Củ khoai môn là một loại rau củ có thành phần chính là tinh bột được trồng ở châu Á. Khoai môn có lớp da bên ngoài màu nâu và tuỳ vào từng loại giống, nơi trồng khác hau mà phần ruột cho màu sắc khác nhau gồm: củ khoai môn vàng, màu tím, hồng, trắng hoặc pha trộn các màu trên... Khi nấu chín, nó có vị ngọt nhẹ và kết cấu tương tự như khoai tây.
Ngoài ra, củ khoai môn là một nguồn chất xơ tuyệt vời và các chất dinh dưỡng khác giúp cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe tiềm năng, bao gồm cải thiện quản lý lượng đường trong máu, đường ruột và sức khỏe tim mạch. Khoai môn có thể chế biến thành các món ăn như: củ khoai môn luộc, củ khoai môn vàng nấu canh, hấp, nướng, chiên, củ khoai môn lệ phố hoặc được kết hợp vào các món chính, món ăn phụ và món tráng miệng và còn là một thành phần phổ biến trong nhiều công thức nấu ăn khác nhau.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong 100g khoai môn chỉ chứa khoảng 109 calo nhưng hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất có lợi cho sức khỏe rất dồi dào. Khoai môn chứa nhiều chất dinh dưỡng như hợp chất hữu cơ, tinh bột, khoáng chất, vitamin cần thiết cho cơ thể gồm: chất xơ, nước, tinh bột, protein, vitamin A, B1, B2, B6, C, chất béo rất ít.
Các khoáng chất cần thiết gồm có: canxi, sắt, kẽm, photpho, kali, mangan, magie,… Đồng thời khoai môn còn là nguồn cung cấp carbohydrate duy trì năng lượng cho cơ thể, giúp ức chế cơn đói, ngăn ngừa sự hấp thu chất béo hiệu quả
Và trong 100gram khoai môn có các chất cần thiết cơ thể sau:
- 1,9 gram protein
- 0,2 gram chất béo
- 1,8 gram tro
- 3,8 gram chất xơ
- 23,1 gram tinh bột
- 0,8 gram chất xơ hòa tan
- 12 miligam vitamin C
- 65 miligam canxi
- 124 miligam phospho
- 69 miligam magiê
- 25 miligam natri
- 861 miligam kali
- 1,44 miligam sắt.
| Giá trị dinh dưỡng của khoai môn |
Những người thường xuyên ăn khoai môn có chỉ số đường huyết thấp có ít khả năng mắc các bệnh tim và tiểu đường. Khoai môn có chỉ số đường huyết thấp, tự nhiên giúp bệnh nhân tiểu đường kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả. Sức chịu đựng về thể chất được tăng lên khi mức đường huyết ở mức vừa phải.
Củ khoai môn cũng hỗ trợ trong việc cân bằng lượng đường trong máu; nó làm giảm và kiểm soát lipid và triglyceride, do đó giúp giảm cân và duy trì BMI. Nó có đủ lượng chất dinh dưỡng như protein, canxi, thiamine, phốt pho, riboflavin, niacin và vitamin C, để duy trì làn da tốt và sức khỏe tổng thể.
Củ khoai môn có hàm lượng chất xơ cao, là một nguồn thiết yếu để cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Tiêu thụ đủ chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón và hội chứng ruột kích thích. Nó cũng kiểm soát sự thèm ăn, vì khiến chúng ta cảm thấy no lâu hơn. Vì cơ thể chúng ta không thể tiêu hóa chất xơ hoặc tinh bột kháng một cách hiệu quả, chúng tồn tại lâu hơn trong ruột của chúng ta. Khi chúng đến đại tràng, chúng bị vi khuẩn nuốt chửng, thúc đẩy sự phát triển của lợi khuẩn.
| Khoai môn giúp ngăn ngừa ung thư |
Rễ khoai môn chứa polyphenol (các hợp chất phức tạp dựa trên thực vật), những chất chống ôxy hóa tự nhiên có nhiều lợi ích về sức khỏe, bao gồm khả năng ngăn ngừa ung thư. Quercetin là polyphenol chính được tìm thấy trong củ khoai môn, đây cũng là một thành phần quan trọng của táo, hành và trà.
Quercetin có thể hoạt động như 'chất hóa học', vì chúng có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư. Nó có đặc tính chống ôxy hóa ngăn chặn mọi thiệt hại từ quá trình ôxy hóa; nó có tác dụng hỗ trợ quá trình chết rụng tế bào (apoptotic) ngăn chặn sự tăng sinh của các tế bào ung thư ở các giai đoạn khác nhau.
Theo một thí nghiệm được thực hiện trong ống nghiệm, các tế bào khoai môn có thể ngăn chặn sự phát triển của một số dòng tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú.
Củ khoai môn chứa một lượng tinh bột và chất xơ tốt. Các bác sĩ khuyên nên hấp thụ chất xơ tốt để ngăn ngừa các bệnh tim mạch và mạch vành. Chất xơ đóng vai trò thiết yếu trong việc giảm LDL, cholesterol xấu.
Các kháng tinh bột có trong củ khoai môn có nhiều lợi ích trao đổi chất. Nó làm giảm phản ứng insulinemia, cải thiện độ nhạy insulin toàn cơ thể, tăng sự hấp thụ thực phẩm và giảm lưu trữ chất béo. Do đó lưu thông máu hiệu quả, không bị tắc nghẽn, giữ cho trái tim khỏe mạnh và hoạt động tốt.
Củ khoai môn và các loại cây trồng tinh bột khác đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng khả năng miễn dịch của hệ thống. Chúng có nhiều lợi ích về dinh dưỡng cũng như sức khỏe. Chúng là chất chống ôxy hóa, hạ đường huyết, điều hòa miễn dịch, hạ đường huyết và kháng khuẩn.
Tất cả các tính chất này đều có trong các hợp chất hoạt tính sinh học có trong khoai môn, cụ thể là các hợp chất phenolic, glycoalkaloids, saponin, axit phytic và protein hoạt tính sinh học. Vitamin C tăng cường cơ thể chúng ta và bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh thông thường như cảm lạnh, ho, cúm thông thường,… Các chất chống oxy hóa vô hiệu hóa các gốc tự do trong cơ thể và ngăn ngừa tổn thương tế bào.
| Ăn khoai môn giúp tăng cường lưu thông máu |
Củ khoai môn chứa chất kháng tinh bột, tinh bột không được tiêu hóa đúng cách trong ruột non và được đưa vào ruột già. Kháng tinh bột hoạt động như một chất nền tốt tạo điều kiện cho quá trình lên men và sản xuất axit béo. Nó có vô số lợi ích sức khỏe. Phản ứng đường huyết và insulin sau bữa ăn giảm, cholesterol huyết và chất béo trung tính được hạ thấp và cải thiện mức insulin toàn cơ thể. Lưu trữ chất béo giảm do đó giữ cho các mạch máu tự do hoạt động; không bị tắc nghẽn.
Vitamin A, vitamin E và chất chống ôxy hóa có trong củ khoai môn, giúp tăng cường sức khỏe của da. Cả vitamin và chất chống ôxy hóa đều có tác dụng làm trẻ hóa các tế bào bị hư hại và giảm nếp nhăn và nhược điểm trên da. Chúng cũng có thể chống lại bất kỳ thiệt hại do gốc tự do gây ra và cho làn da khỏe mạnh. Điều này được thực hiện bằng cách ảnh hưởng đến việc truyền tín hiệu nội bào, chịu trách nhiệm cho tổn thương da. Do đó, chúng cung cấp bảo vệ chức năng khỏi viêm, lão hóa hoặc nếp nhăn.
| Ăn khoai môn giảm cân |
Khoai môn chứa một tỷ lệ chất xơ tốt. Tiêu thụ chất xơ, hòa tan hoặc không hòa tan, giúp bạn no lâu hơn. Điều này là do chất xơ ngăn không cho chất phân bị dính, và làm cho nó thành một cục, di chuyển xung quanh ruột từ từ, nhưng dễ dàng. Chất xơ giúp chúng ta no lâu hơn và do đó tiêu thụ ít calo hơn.
Vì khoai môn rất giàu chất chống ôxy hóa. Nó tự nhiên giúp quá trình lão hóa chậm của các tế bào. Chất chống ôxy hóa sửa chữa các tế bào bị hư hỏng và thay thế chúng bằng các tế bào mới, do đó giữ cho cơ thể trẻ trung lâu hơn. Chúng cũng có thể chiến đấu chống lại một số bệnh, cũng như bảo vệ da khỏi tác dụng của tia UV.
Khoai môn là một nguồn giàu magiê và vitamin E. Cả hai đã được biết đến để tăng cường trao đổi chất và duy trì chức năng cơ bình thường. Magiê trong chế độ ăn uống giúp thúc đẩy hoạt động thể chất. Nó có thể cải thiện tốc độ, dáng đi, hiệu suất nhảy, sức mạnh cầm nắm... Vitamin E có hiệu quả trong việc đối phó với sự mỏi cơ và có tính chất co bóp. Khoai môn cũng chứa carbohydrate rất cần thiết cho việc phục hồi cơ bắp và năng lượng sau một buổi tập luyện cường độ cao.
Vitamin A là beta-carotene và cryptoxanthin là những chất chống oxy hóa chính trong khoai môn giúp cải thiện thị lực và sức khỏe của mắt nói chung. Vitamin A đã được chứng minh là hữu ích trong việc hỗ trợ khô mắt. Nó cũng làm giảm nguy cơ mất thị lực có thể xảy ra do thoái hóa điểm vàng. Vitamin A kết hợp với lutein có thể giúp cải thiện tình trạng cho những người bị mất thị lực ngoại biên.
| Tác dụng phụ của khoai môn |
Khoai môn chứa rất nhiều carbohydrate và tinh bột. Tinh bột thường được phân hủy thành glucose và chuyển thành năng lượng. Việc tiêu thụ quá nhiều carbohydrate thông qua khoai môn sẽ khiến cơ thể dự trữ chất béo và điều đó có thể dẫn đến tăng cân. Ăn quá nhiều carbohydrate hơn mức cần thiết trong một ngày, có thể làm tăng lượng đường trong máu, do đó khiến chúng ta có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao. Ngoài ra, tốt nhất là không thêm nhiều thành phần khác như bơ, kem chua và các thành phần béo khác vào, có thể làm tăng lượng calo.
Do đó, nên ăn củ khoai môn như một món ăn phụ hoặc chỉ là một bữa ăn nhiều tinh bột trong một ngày cùng với một số loại rau. Điều đó giữ cho bữa ăn cân bằng mà không làm cho nó quá nặng về calo.
Một số giống khoai môn có chứa một hóa chất nhỏ, giống như tinh thể, ở dạng thô hoặc chưa nấu chín. Chất này được gọi là canxi oxalate và nó hoạt động như một loại thuốc trừ sâu tự nhiên.
Ăn củ khoai môn sống hoặc chưa nấu chín có thể phá vỡ các hóa chất này, và bạn sẽ có cảm giác ngứa trong cổ họng và miệng, do đó gây ngứa rộng. Tiêu thụ oxalate có thể dẫn đến hình thành sỏi thận ở những người rất nhạy cảm. Do đó nấu khoai môn đúng cách có thể dễ dàng ngăn chặn điều này.
Hoài Nguyễn
Theo tạp chí Sống Khỏe
Chủ đề liên quan: