1. Như vậy tôi nghe. Một thời, Thế Tôn trú tại Rãjagaha, tại veluvana, Kalandakanivãpa, chỗ nuôi dường các con sóc. Lúc bấy giờ, Sigãla, gia chủ tử, dậy sớm, ra khỏi thành Rãjagaha, với áo thấm nước, với tóc thấm nước, chấp tay đảnh lễ các phương hướng, hướng Đông, hướng Nam, hướng Tây, hướng Bắc, hướng Trên, hướng Dưới.
2. Rồi Thế Tôn buổi sáng đắp y, cầm y bát vào thành Rãjagaha khất thực. Thế Tôn thấy Sigãla, gia chủ tử, dậy sớm, ra khỏi thành Rãjagaha, với áo thấm nước, với tóc thấm nước, chấp tay đảnh lễ các phương hướng, hướng Đông, hướng Nam, hướng Tây, hướng Bắc, hướng Trên, hướng Dưới. Thấy vậy Ngài nói với Sigãla, gia chủ tử:- Này Gia chủ tử, vì sao Ngươi dậy sớm, ra khỏi thành Vương Xá, với áo thấm ướt, với tóc thấm ướt chấp tay đảnh lễ các phương hướng, hướng Đông, hướng Nam, hướng Tây, hướng Bắc, hướng Trên, hướng Dưới?
Bạch Thế Tôn, thân phụ con khi gần ch*t có dặn con: Này con thân yêu, hãy đảnh lễ các phương hướng”. Bạch Thế Tôn, con kính tín, cung kính, tôn trọng, đảnh lễ lời nói của thân phụ con, buổi sáng dậy sớm, ra khỏi thành Rãjagaha, với áo thấm ướt, với tóc thấm ướt, chấp tay đảnh lễ các phương hướng, hướng Đông, hướng Nam, hướng Tây, hướng Bắc, hướng Trên, hướng Dưới.
- Thưa vâng, bạch thế tôn. Sigãla, gia chủ tử vâng lời Thế Tôn
Thế Tôn giảng như sau
4. Thế nào là bốn nghiệp phiền não đã được diệt trừ? Này Gia chủ tử, một là nghiệp phiền não sát sanh; hai là nghiệp phiền não trộm cắp; ba là nghiệp phiền não tà dâm; bổn là nghiệp phiền não nói láo. Bốn nghiệp phiền não này đã được trừ diệt. Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Thiện Thệ thuyết giảng xong, bậc Đạo Sư lại giảng thêm:
Sát sanh và trộm cắp,
Nói láo, lấy vợ người,
Kẻ trí không tán thán,
Những hạnh nghiệp như vậy.
5. Thế nào là không làm ác nghiệp theo bốn lý do? Một là ác nghiệp làm do tham dục; hai là ác nghiệp làm do sân hận; ba là ác nghiệp làm do ngu si; bốn là ác nghiệp làm do sợ hãi. Này Gia chủ tử, vì vị Thánh đệ tử không tham dục, không sân hận, không ngu si, không sợ hãi, nên không làm ác nghiệp theo bốn lý do. Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Thiện Thệ thuyết giảng xong, bậc Đạo Sư lại giảng thêm:
Ai phải lại Chánh Pháp,~ Vì thâm, sân, úy, si,
Thanh danh bị sứt mẻ,~ Như mặt trăng đêm khuyết.
Ai không phản Chánh Pháp,~ Vì tham, sân, bố, si,
Tham danh được tròn đủ,~ Như mặt trăng đêm đầy.
Sáu Nguyên Nhân Phung Phí Tài Sản
Một là đam mê các loại rượu là nguyên nhân phung phí tài sản.
Hai là du hành đường phố phi thời là nguyên nhân phung phí tài sản.
Ba là la cà đình đám hý viện là nguyên nhân phung phí tài sản.
Bốn là đam mê cờ bạc là nguyên nhân phung phí tài sản.
Năm là giao du ác hữu là nguyên nhân phung phí tài sản.
Sáu là thói quen lười biếng là nguyên nhân phung phí tài sản.
Này Gia chủ tử, đam mê các loại rượu có sáu nguy hiểm:
Một là tài sản hiện tại bị tổn thất
Hai là đấu tranh tăng trưởng
Ba là bệnh tật dễ xâm nhập
Bốn là tổn hại danh dự
Năm là để lộ âm tàng
Sáu là trí lực tổn hại.
Này Gia chủ tử, Đam mê các loại rượu có sáu nguy hiểm như vậy.
Này Gia chủ tử, du hành đường phố phi thời có sáu nguy hiểm:
Một là tự mình không được che chở hộ trì
Hai là vợ con không được che chở hộ trì
Ba là tài sản không được che chở hộ trì
Bốn là bị tình nghi là tác giả các ác sự
Năm là nạn nhân các tin đồn thất thiệt;
Sáu là tự rước vào thân nhiều khổ não.
Này Gia chủ tử, du hành đường phố phi thời có sáu nguy hiểm như vậy.
Này Gia chủ tử, la cà đình đám hý viện có sáu nguy hiểm:
Một là luôn luôn tìm xem chỗ nào có múa
Hai là chỗ nào có ca
Ba là chỗ nào có nhạc
Bốn là chỗ nào có tán tụng
Năm là chỗ nào có nhạc tay
Sáu là chỗ nào có trống.
Này Gia chủ tử, la cà đình đám hý viện có sáu nguy hiểm như vậy.
Này Gia chủ tử, đam mê cờ bạc có sáu nguy hiểm:
Một là nếu thắng thì sanh oán thù
Hai là nếu thuia thì tâm sanh sầu muộn
Ba là tài sản hiện tại bị tổn thất
Bốn là tại hội trường lời nói khong đượng tin tưởng
Năm là bằng hữu đồng liêu khinh miệt
Sáu là vấn đề cưới gả không được tín nhiệm, vì người đam mê cờ bạc không xứng để có vợ.
Này Gia chủ tử, đam mê cờ bạc có sáu nguy hiểm vậy.
Này Gia chủ tử, Thân cận các ác hữu có sáu nguy hiểm:
Một là những kẻ cờ bạc
Hai là những kẻ say xỉn
Ba là những kẻ nghiện rượu
Bốn là những kẻ trá ngụy
Năm là những kẻ lừa dối
Sáu là những kẻ bạo động cùng với bạn bè là đồng lõa của người ấy.
Này Gia chủ tử, thân cận ác hữu có sáu nguy hiểm như vậy.
Này Gia chủ tử, thói quen lười biếng có sáu nguy hiểm:
Một là quá lạnh , không làm việc
Hai là quá nóng , không làm việc
Ba là quá trễ , không làm việc
Bốn là quá sớm , không làm việc
Năm là tôi đói quá , không làm việc
Sáu là tôi quá no , không làm việc
Trong khi những công việc phải làm lại không làm. Tài sản chưa có không gầy dựng lên, tài sản có rồi bị tiêu thất. Này gia chủ tử, thói quen lười biếng có sáu nguy hiểm như vậy. Thế Tôn thuyết giảng như vậy.
Thiện Thệ thuyết giảng xong, bậc Đạo Sư lại giảng thêm:
Có bạn gọi bạn rượu,
Có bạn, bạn bằng mồm,
Bạn lúc thật hữu sự,
Mới xứng danh bạn bè.
Ngủ ngày, thông vợ người,
Ưa đấu tranh, làm hại,
Thân ác hữu, xan tham,
Sáu sự não hãi người.
Ác hữu , ác bạn lữ,
Ác hạnh, hành ác xứ,
Đời này cả đời sau,
Hai đời, người bị hại.
Cờ bạc và đàn bà,
Rượu chè, múa và hát
Ngủ ngày, đi phi thời
Thân ác hữu , xan tham,
Sáu sự não hại người.
Chơi xúc xắc, uống rượu
Theo đuổi đàn bà người,
Lẽ sống của người khác,
Thân cận kẻ hạ tiện,
Không thân cận bậc trí,
Người ấy tự héo mòn,
Như trăng trong mùa khuyết.
Rượu chè không tiền của,
Khao khát, tìm tửu điếm,
Bị chìm trong nợ nần,
Như chìm trong bồn nước,
Mau chóng tự hại mình,
Như kẻ mất gia đình.
Ai thói quen ngủ ngày, Thức trọn suốt đêm trường,
Luôn luôn say sướt mướt,
Không thể sống gia đình.
Ở đây ai hay tha:
Ôi lạnh quá , nóng quá.
quá chiều, quá trễ trễ giờ,
Sẽ bỏ bê công việc.
Lợi ích , điều tốt lành
Bị trôi dạt một bên.
Ai xem lạnh và nóng
Nhẹ nhàng hơn cỏ lau
làm mọi công chuyện mình,
Hạnh phúc không từ bỏ.
Tác giả: Tiểu Ngọc