Bệnh truyền nhiễm hôm nay

13 câu hỏi chưa trả lời được về virus Zika

Mặc dù tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã nâng cảnh báo về bệnh do virus Zika lên mức toàn cầu khi hàng ngàn ca trẻ mắc bệnh đầu nhỏ liên quan với Zika xuất hiện tại Brazil.

Nhưng đến nay y học vẫn chưa trả lời được nhiều câu hỏi hóc búa liên quan đến virus này.

1. Có bao nhiêu người nhiễm Zika tại châu Mỹ?

Người ta đưa ra con số ước lượng 500.000 đến 1,5 triệu người, như thế biên độ sai số là khá lớn. Liệu trong một vùng bị ảnh hưởng bởi virus Zika, tỷ lệ người nhiễm là bao nhiêu? Phải chăng là mọi người? Chưa ai biết được!

2. Tại sao dịch bùng phát?

Một lý thuyết đặt ra là virus đã đột biến trở nên dễ gây bệnh hơn. Giả thuyết khác là chỉ cần một ca mắc bệnh xuất hiện ở một vùng có mật độ dân số cao và người dân sống chật chội, và nơi đó có nhiều muỗi sinh sống thì dịch bệnh sẽ có nguy cơ bùng phát ngay.

3. Ai nhiễm bệnh?

Khi nhiễm virus ước tính có khoảng 80% người không có triệu chứng, nhưng con số này cần phải được điều tra sâu hơn. Người ta không biết liệu những người này có khả năng lan truyền virus hay không và thậm chí tại sao họ lại không có triệu chứng.

4. Virus Zika có gây bệnh đầu nhỏ không?

Đây là mối bận tâm lớn nhất trong vụ dịch lần này, thế nhưng mối liên hệ giữa Zika và những dị tật bẩm sinh vẫn chỉ ở mức “nghi ngờ mạnh mẽ”. Trong vài tháng qua, Brazil đã ghi nhận nhiều ca nhiễm virus Zika cũng như nhiều ca mắc bệnh đầu nhỏ, nhưng việc chứng minh mối liên hệ giữa hai chuyện này vẫn chưa kết thúc.

5. Bệnh nguy hiểm ra sao?

Nếu virus Zika gây bệnh đầu nhỏ thì khả năng là bao nhiêu? Có phải mọi trường hợp nhiễm đều dẫn đến dị tật sơ sinh? Hoặc chỉ là 1 phần trăm, 1 phần ngàn? Cho đến thời điểm này chưa ai làm rõ được nỗi lo lắng cho những thai phụ.

6. Có một giai đoạn nguy hiểm trong thai kỳ khi nhiễm virus?

Nếu virus Zika gây bệnh đầu nhỏ thì giai đoạn nào của thai kỳ là nguy hiểm? Một số gợi ý tam cá nguyệt đầu tiên (12 tuần lễ đầu) là quan trọng nhất, nhưng một số bác sĩ khác lại cho rằng giai đoạn nguy hiểm có thể kéo dài đến tận tuần lễ 29. Và nguy cơ này có thể thay đổi theo thời gian.

7. Virus gây tổn thương não như thế nào?

Một số bệnh nhiễm trùng như rubella có thể làm tổn thương sự phát triển não thai nhi. Nhưng người ta vẫn chưa biết làm thế nào Zika có thể băng qua được nhau thai và làm tổn thương sự phát triển của não.

Cần một thời gian lâu nữa để y học hiểu biết được tường tận về virus Zika


8. Việc phát ra triệu chứng có làm thay đổi nguy cơ hay không?

Khoảng 4/5 người nhiễm là không phát triệu chứng. Nhưng liệu những người nhiễm bệnh thầm lặng này có cùng nguy cơ gây bệnh đầu nhỏ như người có triệu chứng sốt hoặc nổi ban hay không? Một hội chứng bệnh thần kinh hiếm gặp là Guillain-Barre có liên quan đến việc nhiễm virus Zika và người ta vẫn chưa biết được bệnh nhân nào có nguy cơ nhiều nhất.

9. Điều gì đang xảy ra ở châu Phi và châu Á?

Đầu tiên virus được phát hiện châu Phi rồi một số phần của châu Á cho đến khi lan đến Brazil và bùng phát. Liệu những lục địa có số dân khổng lồ dễ mắc bệnh này có khả năng bùng phát Zika hay không? Zika chỉ lãng vãng ở đây và không được phát hiện trong nhiều năm, vì thế phần lớn dân chúng đã có miễn dịch? Khó cho rằng Zika là mối đe dọa toàn cầu khi không biết được câu trả lời.

10. Sự bùng phát số ca trẻ đầu nhỏ thật sự là nhiều như thế nào?

Có nhiều thắc mắc về chất lượng dữ liệu trước khi bùng phát Zika và tình hình hiện tại. Con số của các năm trước có thể là ít so với thực tế trong khi đó những ca nghi ngờ lại được đưa vào quá nhiều. Trong số 4.783 ca đầu nhỏ, 404 ca được xác nhận, 709 ca bị loại trừ và 3.670 ca vẫn còn chờ xác minh.

11. Virus Zika có thể lan truyền bởi loài muỗi khác không?

Virus Zika hiện được lan truyền bởi muỗi Aedes aegypti, nhưng đó là loài muỗi sống ở những đất nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Có lo lắng rằng Zika có thể được lan đi bởi những loài muỗi khác như muỗi cọp châu Á. Loài muỗi này thích những vùng có khí hậu ôn hòa hơn như một số quốc gia châu Âu.

Y học chưa xác định ngoài muỗi Aedes còn loài muỗi nào có thể lan truyền được virus Zika

12. T*nh d*c có nguy cơ lớn như thế nào?

Dường như đa số ca mắc bệnh là do muỗi Aedes truyền bệnh khi muỗi cắn một người có virus và truyền virus này sau khi cắn người kế tiếp. Nhưng mới đây người ta ghi nhận một trường hợp nhiễm virus qua đường quan hệ T*nh d*c. Không rõ điều này xảy ra thường xuyên như thế nào.

13. Còn tính miễn dịch với Zika là gì?

Một khi nhiễm virus Zika liệu người ta có được bảo vệ suốt đời như bệnh sởi hay không? Hay là cần phải nhiễm nhiều lần người ta mới có được khả năng miễn dịch thật sự? Tính miễn dịch này sẽ kéo dài bao lâu? Những câu hỏi này sẽ cho chúng ta biết đợt bùng phát bệnh hiện tại có thể thể kéo dài bao lâu và liệu việc chích ngừa có hiệu quả hay không.

Theo Bình Yên - Tiếp thị thế giới

Mạng Y Tế
Nguồn: Alo bác sĩ (http://alobacsi.com/13-cau-hoi-chua-tra-loi-duoc-ve-virus-zika-n240886.html)

Tin cùng nội dung

Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY