Để không bị kiểm soát bởi các quy định khắt khe của cơ quan quản lý dược thực phẩm, nhà sản xuất gắn lên sản phẩm mác “thực phẩm chức năng”. Và để “mê hoặc” người tiêu dùng bởi khả năng kỳ diệu và hiệu quả tức thì của nó, người bán lại quay ngược lại, gọi nó là “thuốc”.
Quảng cáo… trên trời về thuốc tăng cường cơ bắp
Nắm bắt nhu cầu làm đẹp của cả hai phái (với nam giới là cơ bắp cuồn cuộn, với nữ giới là thân hình săn chắc), các nhà sản xuất đã cho ra đời không ít sản phẩm gắn mác “thuốc tăng cường cơ bắp”. Các sản phẩm này vào Việt Nam chủ yếu qua đường “xách tay” và rao bán tràn lan trên mạng thông qua các web rao vặt, các diễn đàn mua bán… với những lời quảng cáo “một tấc lên trời”.
Và người tiêu dùng nếu không cảnh giác có thể bị mê hoặc bởi những lời quảng cáo có cánh, đại loại: “TestoRx™ giúp bạn có một thân hình cường tráng. Sản phẩm TestoRx™ chứa đựng các thành phần đã được chứng minh trên lâm sàng về những kết quả ngoài sức mong đợt của bạn, giúp bạn nổi trội trong phòng tập thể hình và cả trên giường ngủ… Tăng khối lượng cơ bắp và sự cường tráng của gân cốt” (đăng trên
www.vatgia
...).
Theo như lời người bán thì, uống loại thuốc này vào thì cơ thể của chúng ta hoàn toàn có thể có được vẻ đẹp cơ bắp, sự cường tráng của gân cốt và cả… “khoản ấy”. Không chỉ có TestoRx™, những cái tên thương mại của dòng sản phẩm này như Whey Isolate VP2, Anabolic Amino 2222, Anavar, Equipoise… cũng xuất hiện tràn lan trên mạng. Trong số đó nổi trội hơn cả là “thuốc cường tráng cơ bắp Whey Isolate VP2”.
Theo người bán, đây là “một trong những loại siêu cường protein tốt nhất trên thế giới để tăng cường sự cường tráng của cơ bắp”, “giúp tăng khối lượng cơ bắp và sự cường tráng cơ thể một cách rõ rệt”. Nhà cung cấp cũng khẳng định chắc như đinh đóng cột là rằng nó giúp “kiến tạo cơ bắp mạnh và nhanh hơn bất kỳ sản phẩm nào”.
Để tìm hiểu thực hư, chúng tôi liên hệ đến số điện thoại 09…8612 hỏi mua Whey Isolate VP2 thì được biết là bên cung cấp lúc nào cũng sẵn sàng. Khi được hỏi về công dụng và lượng thuốc phải dùng thì người này cho biết: “Em không thể ước lượng anh uống bao lâu thì hiệu nghiệm, nó cũng không phải là thuốc tiên nên không thể trong một cái nháy mắt là xong, nhưng em thấy nhiều người uống… cơ cứ cuồn cuộn ra” (?!).
Đi tìm sự thật
Theo BS. Cao Hồng Phúc, Học viện Quân y: “Về bản chất, thuốc tăng cường cơ bắp thực chất là những sản phẩm có bổ sung hai hormone trong cơ thể là hormone sinh dục nam testosteron và hormone GH. Theo nhận định của tôi thì không thể có một thứ thuốc nào có thể tự động làm cho các thớ cơ này nở ra. Bởi, những cơ bắp nở nang mà chúng ta nhìn thấy và sờ thấy đơn giản là sự phì đại của các thớ cơ. Mà muốn có được sự phì đại này thì chỉ có một cách duy nhất là tập luyện thể thao, thể hình”.
Tuy nhiên, không ít người khi sử dụng các sản phẩm này thường có cảm giác cơ co khoẻ khoắn hơn, dễ dàng hơn nên yên tâm rằng cơ bắp của mình đã được tăng cường và càng “tín nhiệm” chúng hơn. Thực tế hoàn toàn không phải như vậy. Theo phân tích của bác sĩ Phúc, cảm giác khỏe khoắn ở cơ bắp mà bạn có được thực chất là nhờ các chất tổng hợp đồng hoá từ các loại hormone trong cơ thể (phổ biến nhất là hormone sinh dục nam testosteron và hormone GH) mà nhà sản xuất đã đưa vào trong sản phẩm”.
Hai loại hormone này có tác dụng làm tăng chuyển hoá mạnh mẽ ở mô cơ, làm tăng tổng hợp protein cho cơ nên tạo ra được cảm giác cường tráng và mạnh mẽ. Nhưng kỳ thực, chúng không làm cải thiện sức mạnh cơ bắp theo đúng nghĩa (tức là làm phì đại sợi cơ) mà chỉ làm tăng chuyển hoá tạm thời ở mô cơ mà thôi. Việc dùng nó không thể tạo ra những thớ cơ cuồn cuộn hay sự cường tráng cơ bắp như các nhà quáng cáo đang tung hô.
Tác dụng ảo, hệ quả thực của thuốc tăng cường cơ bắp
Trong khi tác dụng chỉ là “ảo” thì các loại thuốc được quảng cáo tăng cường cơ bắp này lại đưa đến những tác dụng phụ không hề đơn giản. Ngoài tác động lên hệ cơ, testosteron trong các sản phẩm này còn tác động lên hàng loạt bộ phận khác và gây ra những tác dụng phụ không thể kiểm soát.
Rõ ràng testosteron không phải là hormone chuyên biệt cho cơ mà là hormone đặc thù của hệ sinh dục với 3 chức năng cơ bản: biệt hoá các đặc điểm giới tính ở cơ thể nam, kích thích tăng tạo tinh trùng và tác dụng trên chuyển hoá. Nhà sản xuất đã lợi dụng tác động trên chuyển hoá protein mà đặc biệt là protein cơ để bào chế ra các thuốc có tác động giả làm cường tráng. Nhưng họ đã không để tâm đến một nguy cơ là gây ra những biến đổi giới tính trầm trọng và làm thay đổi khả năng sinh sản đối với người sử dụng.
Cụ thể, nếu dùng ở phụ nữ thì sẽ gây ra rối loạn nội tiết, trở nên “nam tính hóa” với các biểu hiện như mọc râu ở cằm, mép, giọng ồm ồm. Da trở nên sần sùi, thô ráp, xuất hiện trứng cá nhiều trên mặt. Trẻ vị thành niên dùng các sản phẩm này có thể gây dạy thì sớm, làm giảm khả năng sinh sản (vì lúc này cơ quan sinh sản chưa phát triển hoàn toàn). Lượng testostero có trong sản phẩm sẽ làm ức chế ức chế việc sản xuất hormone kích thích tăng trưởng cơ quan sinh sản của tuyến yên; khiến cho cơ quan này không hoặc khó phát triển. Lạm dụng chất này còn có thể làm ảnh hưởng trầm trọng đến gan, gây viêm gan.
Còn với hormone GH, việc lạm dụng cũng khiến người sử dụng phải trả giá đắt. Nếu dùng ở trước độ tuổi dậy thì, nó cũng gây dậy thì sớm. Còn nếu sử dụng ở những người trưởng thành thì nó sẽ dẫn đến dư thừa GH, gây bệnh cường GH với biểu hiện các đầu ngón tay, chân to, mặt, cằm to, thô, thậm chí trở nên biến dạng.
Vì vậy, bác sĩ Phúc nhấn mạnh: “Thay vì kỳ vọng vào ảo tưởng vào những thứ không có thật. Để có những cơ bắp săn chắc điều tốt nhất bạn có thể làm là luyện tập thể dục một cách bài bản”.
(Bài viết tư vấn bởi BS. Cao Hồng Phúc, Học viện Quân y)
Theo chuyên đề
Sức khỏe gia đình (NXB Y học)
Chủ đề liên quan: