NSND, đạo diễn, diễn viên Trần Phương đã từ trần ngày 26 tháng 8 năm 2020, hưởng thọ 91 tuổi. Tang lễ của ông sẽ được tổ chức tại Nhà tang lễ Phùng Hưng (Hà Nội) ngày 30/8.
NSND Trần Phương tên thật là Trần Đức Phương, sinh ngày 10/4/1930, tại Thái Nguyên. Năm 16 tuổi, ông tham gia kháng chiến chống Pháp.
Ông trở thành một trong những học viên đầu tiên của Trường Văn nghệ nhân dân được thành lập tại Chiến khu Việt Bắc.
Ông cũng từng theo học kịch với Thế Lữ, Đoàn Phú Tứ; học văn với Nguyên Hồng, Tô Hoài và học chèo với Năm Ngũ, Cả Tam…
Ông là diễn viên, đạo diễn gạo cội của điện ảnh Việt Nam. Năm 1955, ông trở thành diễn viên của Xưởng phim truyện Việt Nam.
Đạo diễn Mai Lộc đã chọn ông cho vai diễn A Phủ trong phim Vợ chồng A Phủ. Bộ phim được sản xuất vào năm 1959, cũng là bộ phim đầu tiên ông tham gia.
Sau đó, ông tiếp tục đảm nhiệm nhiều vai diễn trong những bộ phim đã trở thành kinh điển của điện ảnh cách mạng như vai Khoa, chồng Tư Hậu trong phim Chị Tư Hậu (1962), vai Khiêm trong Tiền tuyến gọi (1969); vai Sơn trong Biển gọi (1967); vai Tiệp trong Ngày lễ Thánh (1976) và vai Lực trong Vợ chồng anh Lực (1971)...
Cùng với sự nghiệp diễn xuất, ông còn là đạo diễn của nhiều bộ phim điện ảnh và truyền hình như Mưa rơi trên thành phố, Dưới chân núi trắng, Tội lỗi cuối cùng, Dòng sông hoa trắng, Hy vọng cuối cùng…
Không những thế, thời phim thị trường nở rộ, ông còn là tác giả của nhiều bộ phim ăn khách như SBC (Săn bắt cướp), Vụ án hồ con rùa…
Bộ phim Tội lỗi cuối cùng (sản xuất vào năm 1980) đã tạo nên hiện tượng phòng vé vào thời điểm đó. Với bộ phim này, NSND Trần Phương đã được trao giải thưởng Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 5.
Ông được trao tặng danh hiệu NSND vào năm 2001, giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật với các tác phẩm Hy vọng cuối cùng, Tội lỗi cuối cùng, Dòng sông hoa trắng vào năm 2007./.
Hà An