10-20% người trung niên gặp phải tình trạng khủng hoảng tuổi trung niên. |
Bước vào tuổi trung niên, chúng ta có thể phải đối mặt với sự xáo trộn nội tâm về danh tính, lựa chọn cuộc sống và tỷ lệ tử vong của bạn - nói cách khác, đó là một cuộc khủng hoảng tuổi trung niên.
Bác sĩ và nhà phân tâm học Elliott Jacques đã đặt ra thuật ngữ “khủng hoảng tuổi trung niên” vào những năm 1960. Jacques lưu ý rằng những người ở độ tuổi từ giữa đến cuối đời dường như trải qua giai đoạn trầm cảm và thay đổi lối sống đột ngột khi họ đối mặt với ý tưởng về cái chết của chính mình.
Đúng là một số nghiên cứu cho thấy mức độ hài lòng và hạnh phúc trong cuộc sống bị suy giảm khi mọi người đến tuổi trung niên. Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là sự sụt giảm hạnh phúc không phải lúc nào cũng lớn. Và, trong một số nghiên cứu, sự hài lòng của mọi người với cuộc sống dường như tăng lên khi họ bước vào tuổi trung niên và sau đó giảm xuống khi họ bước vào những năm cuối đời. Vì vậy, đối với nhiều người, "khủng hoảng" không phải là thuật ngữ thích hợp để mô tả trải nghiệm cuộc sống giữa đời người của họ. Trong các nghiên cứu, chỉ khoảng 10 đến 20 phần trăm người trưởng thành tuyên bố đã trải qua một cuộc khủng hoảng tuổi trung niên.
Các triệu chứng điển hình có thể là bắt đầu hối tiếc về con đường sự nghiệp của mình và cảm thấy bị mắc kẹt bởi các quyết định tài chính của mình, lo lắng về sự suy giảm sức khỏe hoặc lo lắng về những mục tiêu mà bạn đã bỏ lỡ.
Một số người cũng nhận thấy sự thay đổi hoặc gia tăng trách nhiệm khi họ đến tuổi trung niên. Chẳng hạn, bạn có thể phải bắt đầu chăm sóc cha mẹ già hoặc phải chấp nhận rằng con cái của bạn đang trở nên độc lập hơn.
Tùy thuộc vào hoàn cảnh và cách nhìn của bạn, đó có thể là một khoảng thời gian căng thẳng và khó hiểu. Nhưng tuổi trung niên cũng có thể là thời điểm phát triển, ổn định và vui vẻ. Tìm hiểu các dấu hiệu và nguyên nhân của một cuộc khủng hoảng tuổi trung niên có thể giúp bạn xác định cách xử lý các yếu tố gây căng thẳng thường gặp trong thời gian này của cuộc đời bạn và tìm cách để cải thiện và sống tốt hơn.
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng khủng hoảng tuổi trung niên có thể khác nhau ở mỗi người. Giới tính cũng có thể đóng một vai trò trong việc khủng hoảng tuổi trung niên diễn ra như thế nào. Phụ nữ có nhiều khả năng sẽ trải qua giai đoạn suy ngẫm về bản thân khi họ chuyển từ việc quan tâm đến nhu cầu của người khác sang việc quan tâm đến nhu cầu của bản thân. Mặt khác, đàn ông có nhiều khả năng cảm thấy như thể các quyết định trong quá khứ của họ đã hạn chế các lựa chọn trong tương lai của họ.
Dưới đây là một số dấu hiệu cần lưu ý:
- Nỗi buồn và sự tiếc nuối sâu sắc. Có lẽ bạn đã suy ngẫm về những cơ hội đã bỏ lỡ trong các mối quan hệ hoặc việc làm. Điều này dẫn đến sự bất hạnh sâu sắc với hiện tại và có xu hướng coi nhẹ những khía cạnh tốt đẹp trong cuộc sống của bạn.
Đôi khi chúng ta thường tiếc nuối về những điều đã xảy ra trong quá khứ. |
- Sự bồn chồn và mơ mộng. Bạn có thể cảm thấy buồn chán hoặc kiệt sức với thói quen hàng ngày của mình, cho dù đó là lịch trình làm việc hay các trách nhiệm khác của bạn. Có lẽ bạn bắt đầu mơ mộng về cuộc sống sẽ như thế nào nếu bạn đi theo một con đường sự nghiệp khác hoặc kết hôn với một người bạn đời khác. Mong muốn thay đổi có thể khiến bạn khó tập trung vào những gì trước mắt.
- Cáu gắt. Cảm giác như những quyết định trong quá khứ của bạn đã khiến bạn bị ràng buộc hoặc hạn chế tiềm năng của bạn có thể dẫn đến những cơn tức giận bất ngờ. Bạn có thể trở nên khó chịu với vợ/chồng, cha mẹ già hoặc bạn bè thân thiết nhất của mình vì những điều nhỏ nhặt.
- Hoài niệm. Thay vì tập trung vào những mặt tích cực của hiện tại, bạn bắt đầu lý tưởng hóa lối sống trong quá khứ của mình. Có thể bạn hồi tưởng về việc bạn đã từng chơi thể thao như thế nào hoặc cách mở rộng vòng kết nối xã hội của bạn ở trường đại học.
- Hành vi bốc đồng và buông thả. Bạn có thể bắt đầu mua sắm thả ga hoặc tăng cường sử dụng rượu và ma túy để đối phó với cảm giác bất mãn. Một số người bắt đầu ăn nhiều hơn, ăn quá nhiều vì buồn chán hoặc căng thẳng. Không có hành vi nào trong số này hoàn toàn khiến bạn hài lòng, hơn nữa chúng có thể gây ra những hậu quả về sức khỏe.
- Thay đổi ham muốn tình dục. Một số người cảm thấy ham muốn tình dục tăng vọt, trong khi những người khác lại giảm hứng thú với tình dục. Bạn có thể nghĩ về sự không chung thủy hoặc có hành vi không chung thủy khi bạn nghi ngờ về mối quan hệ hiện tại của mình. Suy nghĩ hẹn hò với ai đó trẻ hơn có thể gắn liền với sự bất an của chính bạn về tuổi già.
- Những thay đổi trong tham vọng. Bạn có thể đột nhiên cảm thấy có động lực để thay đổi cuộc sống của mình, chẳng hạn như chuyển đến một khu vực mới, mua một ngôi nhà mới hoặc đạt được một vị trí cao hơn trong công việc. Đây có thể là một nỗ lực để sửa chữa những gì mà bây giờ bạn cho là “những quyết định tồi tệ trong quá khứ”. Mặt khác, bạn có thể cảm thấy ít có động lực để đạt được những mục tiêu khác khi bắt đầu đặt câu hỏi về mục đích của cuộc đời mình.
Thay đổi vật lí
Tuổi trung niên đồng nghĩa với việc xuất hiện sự xuống cấp của thể chất. |
Có thể bạn không còn lanh lợi như trước đây. Bạn thậm chí có thể dễ bị bệnh hơn hoặc được chẩn đoán mắc một số bệnh như huyết áp cao. Những thay đổi về thể chất này có thể khiến bạn cảm thấy chán nản hoặc lo sợ về tương lai.
Phụ nữ sẽ trải qua thời kỳ mãn kinh, kéo theo một loạt các triệu chứng như bốc hỏa, thay đổi tâm trạng và khó ngủ. Tất cả những điều này có thể góp phần làm tăng căng thẳng tổng thể.
Nam giới có thể bị suy giảm dần dần lượng testosterone khi họ ngoài 30 hoặc 40 tuổi. Tuy nhiên, các yếu tố như bệnh tật, lạm dụng rượu, tác dụng phụ của thuốc và tăng mỡ trong cơ thể cũng có thể làm giảm testosterone. Testosterone thấp có thể dẫn đến các triệu chứng đau buồn như trầm cảm, ham muốn tình dục thấp, rối loạn cương dương và khó ngủ.
Ở tuổi trung niên, nhiều bậc cha mẹ gặp phải Hội chứng tổ ấm trống trải - cảm giác mất mát và cô đơn của một số cha mẹ khi con cái họ rời khỏi nhà lần đầu tiên.
Bạn cũng có thể trải qua những thay đổi trong mối quan hệ của mình với cha mẹ. Đảm nhận vai trò chăm sóc cha mẹ già có thể gây căng thẳng về thể chất và tinh thần. Và sự ra đi của cha mẹ có thể vô cùng đau lòng.
Một cuộc ly hôn là một sự kiện khác có thể góp phần tạo nên một cuộc sống giữa đời đầy biến động. Tách khỏi người bạn đời lâu ngày có thể dẫn đến những cảm xúc mâu thuẫn như buồn bã, tức giận và bối rối. Nếu bạn có con, ly hôn cũng có thể làm phức tạp thêm động lực gia đình của bạn.
Một cuộc khảo sát năm 2019 của Indeed cho thấy trung bình những người thay đổi nghề nghiệp gặp khủng hoảng ở tuổi 39. Nhiều người đang phải gánh vác những trách nhiệm công việc mới khi họ bước vào tuổi trung niên. Nếu bạn không thay đổi nghề nghiệp, bạn có thể đạt được các vị trí cấp cao hơn ở công việc hiện tại của mình. Những người lớn tuổi trung niên khác nhận thấy rằng sự nghiệp của họ đang rất tốt. Sự lặp đi lặp lại trong các công việc hàng ngày của bạn có thể góp phần dẫn đến sự thiếu hoàn thiện ở nơi làm việc.
Nhiều sự kiện nói trên có thể ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính của bạn. Bạn có thể cần phải tiêu nhiều tiền hơn khi đóng vai trò là người chăm sóc cha mẹ mình. Hoặc có lẽ việc chuyển đổi nghề nghiệp đòi hỏi bạn phải giảm chi tiêu. Mất việc làm và những thay đổi đột ngột của thị trường lao động cũng có thể gây ra căng thẳng tài chính vào thời điểm mà đáng lẽ bạn cần được hưởng an nhàn.
Nếu bạn có con cái trưởng thành đang gặp khó khăn về tài chính, bạn có thể phải đối mặt với thêm căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy rằng các bậc cha mẹ ở độ tuổi trung niên đã gia tăng lo lắng và tâm trạng chán nản khi tương lai kinh tế của con cái họ gặp khó khăn.
Một số trải nghiệm thời thơ ấu có thể làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe ngay cả khi bạn đến tuổi trưởng thành. Những yếu tố sức khỏe này sau đó có thể làm cho cuộc sống trung niên của bạn căng thẳng hơn, góp phần gây ra cảm giác khủng hoảng.
Ví dụ, trải qua cái chết của cha mẹ khi còn nhỏ có thể làm tăng khả năng bị trầm cảm sau này trong cuộc sống. Lớn lên trong nghèo khó có thể làm tăng nguy cơ bị căng thẳng mãn tính và bệnh tim khi trưởng thành. Bị cha mẹ đối xử tệ bạc hoặc chứng kiến họ phải ly hôn cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực tương tự.
Tuy nhiên, những hậu quả này không được đặt ra. Các chiến lược đối phó khác nhau có thể giúp bạn kiểm soát các tác nhân gây căng thẳng ở tuổi trung niên cũng như xem cách giải thích thường tiêu cực của xã hội trước đây về quá trình lão hóa.
Chấp nhận sự thay đổi của bản thân để cuộc sống tốt đẹp hơn. |
Thay đổi là điều không thể tránh khỏi khi bạn già đi, và hòa thuận với điều đó là điều quan trọng để tìm thấy sự hài lòng ở tuổi trung niên. Một cách tiếp cận thích ứng với cuộc sống sẽ giúp bạn thích nghi với những thay đổi và trau dồi khả năng phục hồi cảm xúc.
Thừa nhận cảm xúc của bạn. Kìm nén cảm xúc của bạn có thể dẫn đến các chiến lược đối phó không lành mạnh và làm tăng căng thẳng. Thay vì chôn chặt cảm xúc, hãy tìm cách xử lý chúng. Cho dù bạn đang cảm thấy thất vọng và bối rối vì ly hôn hay căng thẳng vì tài chính, hãy cân nhắc viết ra cảm xúc của bạn trong nhật ký. Một người bạn đáng tin cậy cũng có thể là một lối thoát cho cảm xúc.
Xác định và chấp nhận những hoàn cảnh nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng trước một tình huống, hãy đặt câu hỏi liệu bạn có thể làm gì để thay đổi nó không. Chấp nhận những hạn chế của bạn và cố gắng thu hẹp sự tập trung vào những thứ nằm trong tầm kiểm soát của bạn. Ví dụ, thay vì tập trung vào thực tế là con bạn sẽ ra sao khi phải rời khỏi nhà và đi học xa, hãy suy nghĩ về các cách để mở rộng vòng kết nối xã hội của bạn.
Dễ dàng bước vào các tình huống mới. Bạn rất dễ cảm thấy choáng ngợp trước những thay đổi lớn và vai trò mới. Hãy dành thời gian để vạch ra con đường phía trước và chia nhỏ những thách thức lớn thành những bước nhỏ. Có lẽ bạn đang bước vào vai trò chăm sóc cho một người cha già. Bắt đầu bằng cách lập danh sách các công việc mà ông ấy cần giúp đỡ ngay lập tức. Một khi bạn cảm thấy thoải mái khi xử lý những công việc đó, bạn có thể dần dần mở rộng danh sách của mình.
Những tình huống như ly hôn, mất việc làm hoặc tình trạng một tổ ấm trống rỗng có thể khiến bạn phải tìm kiếm mục đích sống khi bước vào tuổi trung niên.
Hãy thử một cái gì đó mới. Thử nghiệm với một sở thích mới, chẳng hạn như nhiếp ảnh hoặc viết sáng tạo. Hoặc thử thách bản thân với một lớp học ngoại ngữ. Làm như vậy sẽ giúp giữ cho bộ não của bạn nhạy bén, mở rộng vòng kết nối xã hội và mang đến cho cuộc sống của bạn một mục đích mới.
Tiếp tục những sở thích cũ. Hãy dành một chút thời gian để suy ngẫm về những sở thích trong quá khứ và những sở thích bị bỏ quên. Bạn có thể muốn quay trở lại diễn xuất, vẽ tranh, chơi bowling hoặc một số hoạt động khác mà bạn từng yêu thích. Đây là một cách tốt để xây dựng ý thức sống có mục đích, nâng cao lòng tự trọng của bạn và gặp gỡ những người bạn mới.
Tham gia các hoạt động cộng đồng. Tình nguyện là cách mang lại ý nghĩa cho cuộc sống của bạn, gia tăng hạnh phúc và cải thiện sức khỏe tinh thần khi bạn bước vào tuổi trung niên.
Tuổi trung niên có thể sẽ mang lại những thay đổi cho cơ thể bạn, thói quen ngủ và ăn uống. Có thể bạn gặp khó khăn hơn khi đi vào giấc ngủ hoặc chạy với tốc độ như cũ. Thay vì cảm thấy chán nản với những thay đổi này, điều quan trọng là dành thêm một chút thời gian để phát triển và duy trì các thói quen lành mạnh.
Đặt mục tiêu tập thể dục thực tế. Nếu bạn chưa bao giờ là một người năng động, hãy bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ tập luyện của bạn. Bạn sẽ không phải vật lộn với những chấn thương trong quá khứ do chơi thể thao và đó có thể là một lợi ích lớn. Nếu bạn là một vận động viên khi còn trẻ, hãy nhớ đặt ra những mục tiêu và kỳ vọng thực tế. Đừng có thói quen so sánh khả năng hiện tại với khả năng trong quá khứ. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc gặt hái những lợi ích của việc tập thể dục:
- Tăng cường chức năng nhận thức.
- Giảm nguy cơ lo lắng và trầm cảm.
- Cải thiện giấc ngủ.
- Hỗ trợ giảm cân hoặc quản lý.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và một số bệnh ung thư.
- Làm chậm quá trình mất mật độ xương.
- Tăng cường cơ bắp.
Đánh giá lại chế độ ăn uống của bạn. Khi bạn bước vào tuổi trung niên, điều quan trọng hơn bao giờ hết là thay thế các thói quen ăn uống không tốt bằng các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn. Thay thế carbs tinh chế với thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt cũng như trái cây và rau cung cấp nhiều chất xơ. Tìm kiếm nguồn canxi và protein lành mạnh để duy trì xương và cơ chắc khỏe.
Ngủ đủ giấc. Tình trạng sức khỏe, thay đổi nội tiết tố và các tác nhân gây căng thẳng hàng ngày có thể khiến bạn khó ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm. Nhưng điều đó không ngăn bạn cố gắng. Giữ phòng ngủ của bạn tối, mát mẻ và yên tĩnh. Thử nghiệm các nghi thức trước khi đi ngủ, chẳng hạn như đọc sách hoặc tắm thư giãn. Ghi lại những gì có vẻ phù hợp nhất với bạn.
Nếu bạn chỉ tập trung hoàn toàn vào những tiêu cực, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều lý do để không hạnh phúc ở tuổi này. Nhưng hãy nhớ rằng mọi giai đoạn của cuộc đời đều có những thăng trầm. Sử dụng các chiến lược sau để chuyển sự tập trung của bạn sang những khía cạnh tích cực của cuộc sống trung niên.
Thực hành lòng biết ơn. Có khía cạnh nào trong cuộc sống của bạn mà bạn đang cho là đương nhiên không? Hãy dành thời gian để đánh giá cao những người trong cuộc sống của bạn và hoàn cảnh mà bạn gặp phải. Lập danh sách những điều bạn biết ơn - tuổi thọ của cha mẹ bạn, sự trưởng thành của con cái bạn, một công việc ổn định, sự độc lập về tài chính.
Nhìn vào thành tích của bạn. Đối với một số người, tuổi trung niên là thời gian suy ngẫm về những cơ hội bị bỏ lỡ. Hãy chống lại những suy nghĩ này bằng cách lập danh sách các thành tích của bạn. Hãy nghĩ về những trở ngại bạn đã vượt qua, những danh hiệu bạn đã được trao tặng hoặc ảnh hưởng tích cực mà bạn đã có đối với những người khác. Suy ngẫm về những quyết định khôn ngoan bạn đã thực hiện và những hành động bạn đã thực hiện, thay vì hối tiếc.
Coi thất bại là cơ hội để phát triển. Cho dù bạn có xem mình đang ở giữa cuộc khủng hoảng tuổi trung niên hay không, bạn sẽ trải qua đủ loại thất bại khi trưởng thành. Tuy nhiên, khi được nhìn nhận dưới góc độ lạc quan, những thất bại có thể là cơ hội để học hỏi và phát triển. Nếu bạn cảm thấy như thể sự nghiệp của mình đã ổn định, hãy thử thách bản thân để phát triển các kỹ năng mà bạn có thể sử dụng ở một công việc mới hoặc vị trí tình nguyện. Nếu bạn không hài lòng với vòng eo ngày càng to, hãy coi đó là động lực để áp dụng các hình thức hoạt động thể chất mới và thú vị.
Không phải ai cũng trải qua khủng hoảng tuổi trung niên, nhưng những người trải qua cuộc khủng hoảng này có thể được hưởng lợi từ các kỹ năng đối phó và sự hỗ trợ tinh thần của bạn bè. Tất cả những điều này sẽ không chỉ giúp họ vượt qua cuộc khủng hoảng hiện tại mà còn giúp họ tìm thấy sự hài lòng sau này trong cuộc sống.
Phong Vũ
Theo Người đưa tin
Chủ đề liên quan: