tìm 5 chất gây nghiện thường gặp (opiate, codeine, morphin, cần sa, amphetamine) lại âm tính. Đồng tử cô gái co nhỏ chỉ còn 1-1,5 mm, đáp ứng rất ít với ánh sáng (bình thường là 2-4 mm trong ánh sáng và 4-8 mm trong bóng tối). Theo bác sĩ chịu trách nhiệm, có nhiều nguyên nhân dẫn đến co đồng tử, gồm nhiễm độc opioid (nhóm thuốc phiện, ma túy, chất gây nghiện); ngộ độc clonidine (thành phần thuốc trừ sâu); xuất huyết cầu não; thoát vị não với chèn ép cầu não; do tuổi già... Ở bệnh nhân này, các nguyên nhân gây co đồng tử khác ngoài nhiễm độc opioid đã được loại bỏ. Đồng thời, một số chất gây nghiện thường gặp không tìm thấy ở người bệnh, nhưng vì không thể xét nghiệm tất cả loại thuốc và một số thuốc gây nghiện mới chưa có trong danh mục, nhưng triệu chứng người bệnh là điển hình của tình trạng ngộ độc ma túy. Do đó, bác sĩ nghi ngờ người bệnh dùng ma túy quá liều.

Bệnh nhân được tiêm ba ống thuốc giải độc ma túy là naloxon, vẫn chưa tỉnh lại. Sau khi tiêm thêm naloxon, bệnh nhân bắt đầu đáp ứng thuốc. Hôm sau, cô gái tỉnh táo, đi lại bình thường, xuất viện, cho biết không nhớ đã xảy ra chuyện gì. Bác sĩ nhận định cô gái bị ngộ độc ma túy, hồi phục nhờ được tiêm thuốc giải độc đủ liều. Nếu không được phát hiện và đưa đến bệnh viện cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể nguy hiểm tính mạng.

Chúng gây nghiện ngay sau một vài lần sử dụng và để lại nhiều tác hại nặng nề. Cụ thể:

Về thể chất, ngoài tác dụng kích thích thần kinh giai đoạn đầu gây hưng phấn, sảng khoái, lệ thuộc thuốc... ma túy có thể gây các tai biến như co giật, xuất huyết dưới màng nhện, đột quỵ, hạ huyết áp, phù phổi cấp, hạ nhiệt độ. Nếu nạn nhân mất ý thức, hôn mê kéo dài sẽ dẫn đến tử vong vì viêm phổi. Thậm chí, người bệnh có thể bị suy giảm hô hấp, thở chậm, ngừng thở, chết nhanh trong vài phút sau tiêm, hoặc 1-4 giờ sau uống ma túy.

Về tâm lý, ma túy làm cho người nghiện thay đổi trạng thái tâm lý, sa sút về tinh thần. Họ thường xa lánh nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, xa lánh người thân, bạn bè tốt. Khi đã lệ thuộc vào ma túy thì nhu cầu cao nhất đối với người nghiện là sử dụng ma túy, họ có thể làm nhiều hành động vi phạm pháp luật để thỏa mãn cơn nghiện.

Giới trẻ hiện nay, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên thường là những đối tượng hay sử dụng ma túy, cần sa và các loại chất kích thích khác nhất, đa số là nam. Thống kê từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), rượu, cần sa và thuốc lá là những chất được tuổi vị thành niên sử dụng phổ biến, 50% học sinh lớp 9 đến 12 từng sử dụng cần sa. Nhóm thanh thiếu niên sử dụng các chất gây nghiện vì nhiều lý do, gồm thể hiện cá tính, tỏ ra trưởng thành hoặc để được là một phần của một hội nhóm; tìm kiếm trải nghiệm mới và thách thức; để giảm đau; giảm stress hoặc các triệu chứng rối loạn sức khỏe tâm thần (ví dụ, trầm cảm, lo lắng); hoặc tìm kiếm cảm giác tỉnh táo và minh mẫn trong học tập và làm việc...

Bác sĩ cũng chỉ ra những biểu hiện đặc trưng của người nghiện ma túy, bao gồm thay đổi thất thường giờ giấc sinh hoạt, thức khuya, đêm ngủ ít, ngày ngủ nhiều, dậy muộn. Đặc biệt, người nghiện ma túy thường đi lại có quy luật, ví dụ, mỗi ngày cứ đến một giờ nhất định, dù đang bận việc gì cũng tìm cách để đi khỏi nhà. Thêm nữa, họ thích ở một mình, ít hoặc ngại tiếp xúc với người khác, kể cả người thân, bạn bè.

Người nghiện thường mang tâm trạng lo lắng, bồn chồn, đôi khi nói nhiều, hay nói dối, hoặc có biểu hiện chống đối, cáu gắt hơn so với trước đây. Trong túi quần, áo, cặp, phòng ngủ thường có giấy bạc, thuốc lá, kẹo cao su, bật lửa ga, bơm kim tiêm, uống thuốc, thuốc phiện, gói nhỏ heroin. Những người đã nghiện dài ngày hay ngáp vặt, người lừ đừ, mệt mỏi, ngại lao động, bỏ vệ sinh cá nhân. Nếu còn đi học thì thường đi học muộn, trốn học, bỏ giờ học (thường vào giờ nhất định), ngồi trong lớp hay ngủ gật, học lực giảm sút nhanh. Nhiều người có giấu kim tiêm trên mu bàn tay, cổ tay, mặt trong khuỷu tay, mặt trong mắt cá chân, ở bẹn, ở cổ...

Bác sĩ cho biết, tỷ lệ giới trẻ sa lầy vào ma túy nói riêng và các chất gây nghiện nói chung đang ngày càng tăng cao, tạo ra một nỗi lo rất lớn trong cộng đồng, đặc biệt là những người phụ huynh. Mặt khác, tỷ lệ người nghiện tăng sẽ kéo theo nhiều vấn đề khác như tệ nạn xã hội, ngoài ra hệ thống y tế, kinh tế đều có khả năng bị ảnh hưởng nặng nề. Chính vì vậy, Chính phủ, các y bác sĩ đều luôn khuyến cáo người nhà cần gần gũi, làm bạn với con để phát hiện và can thiệp khi trẻ có những dấu hiệu bất thường, tránh tình trạng nghiện ngập ở lứa tuổi thanh thiếu niên gia tăng. Cha mẹ cũng nên bắt tay với nhà trường, các tổ chức cộng đồng thành lập các buổi hội thảo, thảo luận công khai về mối nguy hại của các chất gây nghiện; đồng thời, khuyến khích con trẻ nếu không may đã vướng vào chất gây nghiện nên tìm đến sự trợ giúp y tế để được hỗ trợ tốt nhất.

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin