Càng già càng dễ suy dinh dưỡng

Gầy vì chán ăn

Sau khi điều trị viêm dạ dày một thời gian, bà Hoàng Ngọc Bích (67 tuổi, phường Tương Mai, Q. Hoàng Mai, Hà Nội) luôn cảm thấy chán ăn. Bà không ăn nhiều như trước, không cảm thấy ngon miệng và cũng không thấy đói. Mấy đứa con bà đều rất lo lắng và cố gắng thay đổi nhiều món ăn khác nhau, giàu chất dinh dưỡng như lươn, cháo yến, chim bồ câu… hay mua nhiều loại sữa, thuốc bổ về cho mẹ.

Nhưng tình hình vẫn không có biến chuyển nhiều, nhìn thức ăn mà bà dửng dưng lắc đầu “Mẹ không đói, cũng chẳng muốn ăn gì cả”. Sức khỏe bà Bích suy yếu đi thấy rõ. Bà gầy hơn, quần áo mặc rộng hơn, người lúc nào cũng xanh xao, mệt mỏi, đôi lúc hay cáu gắt, tinh thần kém minh mẫn, chỉ vận động một lát đã thấy chóng mặt, chân tay rã rời…

Cuối cùng anh con trai phải đưa bà đi khám, các bác sỹ kết luận bà đã bị suy dinh dưỡng. Nguyên nhân do suy giảm chức năng theo độ tuổi. Muốn ăn ngon miệng, các giác quan phải tốt. Nhưng người cao tuổi thì mắt đã dần mờ, mũi ngửi kém đi, vị giác và xúc giác không còn nhạy cảm nên ăn uống thường kém ngon.

Bên cạnh đó, trong trường hợp của bà Bích, do tiền sử bệnh viêm dạ dày nên hệ tiêu hóa không tốt như những người khác. Tuyến nước bọt bị xơ hoá làm giảm khả năng bài tiết nước bọt khiến ăn ít ngon miệng hoặc không ngon miệng dẫn đến… ngại ăn.

Suy dinh dưỡng do đâu?

Theo chuyên gia dinh dưỡng Bùi Quang Sáng (Chủ nhiệm khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Quân Y 354): Ở người cao tuổi, nhiều cơ quan chức năng đã bị suy giảm. Cơ nhai và xương hàm teo dần theo thời gian, răng lung lay và mất răng, răng giả không khít hàm. Các tuyến nước bọt cũng teo nên hoạt tính tiêu hóa của nước bọt bị giảm sút khiến nhai nuốt thức ăn xuống thực quản khó khăn. Bộ máy tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả hơn dễ gây táo bón, đầy hơi làm giảm cảm giác thèm ăn.

Những bệnh kinh niên như ung thư, bệnh phổi, bệnh tim hay các bệnh về đường tiêu hóa đều đưa đến suy dinh dưỡng do cản trở sự hấp thu dinh dưỡng cần thiết như sắt, đường lactose. Ngoài ra, một số người cao tuổi vẫn uống rượu.

Các cụ uống ít một lần nhưng lại nhiều lần trong ngày, còn gọi là nhâm nhi cho ấm bụng, tiêu cơm. Nhưng rượu là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh tâm thần như trầm cảm mạn tính, sa sút trí tuệ… từ đó gây tác động lớn đến tiêu hóa và dễ dẫn đến suy dinh dưỡng.

Những người nghiện rượu rất chán ăn, thậm chí không muốn ăn bất kỳ loại thực phẩm nào ngoài rượu. Đây thực sự là mối nguy hiểm lớn. Vì rượu không mang chất dinh dưỡng nào cho cơ thể, mặt khác lại gây giảm chức năng gan. Chức năng gan suy giảm thì cảm giác thèm ăn càng mất đi và tệ hơn nữa sẽ dẫn đến xơ gan.

Một nguyên nhân cũng không thể bỏ qua, chính tâm lý không coi trọng dinh dưỡng, không chú ý đến ăn uống, nghĩ rằng ăn gì cũng được, cốt sao cho no bụng đã gây nhiều tác hại cho sức khỏe. Bên cạnh đó, người cao tuổi thường rất ít vận động, sống thụ động, cơ thể không có sự tiêu hao năng lượng nên cảm thấy ăn cũng được, không ăn cũng được.

Ở người bị suy dinh dưỡng, ban đầu sẽ không cảm thấy sự biến đổi nhiều. Nhưng theo thời gian nếu không can thiệp cơ thể sẽ ngày một gầy đi, sức khỏe suy giảm, các bệnh đang có sẽ trầm trọng hơn, di chuyển khó khăn, dễ ngã, dễ bị tai nạn, vết bầm trên da lâu tan, tóc rụng nhiều, hay buồn nôn... Người bị suy dinh dưỡng thường đờ đẫn, lơ là với mọi người, với những việc xảy ra xung quanh, trở nên khó tính hơn trước.

Suy dinh dưỡng còn khiến hệ miễn dịch hoạt động kém đi, dễ dàng mắc các chứng bệnh truyền nhiễm, tăng rối loạn và các bệnh chuyển hóa. Khả năng hoạt động cũng giảm sút và tăng nguy cơ tử vong.

Hoàng Lan