| Trong ảnh, một bản dựng lại 3D trong vùng bụng của một xác ướp. Mũi tên chỉ ra một mảng xơ vữa động mạch vôi hóa. (Nguồn: Wann et al) |
Xơ vữa động mạch là sự tích tụ của các mảng chất béo, cholesterol và canxi trong động mạch của một người. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây Tu vong hiện nay ở các quốc gia giàu có trên thế giới. Mặc dù thường được xem là một sản phẩm của lối sống hiện đại, song bằng chứng về căn bệnh này đã được tìm thấy ở người sống khoảng 4.000 trước Công nguyên.
Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu bốn mẫu xác ướp Inuits được bảo quản cực kỳ tốt, những người này đã ăn với chế độ giàu omega 3 có nguồn gốc từ biển, để xem liệu axit béo có cải thiện xơ vữa động mạch hay không. Kết quả cho thấy, chế độ ăn giàu omega-3 không hoàn toàn đảm bảo chống lại sự tích tụ mỡ máu.
Bác sĩ tim mạch L. Samuel Wann của Ascension Healthcare ở Milwaukee và các đồng nghiệp đã nghiên cứu bốn xác ướp Inuit được lấy từ Bảo tàng Khảo cổ học và Dân tộc học Peabody, Cambridge.
Dựa trên quần áo và đồ vật xung quanh mộ, các nhà khảo cổ đã kết luận rằng, xác ướp được chôn cất vào những năm 1500. Họ sống theo nhóm trong những túp lều làm từ đá, xương cá voi và da hải cẩu. Con mồi của họ gồm cá, chim, động vật biển có vú và caribou - với chế độ ăn uống có nguồn gốc từ biển này có khả năng cung cấp hàm lượng lớn axit béo omega-3.
Ba trong số các xác ướp được phát hiện được gọi là "mảng xơ vữa vôi hóa" - sự tích tụ của các mảng chất béo trong các động mạch xuất hiện dưới dạng các vùng mật độ cao. Sự tích tụ được nhìn thấy tương tự như ở người sống bị xơ vữa động mạch - mặc dù trong trường hợp của các xác ướp, không rõ liệu tình trạng này có phải là nguyên nhân cái ch*t của họ hay không.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng, bản chất phức tạp của chứng xơ vữa động mạch gây khó khăn cho việc xác định nguyên nhân cụ thể, chẳng hạn như tác dụng phòng ngừa của chế độ ăn giàu omega-3. Các yếu tố khác - như khói từ môi trường sống được tạo ra bởi việc sử dụng các lửa cháy trong nhà - có thể đã một phần tạo ra chứng xơ vữa động mạch trong dân số Inuit cổ đại này.
Báo Thế giới và Việt Nam