Cây thuốc quanh ta hôm nay

Cây dược liệu cây Thiên Môn - Asparagus Cochinchinensis

Theo đông y Thiên môn vị ngọt, đắng, tính hàn; có tác dụng dưỡng âm thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, nhuận Thường dùng chữa: Phổi khô ho khan, lao phổi, viêm họng mạn tính, ho gà; họng khô khát nước, buồn phiền mất ngủ; bạch hầu; viêm mũi; đái tháo đường; táo bón kéo dài; ung thư vú. Thiên đông, Dây tóc tiên, Tên khoa học Asparagus Cochinchinensis (Lour.) Merr là loài thực vật có hoa trong họ Măng tây. Loài này được (Lour.) Merr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1919

1.Hình ảnh và mô tả Cây Thiên Môn - Asparagus Cochinchinensis

Thiên môn, Thiên đông, Dây tóc tiên - Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr., thuộc họ Thiên môn - Asparagaceae.

Cây Thiên Môn - Asparagus Cochinchinensis

Tên Khoa học: Asparagus cochinchinensis (Lour.) Merr.

Tên tiếng Việt: Thiên môn đông; Tút thiên nam

Tên khác: Melanthium cochinchinensis Lour.; Anguillaria cochinchinensisSpreng.;

Mô tả cây: Cây bụi thấp phân cành rất nhiều, leo hay mọc tựa, có khi khá dài. Cành nhẳn, hình trụ, có gai cong; các cành nhỏ mảnh, có rãnh rõ, không có gai. Diệp chi phẳng, hình lưỡi liềm, dài tới 2,5cm.

Cụm hoa gồm nhiều hoa đa tính, màu trắng, xếp 1 - 2 cái, ít khi 3 cái, trên các nhánh nhỏ, ở nách các diệp chi; nụ hoa hình trứng. Hoa đực có bao hoa gồm 6 mảnh. 6 nhị và nhụy lép không có vòi và đầu nhụy. Hoa cái có bao hoa như hoa đực, có khi ngắn hơn và bao phấn tiêu giảm, bầu dạng túi có vòi ngắn và đầu nhụy hình tam giác. Quả mọng, màu trắng, hình cầu; hạt hình cầu, đen.

Phân bố ở Nhật Bản, Triều Tiên, Trung Quốc, Lào và Việt Nam. Ở Việt Nam, có gặp từ Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Giang, Ninh Bình vào  tới Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Khánh Hòa.

Cây mọc hoang, leo lên các bụi ở đồi núi, nơi sáng

Ra hoa vào tháng 5.

Cây được trồng khắp nơi để làm cảnh và lấy rễ củ làm Thu*c chữa phổi khô ho khan, lao phổi, viêm họng mạn tính, ho gà, họng khô khát nước, buồn phiền mất ngủ, bạch hầu, viêm mũi, đái tháo đường, táo bón kéo dài. Dùng ngoài giã đắp trị đinh nhọt, viêm mủ da và rắn cắn.

2.Thông tin mô tả Dược Liệu

Bộ phận dùng: Rễ củ - Radix Asparagi, thường có tên là Thiên đông

Bộ phận dùng: Rễ củ - Radix Asparagi, thường có tên là Thiên đông.

Nơi sống và thu hái: Cây của miền Ðông á ôn đới, mọc hoang và cũng thường được trồng ở nhiều nơi. Trồng bằng gốc cây. Thu hái rễ củ vào mùa khô, đem về loại bỏ rễ con, tẩm ướt nước cho mềm, không ngâm lâu, hoặc đồ chín, rút bỏ lõi, thái mỏng, phơi hay sấy khô.

Thành phần hóa học: Trong củ có tinh bột, đường, chất nhầy và khoáng chất. Hoạt chất chính là asparagin, một acid amin có tác dụng lọc máu, dẫn lưu gan thận, ruột, phổi, làm dịu, kích thích tim, lợi tiểu, giảm đường huyết, nhuận tràng.

Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, đắng, tính hàn; có tác dụng dưỡng âm thanh nhiệt, sinh tân chỉ khát, nhuận phế chỉ khái.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường dùng chữa: Phổi khô ho khan, lao phổi, viêm họng mạn tính, ho gà; họng khô khát nước, buồn phiền mất ngủ; bạch hầu; viêm mũi; đái tháo đường; táo bón kéo dài; ung thư vú. Liều dùng 6-12g, dạng Thu*c sắc. Dùng ngoài giã cây tươi đắp trị đinh nhọt, viêm mủ da, rắn cắn.

Đơn Thu*c:

1. Ho nhiều đờm nóng: Thiên môn bỏ lõi, sao vàng 20g, Bách bộ rửa sạch, bỏ lõi, tẩm nước gừng sao qua 10g, vỏ rễ Dâu, cạo bỏ vỏ ngoài, tẩm mật nướng chín 10g, cùng sắc uống.

2. Thu*c bổ chữa suy nhược: Thiên môn nấu thành cao lỏng, trộn với rượu Ðẳng sâm và uống trước bữa ăn.

3. Bổ phổi, chữa ho, khô cổ: Thiên môn nấu thành cao lỏng, thêm rượu uống (có thể phối hợp với lá Tỳ bà, Bách hợp, Thạch hộc, Trần bì). Hoặc dùng Thiên môn 15g, củ Sinh địa, rễ Sa sâm mỗi vị 12g sắc uống.

4. Ho gà: Củ Thiên môn, Bách bộ, quả Qua lâu, mỗi vị 6g; vỏ Quýt, củ Bối mẫu, mỗi vị 3g, sắc uống.

Mạng Y Tế
Nguồn: Y dược học (https://www.ydhvn.com/news/cay-duoc-lieu-cay-thien-mon-asparagus-cochinchinensis)

Tin cùng nội dung

Tải ứng dụng Mạng Y Tế trên CH PLAY