Đau cũng có thể là triệu chứng của thoát vị đĩa đệm thắt lưng, thoái hóa cột sống do tuổi già, lao cột sống thắt lưng, viêm cột sống do vi trùng hoặc nguyên nhân khác, bệnh viêm dính cột sống, vẹo cột sống...
Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra. Biểu hiện đau nhức một bên hoặc cả hai bên thắt lưng; đau nhói, đau âm ỉ, cũng có thể có cảm giác đau nhức, lạnh tê, có khi lan sang vùng mông. Đau hơn khi lao động hoặc khi thời tiết thay đổi, nghỉ ngơi thì giảm đau. Bệnh thường tái phát nhiều lần gây hạn chế hoạt động thắt lưng. Một số trường hợp cột sống vẹo về một bên, co rút cơ thắt lưng, đau lan tới chi dưới.
Duy trì, quản lý cân nặng cơ thể để phòng ngừa bệnh trọng. Phòng bệnh đau thắt lưng: Nên ngồi đúng tư thế. Không ngồi lâu ở cùng một vị trí trong một khoảng thời gian dài. Thường xuyên thay đổi tư thế làm việc, thực hiện những động tác vươn vai giữa giờ là phương pháp thư giãn, luyện tập có tác dụng tích cực trong việc phòng ngừa đau thắt lưng. Đứng dậy, đi lại và vận động các cơ để thư giãn. Tuy nhiên nên thực hiện từ từ, tránh thay đổi tư thế đột ngột. Hạn chế tối đa cúi gập lưng để nâng hoặc nhấc, đỡ vật nặng. Nên luyện tập thể thao đều đặn và phù hợp để có cơ bụng và cơ lưng khỏe mạnh. Bạn cần lưu ý trước khi vận động mạnh hay luyện tập thể thao là làm động tác khởi động nhẹ nhàng.
Theo y học cổ truyền nguyên nhân gây đau lưng cấp là do lao động quá sức, sai tư thế mất thăng bằng cơ thể hoặc do khí trệ huyết ứ hoặc có tổn thương cân cơ, xương khớp như thoái hóa đốt sống, dị dạng đốt sống... gây đau lưng mạn; Do phong hàn thấp xâm nhập hệ cân cơ kinh lạc gây bế tắc vận hành kinh khí; Do công năng can thận suy giảm không nuôi dưỡng được xương khớp, cân cơ lâu ngày gây đau, co cứng cơ...
Bên cạnh việc dùng Thu*c, dưới đây xin giới thiệu một số động tác xoa bóp hỗ trợ điều trị đau thắt lưng để bạn đọc tham khảo và áp dụng:
Xát: Đặt ngón tay, bàn tay gần nhau xung quanh phần thắt lưng, lòng bàn tay hướng vào trong, dùng gốc gan bàn tay từ từ xát lên và xuống làm vùng thắt lưng nóng lên.
Xoa vùng lưng: Dùng gốc bàn tay xoa tròn trên da chỗ đau lần lượt theo chiều kim đồng hồ rồi ngược chiều kim đồng hồ. Động tác này làm cho vùng lưng nóng lên.
Miết: Xát 2 tay vào nhau cho nóng lên rồi đặt chồng lên nhau ở giữa thắt lưng đẩy từ trên xuống chà xát 5-10 lần, sau đó di chuyển sang phải, sang trái 5-10 lần.
Day: Tay trên hông, mô ngón tay cái đặt ở 2 bên cột sống, hơi dùng sức để ấn xuống và xoay tròn, lần đầu tiên theo chiều kim đồng hồ, sau đó ngược chiều kim đồng hồ khoảng 3-5 phút.
Bóp: Hai bàn tay đặt ở hai bên thắt lưng, ngón cái ở bên còn 4 ngón còn lại đặt ở cột sống thắt lưng ở cả bóp vào 2 bên cơ lưng, 2 tay bóp cùng lúc, vừa bóp vừa hơi kéo thịt lên, làm khoảng 3 phút.
Đấm: Nắm cả hai tay lại, lòng bàn tay hướng ra ngoài, dùng mu tay lần lượt đấm vào 2 bên thắt lưng với lực không gây đau là thích hợp, cùng một thời điểm, đấm mỗi bên khoảng 10-15 lần.
Bấm: Cả hai tay trên hông, ngón tay cái đặt ở 2 bên thăn lưng, bấm các huyệt: thận du, đại trường du, hoàn khiêu. Khi bấm đốt 1 và đốt 2 vuông góc với nhau bấm từ từ, tăng dần đến khi thấy tức nặng. Bấm mỗi huyệt khoảng 1 phút.
Phát: 2 bàn tay hơi khum khum, giữa lòng bàn tay lõm, các ngón tay khít vào lại với nhau, phát vào vùng thắt lưng.
BS. Lê Thị Hương