Sôi động “chợ” bán thuỷ sâm
Qua lời giới thiệu hồ hởi của chị Quỳnh Đông (Q.Bình Thạnh, Tp.HCM) về con thủy sâm mà chị đang sở hữu, chúng tôi không khỏi tò mò muốn tìm hiểu thực hư về một thức uống mà hiện nay nhiều người truyền tai nhau là có thể chữa được bá bệnh.
Qua tìm hiểu thực tế, phong trào nuôi, dùng và mua bán thủy sâm tại Tp.HCMchủ yếu qua truyền tai nhau. Ngoài một số người chiết nuôi thủy sâm từ những người thân quen, thì hầu hết, để có được thủy sâm, đều phải tìm mua qua mạng.
Trong vai một người đi mua thủy sâm, dạo một vòng qua các trang web mua bán thủy sâm, người mua thực sự bị choáng ngợp bởi hàng loạt lời mời chào “có cánh” về công dụng tuyệt vời của thủy sâm. Và không quên để lại tên, địa chỉ, số điện thoại liên lạc của người bán.
Điều đáng nói là giá cả của thủy sâm không có chuẩn và rất tùy tiện. Giá cả thì người bán muốn “hét” giá bao nhiêu cũng được nên chênh lệch “một trời một vực”, từ 10.000/con đến… 350.000đ/con. Đặc biệt, nhằm dụ người mua thủy sâm với số lượng lớn, người bán mở luôn dịch vụ giao hàng tận nơi, khuyến mãi, ưu đãi nếu mua hàng với số lượng lớn.
Dừng lại ở một đầu mối, chúng tôi gọi điện đặt hàng qua chị T.H., số điện thoại 01698… 868 với giá 150.000 đ/con thuỷ sâm. Không đầy một giờ đồng hồ sau, thuỷ sâm được người bán mang tới trong một hũ nhựa, được bọc kín bằng một túi nilon sơ sài, không nhãn mác, không có lấy một dòng thông tin về nơi sản xuất, hạn sử dụng.
Người giao hàng sau khi hướng dẫn cặn kẽ về cách nuôi khá phức tạp: “nuôi trong lo thuỷ tinh, sứ hoặc plastic, tuyệt đối không dùng lọ bằng kim loại, không được cho thủy sâm tiếp xúc với kim loại, nuôi bằng hỗn hợp nước trà lipton và đường, để bình vào chỗ mát, không để nơi có ánh mặt trời chiếu trực tiếp vào”; đã không quên phát thêm một tờ rơi về công dụng sản phẩm, cách nuôi và số điện thoại liên hệ.
Ngờ vực khi uống trực tiếp một loại thức uống chưa rõ nguồn gốc, chúng tôi hỏi người bán có sử dụng loại thức uống này không thì được trả lời: “chị cứ yên tâm sử dụng, loại này em bán đắt hàng lắm, ở nhà em có nuôi rất nhiều. Em thì không uống do thuỷ sâm không dùng cho người mới đẻ dậy. Chỉ có chồng và mẹ uống thôi”. Tuy nhiên, khi cầm trên tay chai nước thuỷ sâm khuyến mãi đã được làm sẵn, với lời dặn: “chỉ cần cho vào tủ lạnh uống ngay”, chúng tôi dè chừng không dám uống bởi khi mở hộp con giống ra, mùi chua xông lên nồng nặc.
1 thức uống chữa 27 loại bệnh?
Trong khi ở Việt Nam, vẫn chưa có một nghiên cứu khoa học uy tín nào công bố chính thức công dụng thực sự của thủy sâm, thì những lời rao về công dụng sản phẩm quảng bá thủy sâm có thể chữa được 27 bệnh vẫn tiếp tục được lan truyền. Và không ít người vẫn tiếp tục tin, nuôi và uống nước từ thủy sâm.
Theo như những lời quảng cáo thì, loại đồ uống này có thể trị được các bệnh từ đơn giản như táo bón, tiêu chảy, mất ngủ, đau cơ bắp vai cổ… cho đến những bệnh nguy hiểm hơn như đái tháo đường, ung thư, chóng mặt do thiếu máu lên não, gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ… Phụ nữ uống vào thì chống lão hóa, làm tóc bạc trở lên đen hơn, mọc dày hơn, cơ thể săn chắc…. Nam giới uống thủy sâm mong có được cơ thể cường tráng, tăng sự sung sức về sinh lý.
Đặc biệt, phong trào nuôi và uống thủy sâm làm dấy lên hy vọng mơ hồ cho những người bị bệnh nan y. Người ta rỉ tai nhau, nếu bệnh nhân bị bệnh về thận uống 90 ngày sẽ điều hòa được chứng các chứng bệnh; bệnh nhân ung thư uống 1 lít/ ngày thì giảm bớt đau đớn, cải thiện bệnh. Và thậm chí, có thể uống sâm suốt đời mà không lo tác dụng phụ.
Để tăng thêm độ tin cậy, những người ban hàng qua mạng còn “vin” vào khoa học, trích dẫn các tài liệu ở nước ngoài như nghiên cứu của bác sĩ P.Ben, GS. TS Paupell ở Nhật Bản; bác sĩ SK Lenar ở Đức… mà không ai có thể kiểm chứng được.
Chỉ là giấm lên men
Để có câu trả lời chính xác về lợi ích thực sự của thủy sâm, chúng tôi đã mang con giống thuỷ sâm mua được, “gõ cửa” các nhà chuyên môn làm trong ngành y học. Song ngay cả những người hoạt động trong lĩnh vực đông y cũng chưa nghe đến về loại thức uống lạ này. Trả lời câu hỏi của chúng tôi, BS.Trương Thìn, Chủ tịch Hội Đông Y Tp.HCM cũng lắc đầu: “Tôi không biết đến loại thức uống nào có tên thủy sâm, cũng như những công dụng chữa bá bệnh của nó”.
Tiếp tục tìm hiểu sâu hơn về loại đồ uống này, chúng tôi được GS.TS Dương Trọng Hiếu, nguyên bác sĩ Bệnh viên Y học Cổ truyền TƯ cho hay: “Thủy sâm thực ra là con giấm lên men từ bã chè, muốn có được nó thì chỉ cần bã chè và nước chè lên men khoảng 1 tuần. Nhờ quá trình lên men nên nước chè ban đầu có vị chát sẽ trở thành chua chua. Loại đồ uống này đã có từ lâu, người dân không lạ gì, cách đây 30-40 năm ở quê tôi đã thấy. Có thể để cho nó có vẻ quý thì người ta gán thêm chữ ‘sâm’ vào thôi”.
Bác sĩ Hiếu cũng cho biết thêm, hiện ở Việt Nam chưa có nghiên cứu hay đánh giá nào về vấn đề này. Vì vậy, người uống cần cẩn trọng, bởi thủy sâm thực chất là nấm, không nên uống quá nhiều và thường xuyên để có thời gian đào thải.
Như vậy, từ góc độ chuyên môn, một khi chưa có kết quả nào khẳng định tác dụng cũng như những tác dụng phụ của đồ uống từ thủy sâm thì người dân nên cẩn trọng và cảnh giác với những lời đồn thổi về tác dụng của nó để tránh “tiền mất, tật mang”.
Thùy Trang
Chủ đề liên quan: