Theo quan điểm của nhiều người, nhà triết học Immanuel Kant là một người có cuộc sống nhàm chán. Trong hơn 40 năm, ông thức dậy mỗi sáng lúc 5:00 và dành ba giờ để viết lách. Sau đó, ông sẽ giảng bài tại cùng một trường đại học trong đúng 4 giờ chiều. Kant ăn trưa tại cùng một nhà hàng mỗi ngày. Sau đó, vào buổi chiều, ông đi bộ qua cùng một công viên, trên cùng một tuyến đường, và trở về nhà cùng một thời điểm, mỗi ngày.
Nhưng không thể phủ nhận Kant là một trong những nhà tư tưởng quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử triết học hiện đại.
Theo ông, triết lý đạo đức quyết định các giá trị của chúng ta, những gì chúng ta quan tâm và những gì chúng ta không quan tâm đến. Các giá trị là cơ sở để đưa ra các quyết định, hành động và niềm tin của chúng ta. Hay nói cách khác triết lý đạo đức quyết định mọi thứ trong cuộc sống của chúng ta.
“Hành động bất kể đối với bản thân chúng ta hay với người khác, luôn luôn phải là một mục đích đúng đắn chứ không đơn thuần chỉ là một phương tiện.”
Hãy thử đối chiếu quy tắc của Kant vào cuộc sống:
- Nói dối là sai bởi vì bạn đang đánh lừa hành vi có ý thức của người khác để đạt được mục tiêu của riêng bạn. Do đó, bạn đang đối xử với người đó như một phương tiện cho mục đích của riêng bạn. Do đó, nói dối là phi đạo đức.
- Gian lận là phi đạo đức vì một lý do tương tự. Bạn đang vi phạm những kỳ vọng của người khác cho mục đích cá nhân của riêng bạn.
- Bạo lực: bạn đang đối xử với một người khác như một phương tiện để giải tỏa mục đích của bản thân. Và điều này hoàn toàn đáng lên án!
Công thức của Kant là một lý thuyết về đạo đức nhưng nó cũng vượt xa đạo đức thông thường.
- Lười biếng - Và bạn thường cảm thấy có lỗi về nó? Tất cả chúng ta đều biết rằng việc trì hoãn chắc chắn gây hại về lâu dài. Chúng ta thường bị lợi ích ngắn trước mắt như sự thoải mái tạm thời làm quên đi những nhiệm vụ dài hạn.
Khi bạn đang ngồi trên ghế sofa, làm mới bảng tin Facebook lần thứ 28, bạn đang ngầm để tâm trí và sự chú ý của mình tiếp nhận niềm vui đơn thuần. Bạn không tối đa hóa tiềm năng ý thức của mình. Điều này không chỉ xấu mà còn là hành vi phi đạo đức. Bạn đang làm hại chính mình.
- Mọi người tìm kiếm sự hài lòng và chấp thuận - Tìm kiếm sự chấp thuận và những người làm hài lòng buộc bạn phải thay đổi hành động và lời nói của mình để che giấu những gì bạn thực sự nghĩ hay cảm nhận. Cố gắng làm hài lòng mọi người dẫn đến các mối quan hệ độc hại.
- Nhiệm vụ của việc tự cải thiện - Hầu hết các triết gia tin rằng cách sống tốt nhất là tăng hạnh phúc càng nhiều càng tốt, và giảm bớt đau khổ càng nhiều càng tốt. Thay đổi cách tiếp cận hoàn toàn khác có thể cải thiện cuộc sống không ngờ.
Kant định nghĩa tự cải thiện là phát triển khả năng kỷ luật. Và ông coi tự cải thiện như một nghĩa vụ, một nghĩa vụ chung đặt lên tất cả chúng ta.
Tuân thủ nguyên tắc không chỉ tạo ra một cuộc sống tốt hơn cho bản thân mà còn là một cuộc sống tốt hơn cho tất cả những người xung quanh bạn. Tương tự như vậy, việc không tuân thủ sẽ tạo ra những đau khổ không cần thiết cho bản thân và cho những người xung quanh.
Khả năng trung thực của bạn với chính mình sẽ làm tăng mức độ trung thực của bạn với người khác. Và sự trung thực của bạn với người khác sẽ ảnh hưởng đến họ thành thật hơn với chính họ, điều này sẽ giúp họ cải thiện cuộc sống. Điều này đúng cho tất cả các khía cạnh của Quy tắc của Kant, cho dù đó là sự trung thực, năng suất, lòng nhân ái hay sự chấp thuận.
Tự trọng là biết giá trị của chính bạn, biết rằng mỗi con người, bất kể họ là ai, đều xứng đáng có các quyền và phẩm giá cơ bản. Mọi ý thức đều thiêng liêng và phải được đối xử như vậy. Nói dối chính mình cũng là phi đạo đức như nói dối người khác. Tự yêu thương và chăm sóc bản thân không phải là thứ bạn học hoặc thực hành. Chúng là một nhiệm vụ bắt buộc của mỗi cá nhân.
Theo Mark Manson
Theo Lưu Ly