Từ xa xưa, với phong tục " Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, Tết Thanh Minh đã trở thành một trong những ngày lễ quan trọng, thiêng liêng, khắc sâu vào tâm trí của mỗi người dân Việt Nam. Để biết thêm nhiều điều về ngày lễ này và ngày lễ Thanh Minh vào ngày nào, hãy cùng
Thanh minh (Tết hay Tiết thanh minh) là 1 trong 24 tiết khí (tính theo lịch tiết khí) được tính theo quy luật vận hành của mặt trời - là khoảng thời gian bắt đầu từ ngày 4 hoặc 5 tháng 4 dương lịch cho đến hết 20 hoặc 21 tháng 4 dương lịch. Thanh có nghĩa là trong, Minh có nghĩa là sáng. Vì vậy Tiết có nghĩa là khoảng thời gian khí trời trong sáng và thanh khiết.
Tết Thanh Minh có bắt nguồn từ Trung Quốc cổ đại. Theo sử sách, vào đời Xuân Thu, có vua Tấn Văn Công của nước Tấn, gặp nạn phải bỏ quê hương đi lưu vong. Lúc ấy, có một vị hiền sĩ tên Giới Tử Thôi luôn giúp vua vượt qua khó khăn. Lúc hết lương thực, ông đã tự mình cắt thịt ở đùi nấu cho vua ăn, vua biết sự tình rất biết ơn ông. Giới Tử Thôi phò tá vua 19 năm, trải qua biết bao hoạn nạn. Nhưng sau này, khi vua giành lại được quyền lực của mình, ông phong thưởng hậu hĩnh cho người đã có công nhưng lại quên mất Tử Thôi đã giúp mình. Tử Thôi cũng không oán giận gì và sau đó cùng mẹ ở ẩn ở núi Điền Sơn.
Sau này, khi vua nhớ đến ông, có ý phong thưởng nhưng ông đã từ chối. Để Tử Thôi ra ngoài, vua đã hạ lệnh đốt rừng nhưng ông và mẹ không ra và ch*t cháy. Vua cảm thấy thương xót nên đã lập miếu thờ. Từ đó, ngày tết Thanh Minh cũng xuất hiện. Và đặc biệt trong nhân gian, mọi người kiêng dùng lửa ngày 3/3 - 5/3 âm lịch, ăn thức ăn lạnh. Cũng chính về thế, mà trong thời gia 3 ngày đó còn được gọi là Tết Hàn Thực.
Ngày tết này được du nhập vào Việt Nam từ thời Lý nhưng đã thay đổi ý nghĩa. Bên cạnh đó nó còn gắn liền với tục Tảo Mộ. Vào ngày này, tất cả mọi người dù đi đâu cũng cố gắng trở về nhà tụ tập bên mâm cơm gia đình và cùng người thân đi tảo mộ.
Thanh minh tuy không phải là cái tết lớn, nhưng lại gắn liền với đạo đức, với bổn phận con người Việt Nam – bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những người đi trước. Đây chính là ngày giỗ tổ chung để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên. Tết thanh minh năm nay 2020 rơi vào ngày 13/3 âm lịch.
Vào tiết Thanh minh người dân thường đi tảo mộ (cắt cỏ, đắp thêm đất lên mộ) để tưởng nhớ tổ tiên, người thân đã khuất. Theo cách tính từ xưa, tiết thanh minh là khoảng thời gian bắt đầu từ khoảng ngày 4 hay 5 tháng 4 khi kết thúc tiết xuân phân và kết thúc vào khoảng ngày 20 hay 21 tháng 4 dương lịch.