Histoplasmosis là một bệnh nhiễm nấm có thể không gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, ở người cao tuổi có hệ miễn dịch kém có thể có những triệu chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng dẫn đến các biến chứng lâu dài…
Biểu hiện khi nhiễm nấm Histolasmosis
Hầu hết trong thời gian bị nhiễm Histoplasmosis, người bệnh không có triệu chứng mà chỉ có hiện tượng mệt mỏi nhẹ giống như là bị cảm lạnh thông thường như: nhức mỏi cơ thể, tức ngực, ớn lạnh, ho, mệt mỏi, sốt, đau đầu. Do vậy, người bệnh không biết đã bị
nhiễm nấm. Cũng có một số người có khuynh hướng dễ bị nhiễm trùng nặng, đó là: những người bị ung thư, HIV, sử dụng corticosteroid kéo dài, có tiền sử bệnh phổi, như bệnh khí thũng, người ghép tạng, người già và trẻ em.Thời gian ủ bệnh: Theo Trung tâm Kiểm soát và Bảo vệ bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), các triệu chứng này thường xuất hiện 3-17 ngày sau khi một người bị hít phải nấm này. Trên lâm sàng có thể gặp thể Histoplamosis mạn tính, lan tỏa và giảm thị lực do nhiễm Histomosis mắt.Histoplasmosis mạn tính: Bệnh có thể trở thành mạn tính khi tình trạng này kéo dài từ 2 tuần đến vài tháng. Hay gặp ở những người có hệ miễn dịch kém như HIV. Các triệu chứng Histoplasmosis mạn tính bao gồm: ho, gây ra đờm màu vàng đậm; sốt nhẹ; đổ mồ hôi đêm; khó thở; giảm cân… Ngoài ra, bệnh Histoplasmosis mạn tính còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến phổi.Histoplasmosis lan tỏa: Một số người có thể phải trải qua một dạng bệnh Histoplasmosis nặng hơn, được biết đến như là chứng Histoplasmosis lan tỏa. Tình trạng này là khi nhiễm trùng lan rộng vượt ra ngoài phổi của một người và nhiễm vào các cơ quan khác của cơ thể. Điều này khiến bệnh nghiêm trọng hơn và có thể gây Tu vong. Các triệu chứng của Histoplasmosis lan tỏa có thể là: xuất huyết dạ dày; đau đầu; tụt huyết áp; khó thở; sưng phổi và gan; loét trong miệng và môi; sốt; mệt mỏi; lượng máu thấp… Sự lan tỏa Histoplasmosis đòi hỏi phải nằm viện và dùng Thu*c kháng nấm.Nhiễm Histoplasmosis mắt: Đôi khi Histoplasmosis có thể di chuyển từ phổi đến mắt. Lúc này bệnh được gọi là hội chứng Histoplasmosis mắt hoặc OHS. Theo Viện mắt Quốc gia Hoa Kỳ, OHS là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người từ 20 - 40 tuổi ở Mỹ. Một người thường không gặp triệu chứng gì trong vài ngày đầu sau khi bị nhiễm Histoplasmosis và bị OHS. Tuy nhiên, theo thời gian, chúng có thể có những thay đổi về thị lực, chẳng hạn như đường lượn sóng hoặc những điểm mù. Nhiễm Histoplasmosis có thể xảy đến ở bất kể tuổi nào. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm
nấm histoplasmosis cũng dẫn đến nhiễm trùng mắt và mắc OHS.
Vậy ai có nguy cơ ?
Nấm Histoplasma capsulatum là đối tượng chính liên quan đến việc lây nhiễm Histoplasmosis. Nấm phát triển mạnh ở những khu vực ẩm ướt, tối tăm và có thể tìm thấy trong đất. Khi một người đào đất, đặc biệt trong một khu vực kín như chuồng trại hoặc chuồng gà, các bào tử nấm bắt đầu luân chuyển trong không khí. Người ta hít vào theo không khí, nấm xâm nhập vào phổi và có thể gây nhiễm trùng.Những người làm nghề có liên quan đến đất đai có nhiều nguy cơ nhiễm bệnh Histoplasmosis như: các nhà khảo cổ học, công nhân xây dựng, nông dân, nhà địa chất học, người làm việc trong hoặc khám phá hang động…Các bào tử từ nấm Histoplasma capsulatum quá nhỏ đến mức người ta không thể nhìn thấy chúng khi làm việc trong những môi trường này.Một số hoạt động và các khu vực có nguy cơ cao nhiễm Histoplasma như: khu vực bị sạt lở, cắt và vận chuyển gỗ từ các khối gỗ để lâu hoặc từ cây ch*t, tham gia vào việc phá dỡ, tu sửa hoặc làm việc trong các tòa nhà cũ, làm việc trong khu chăn nuôi gà, đặc biệt khi tiếp xúc với phân chim, phân dơi.
Điều trị có khó?
Khi một người mắc bệnh Histoplasmosis cấp tính, điều trị triệu chứng kèm với điều trị hỗ trợ, bao gồm: Dành thời gian nghỉ ngơi; Uống nhiều nước; Uống Thu*c giảm đau. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài hơn 4 tuần, bác sĩ sẽ kê đơn dùng Thu*c chống nấm.Những người bị bệnh Histoplasmosis mạn tính có thể dùng Thu*c chống nấm như amphotericin hoặc itraconazole. Những loại Thu*c này có thể giúp tiêu diệt nấm, nhưng có thể ảnh hưởng đến chức năng thận và/hoặc gan của người bệnh, đặc biệt là amphotericin. Cần được giám sát chặt chẽ nếu kê các loại Thu*c này. Nếu một người có HIV, họ có thể phải dùng Thu*c chống nấm trong suốt quãng đời còn lại.Với bệnh nhân mắc Histoplasma lan tỏa, phải cần đến liệu pháp ôxy để hỗ trợ hô hấp và dùng Thu*c chống nấm truyền qua tĩnh mạch (IV) để điều trị.Với bệnh nhân có Histoplasmosis mắt, phải được điều trị bằng phẫu thuật laser. Điều này phá hủy mô võng mạc bị tổn thương nhằm ngăn ngừa sự nhiễm trùng gây thêm tổn thương cho mắt. Phương pháp laser này không phục hồi thị lực mà còn có nguy cơ bị mất thị lực.
Mai Hương(
(Theo Rachel Nall, RN, BSN, CCRN))