Theo Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng, tốc độ tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm đạt 1,81% là đáng ghi nhận trong bối cảnh nhiều nền kinh tế trên thế giới và khu vực tăng trưởng âm, rơi vào tình trạng suy thoái.
Tuy nhiên, mức tăng trưởng GDP của quý 2 chỉ đạt 0,36% là điều đáng quan tâm. Trong bối cảnh đó, việc đẩy mạnh đầu tư công là một trong những giải pháp ưu tiên, quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước giải ngân 6 tháng đầu năm là 159.397 tỉ đồng, đạt 33,9% kế hoạch (cùng kỳ đạt 28,56% kế hoạch Quốc hội giao); trong đó: vốn trong nước là 145.270 tỉ đồng (đạt 37,55% kế hoạch), vốn nước ngoài là 7.06 tỉ đồng (đạt 12,52% kế hoạch), vốn chương trình mục tiêu quốc gia là 7.065 tỉ đồng (đạt 25,85% kế hoạch).
Liên quan đến việc giải ngân một số dự án lớn, dự án quan trọng quốc gia như dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, báo cáo của Bộ GTVT cho hay đến nay đã cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng toàn tuyến. Tổng số vốn đã giải ngân của 11 dự án thành phần là 3.437 tỉ đồng/8.970 tỉ đồng kế hoạch năm 2020, đạt 38,3%.
Cụ thể: Đối với 3 dự án thành phần đang thực hiện theo hình thức đầu tư công (Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn, Cầu Mỹ Thuận 2 và đường dẫn hai đầu cầu) giải ngân 1.014 tỉ đồng/3.400 tỉ đồng kế hoạch năm 2020, đạt 29,82%.
Đối với 5 dự án thành phần đang thực hiện theo hình thức đối tác công tư (QL45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo) giải ngân 1.338 tỉ đồng/3.016 tỉ đồng kế hoạch năm 2020, đạt 44,36%.
Đối với 3 dự án thành phần mới được Quốc hội chấp thuận chuyển đổi hình thức đầu tư PPP sang đầu tư công (Mai Sơn - Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây) tại Nghị quyết số 117/2020/QH14 ngày 19.6.2020 giải ngân (chỉ GPMB do chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh dự án) 1.085 tỉ đồng/2.554 tỉ đồng kế hoạch năm 2020, đạt 42,48%.
Hiện nay, Văn phòng Chính phủ đang lấy ý kiến thành viên Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về triển khai Nghị quyết số 117/2020/QH14 ngày 19.6.2020 của Quốc hội. Như vậy, tiến độ thực hiện dự án và giải ngân cơ bản đáp ứng theo đúng kế hoạch đề ra.
Với dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, dự án này được giao kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giai đoạn 2016-2020 là 18.500 tỉ đồng, lũy kế vốn bố trí từ kế hoạch năm 2018 đến năm 2020 là 18.195 tỉ đồng.
Tại khoản 3 Điều 1 Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24.11.2017 của Quốc hội về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cảng hàng không quốc tế Long Thành, Quốc hội đã quy định Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.
Đồng thời, tại Báo cáo số 3696/BC-UBND ngày 3.4.2020, UBND tỉnh Đồng Nai cam kết giải ngân toàn bộ số vốn được giao trong năm 2020. Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2020, dự án giải ngân là 689,923 tỉ đồng, lũy kế giải ngân đến nay là 1.827 tỉ đồng, đạt 10,1% kế hoạch được giao.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai, 6 tháng cuối năm 2020 sẽ hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao đất khu vực ưu tiên 1.810 ha trong năm 2020; tiếp tục kiểm đếm, lập phương án bối thường khu vực còn lại trong năm 2020, bàn giao mặt bằng trong quý 2.2021.
Như vậy, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đã giao của dự án đạt mức rất thấp, khó có khả năng hoàn thành giải phóng mặt bằng, bàn giao đất và giải ngân hết kế hoạch vốn NSTW được giao như đã như cam kết của UBND tỉnh Đồng Nai và quy định tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội.
Dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ đã được Bộ Giao thông vận tải giao kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2020 là 932 tỉ đồng. Hiện nay đang trong quá trình lựa chọn nhà thầu, dự kiến đến ngày 20.8.2020 sẽ phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng gói thầu khảo sát, thiết kế.
Báo cáo của Bộ KH-ĐT cho hay, tổng số vốn đầu tư phát triển nguồn NSNN kế hoạch năm 2020 được Quốc hội thông qua là 470.600 tỉ đồng, chia ra vốn trong nước: 410.600 tỉ đồng, vốn nước ngoài 60.000 tỉ đồng. Trong đó tỷ lệ vốn đầu tư của các bộ, cơ quan trung ương chiếm 22,9% và vốn đầu tư của các địa phương chiếm 77,1% tổng số.
Theo ông Dũng, việc giao kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2020 khác so với các năm trước. Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch đầu tư công vốn NSNN năm 2020 theo tổng mức vốn đã được Quốc hội quyết định cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, giao một lần toàn bộ kế hoạch vốn trước ngày 30.11.2019; các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân bổ chi tiết mức vốn kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2020, danh mục, mức vốn bố trí của từng dự án cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc và UBND cấp dưới.
Đến nay đã có 52/53 các bộ, cơ quan trung ương và 63/63 địa phương có phương án phân bổ vốn NSNN năm 2020 cho các đơn vị. Tuy vậy, hiện nay mới có 35 bộ, cơ quan trung ương và 22 địa phương giao chi tiết hết 100% kế hoạch vốn cho các dự án; 06 bộ, cơ quan trung ương và 17 địa phương giao chi tiết trên 90% cho các dự án; còn lại 12 bộ, cơ quan trung ương và 24 địa phương giao chi tiết dưới 90% cho các dự án.
Tổng số vốn NSNN các bộ, cơ quan trung ương và địa phương giao chi tiết cho các dự án đủ điều kiện giải ngân vốn là 443.195 tỉ đồng, đạt 94,2% kế hoạch đầu tư vốn được Thủ tướng Chính phủ giao (470.600 tỉ đồng).
Số vốn còn lại chưa giao chi tiết cho các dự án là 27.404 tỉ đồng, số vốn này không lớn, chiếm 5,8% kế hoạch. Tuy nhiên trong năm 2020 việc chậm giao chi tiết kế hoạch đầu tư vốn cho các dự án vẫn xảy ra tại một số bộ, cơ quan trung ương. Từ năm 2021 trở đi, việc giao kế hoạch đầu tư công trung hạn sẽ được thực hiện thường xuyên, liên tục khi có đề xuất sẽ khắc phục được hạn chế này của năm 2020.
Nhìn chung, người đứng đầu Bộ KH-ĐT đánh giá, thực trạng giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 6 tháng năm 2020 cơ bản tương tự như các năm trước, tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng tăng mạnh trong những tháng cuối năm.