Viêm gan B là gì?
Viêm gan B là căn bệnh nguy hiểm do virus Hepatitis B Virus - HBV gây ra. Đây là loại virus có khả năng lây truyền nhanh chóng và gây ra những mối nguy hại cho gan.
Các cuộc điều tra gần đây cho thấy, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B cao trong quần thể dân cư nói chung.
Bệnh viêm gan B do virus Hepatitis B Virus - HBV gây ra
Nhiều người bị nhiễm bệnh thường không cảm thấy triệu chứng gì bất thường và thậm chí không hề biết mình mắc bệnh.
Có khoảng 90% trẻ em sinh ra có mẹ mắc bệnh đều bị lây nhiễm viêm gan B.
Nếu bạn mắc bệnh viêm gan B trên 6 tháng hoặc lâu hơn thì được coi là mắc bệnh mãn tính.
Bệnh viêm gan B ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe?
Những bệnh nhân mắc viêm gan B mãn tính thường không có triệu chứng gì rõ nét và phần lớn không biết mình đang mắc bệnh, họ vẫn sinh hoạt bình thường.
Tuy nhiên, sau nhiều năm hoặc hàng chục năm mắc bệnh mà không được phát hiện và điều trị, bệnh nhân có thể bị tổn thương gan do virus viêm gan B.
Có khoảng 1/4 số người mắc viêm gan B bị tổn thương gan nghiêm trọng và có thể dẫn tới ung thư gan hoặc suy gan.
Bệnh viêm gan B lây nhiễm như thế nào?
Virus viêm gan B lây nhiễm thông qua máu và dịch tiết cơ thể. Siêu vi gây bệnh nằm trong máu và dịch tiết cơ thể của bệnh nhân.
Nếu người bình thường tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết cơ thể của người bệnh tại các vị trí có vết cắt hoặc chỗ hở trên da sẽ rất dễ mắc bệnh.
Virus HBV sống rất dai, chúng có thể sống trong máu khô suốt nhiều ngày. Vì thế, nếu bạn quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ với người nhiễm bệnh, hoặc tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết cơ thể của bệnh nhân qua vết thương hở thì nguy cơ lây bệnh rất cao.
Các em bé sinh ra từ người mẹ mắc bệnh viêm gan B cũng có khả năng mắc bệnh do tiếp xúc với chất dịch cơ thể của mẹ trong quá trình sinh nở.
Triệu chứng viêm gan B
Viêm gan B cấp tính
Ở giai đoạn cấp tính, gan đã bắt đầu có những tổn thương gây ảnh hưởng tới chức năng gan, đồng thời cơ thể cũng xuất hiện những triệu chứng bất thường.
- Sốt: Người bệnh có thể sốt nhẹ trong những ngày đầu tiên bệnh khởi phát, thường sốt nhiều hơn vào buổi tối hoặc chiều tối. Cơ thể cảm giác mệt mỏi, uể oải.
- Đau bụng, đau khớp: Nhiều người bệnh cho biết họ cảm thấy đau bụng ở vùng gan, gần xương sườn bên phải. Khi vận động cảm giác cơn đau tăng lên.
- Rối loạn tiêu hóa nhẹ: khó tiêu, chán ăn, nước tiểu vàng sẫm.
- Vàng da:
Triệu chứng này là điển hình ở bệnh viên viêm gan B cấp tính. Bạn có thể nhận thấy người bệnh bị vàng da, vàng mắt và cả móng.
Hầu hết các triệu chứng này không nặng mà chỉ ở mức nhẹ nên nhiều người thường chủ quan và bỏ qua. Chính vì thế vô tình khiến virus phát triển nhanh và mạnh, dẫn tới viêm gan B cấp tính.
Một số ít người bệnh có các dấu hiệu nặng hơn, có thể phát hiện bệnh sớm và được can thiệp kịp thời để giảm triệu chứng.
Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu thường thấy ở bệnh nhân viêm gan B
Viêm gan B mãn tính
Viêm gan B mãn tính có hai dạng: viêm gan B thể không hoạt động (người lành mang virus gây bệnh) và viêm gan B thể hoạt động.
Với người mắc viêm gan B thể không hoạt động thì không có bất cứ triệu chứng hay biểu hiện gì. Bởi virus chỉ nằm trong cơ thể nhưng không hoạt động, cũng không tàn phá gan.
Ngược lại, nếu mắc viêm gan B thể hoạt động, thì gan sẽ bị tổn thương nặng nề hơn so với giai đoạn cấp tính, nhưng biểu hiện triệu chứng thì không rõ rệt và khó nhận biết.
Bởi lá gan có khả năng tái tạo rất tốt, nên dù bị tổn thương nó vẫn có thể hoạt động một cách tương đối bình thường trong suốt thời gian dài mà khôn có dấu hiệu rõ rệt nào cả.
Giai đoạn này có thể kéo dài vài năm, thậm chí đến cả chục năm mà người bệnh không phát hiện ra.
Chỉ đến khi gan đã bị tổn thương trầm trọng thì các triệu chứng mới xuất hiện trở lại. Triệu chứng viêm gan B mãn tính khá giống với cấp tính nhưng có thay đổi về mức độ và tần suất.
- Mệt mỏi, suy kiệt: Bệnh nhân viêm gan B mãn tính ở giai đoạn xuất hiện triệu chứng thường có cảm giác mệt mỏi, chán ăn, uể oải không muốn hoạt động, thường xuyên cảm thấy buồn bực, khó chịu trong người.
- Sốt cao: Bệnh ở giai đoạn nặng, người bệnh sẽ có dấu hiệu sốt kéo dài, thường sốt nhiều vào buổi chiều. Tình trạng sốt có thể do các chất độc bên trong dồn vào máu hoặc tế bào gan bị hoại tử.
- Rối loạn tiêu hóa: Bệnh nhân viêm gan B mãn tính thường bị rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Người bệnh hay gặp tình trạng khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn, đi ngoài thất thường, phân nát...
- Vàng da: Giai đoạn đầu của viêm gan B mãn tính, người bệnh chưa xuất hiện dấu hiệu vàng da. Nhưng khi bệnh đã ở mức rất nặng thì sẽ xuất hiện dấu hiệu này. Da có màu vàng đậm ở toàn thân, mắt vàng, nước tiểu vàng sậm như màu nước trà. Nếu có dấu hiệu này bệnh nhân cần đến ngay các cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe và được điều trị.
- Xuất huyết dưới da: Khi xuất hiện triệu chứng này nghĩa là bệnh nhân viêm gan B đã ở giai đoạn nặng của bệnh. Các ban xuất huyết hoặc chấm ứ máu hiện lên dưới da, bên cạnh đó còn có tình trạng chảy máu chân răng, chảy máu mũi do cơ chế đông máu của cơ thể bị suy giảm. Một số ít bệnh nhân còn có thể bị xuất huyết đường tiêu hóa.
- Đau hạ sườn bên phải: Bệnh viêm gan B khi đến mức độ nặng, hoặc chớm xơ gan do virus viêm gan B sẽ có biểu hiện đau hạ sườn bên phải. Triệu chứng này là do gan bị viêm, dẫn tới sưng và chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh đó gây ra đau đớn. Tùy thuộc vào từng người mà mức độ đau không giống nhau. Nhưng thường đau hơn khi vận động.
Những biến chứng nguy hiểm của viêm gan B
Suy gan cấp
Đây là một trong những biến chứng thường gặp của bệnh viêm gan B. Khi bệnh nhân bị suy gan cấp sẽ có dấu hiệu buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, vàng da và mắt, rối loạn chức năng đông máu.
Trường hợp suy gan nặng còn có biểu hiện suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy thận và bệnh nhân có thể tử vong đột ngột nếu không được cấp cứu kịp thời.
Xơ gan
Khi virus liên tục tấn công vào các tế bào gan sẽ khiến gan bị tổn thương nghiêm trọng, xuất hiện các vết sẹo, mô xơ khiến gan bị xơ hóa.
Tình trạng xơ gan sẽ khiến chức năng gan suy giảm. Điều nguy hiểm là các vết sẹo và mô gan đã xơ hóa sẽ không thể phục hồi được.
Ung thư gan
Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh viêm gan B. Theo các chuyên gia, bệnh nhân mắc viêm gan B mãn tính có nguy cơ biến chứng thành ung thư gan cao gấp 20 lần so với người bình thường.
Ung thư gan là căn bệnh rất nguy hiểm, khó điều trị và có tỷ lệ tử vong cao.
Viên gan D
Con đường duy nhất khiến bạn mắc viêm gan D là khi đã bị nhiễm viêm gan B. Khi bệnh viêm gan B diễn tiến nặng khiến tế bào gan bị hủy hoại, bạn có thể sẽ mắc cùng lúc cả viêm gan B lẫn viêm gan D.
Điều trị viêm gan B
Điều trị viêm gan B cấp tính
Giai đoạn cấp tính là trong vòng 6 tháng đầu tiên kể từ khi virus viêm gan B xâm nhập vào cơ thể.
Với người có hệ miễn dịch tốt có thể tự khỏi bệnh trong giai đoạn này, nhất là nếu bạn phát hiện sớm và điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Với những bệnh nhân có biểu hiện bệnh sớm và triệu chứng nghiêm trọng, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp giảm triệu chứng.
Người bệnh cần thăm khám thường xuyên, làm các xét nghiệm để theo dõi tình hình của bệnh và đảm bảo virus viêm gan B đã được đào thải hết ra khỏi cơ thể.
Các bác sĩ cũng có thể chỉ định một số phương pháp nhằm tăng miễn dịch, thúc đẩy khả năng tiêu diệt virus hiệu quả hơn.
Điều trị viêm gan B mãn tính
Sử dụng thuốc tân dược
Với các bệnh nhân viêm gan B mãn tính, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc tân dược để điều trị bệnh. Có hai nhóm thuốc chính là thuốc điều hòa miễn dịch và nhóm thuốc kháng virus.
Có thể sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp cả hai nhóm thuốc để đạt được hiệu quả cao nhất.
Bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ khi sử dụng thuốc, không tự ý tăng hay giảm liều lượng thuốc.
Điều trị bằng Đông y
Với phương pháp Đông y, bệnh nhân sẽ sử dụng các loại thảo dược nhằm điều dưỡng khí huyết của gan, điều hòa chức năng tì và thận, giúp là giảm sự tụ máu tại gan.
Một số vị thuốc đông y thường được sử dụng cho bệnh nhân viêm gan B như: diệp hạ châu, cà gai leo, nhân trần, bạch thược, bạch truật...
Phòng tránh viêm gan B như thế nào?
Tiêm vắc xin phòng viêm gan B
Đây là biện pháp phòng tránh viêm gan B hiệu quả nhất hiện nay. Theo đó, trẻ sơ sinh cần được viêm vắc xin này ngay trong vòng 24 giờ sau khi sinh để hạn chế lây nhiễm từ mẹ sang con.
Liều vắc xin viêm gan B đầy đủ ở cả người lớn và trẻ em gồm 3 mũi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. Nếu được tiêm đầy đủ và đúng lịch, tỷ lệ kháng thể chống lại virus viêm gan B có thể lên đến hơn 90%.
Một số biện pháp khác
- Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để phòng tránh lây nhiễm viêm gan B và nhiều căn bệnh khác.
- Trước khi mang thai, phụ nữ cần kiểm tra xem mình có mắc viêm gan B không? Nếu có người mẹ cần thường xuyên thăm khám để đảm bảo an toàn và có các biện pháp phòng tránh lây nhiễm sang con.
- Khi chăm sóc bệnh nhân viêm gan B cần đảm bảo an toàn, băng kín các vết thương hở để tránh lây nhiễm.
- Không xăm trổ, xỏ khuyên, xăm mắt, xăm môi, làm răng, châm cứu… tại những địa điểm không uy tín và an toàn.
- Không dùng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kìm bấm móng… với những người không rõ tình trạng sức khỏe vì chúng là những dụng cụ có thể dính máu bị nhiễm bệnh.
Như Quỳnh
Theo chuyên đề Sức khỏe Gia đình
Chủ đề liên quan: